1

Kraków

1.10.2010

Ewolucjonizm (kier. biologia) – reguły, wymagania i konspekt ćwiczeń

Komunikacja: USOS; www.eko.uj.edu.pl/~czarn


Podstawowe podręczniki:
H. Krzanowska, A. Łomnicki, J. Rafiński i H. Szarski: Zarys Mechanizmów Ewolucji. PWN, Warszawa.
Wybrane rozdziały z czasopisma „Kosmos”.

Podręczniki uzupełniające:
J.R. Krebs i N. B. Davies: Wprowadzenie do Ekologii Behawioralnej, PWN, Warszawa.
D.J. Futuyma: Ewolucja, WUW, Warszawa.

Zaliczenie kursu, testy
Zaliczenie kursu otrzymuje się po spełnieniu obu poniższych warunków:
- uzyskaniu odpowiedniej liczby punktów z kolokwiów;
- posiadaniu co najwyżej jednej nieobecności na zajęciach (usprawiedliwienie nie jest wymagane). UWAGA! W przypadku
dwóch usprawiedliwionych nieobecności konieczne będzie uzgodnienie z prowadzącym możliwości zaliczenia ćwiczeń.

Na początku zajęć, na które trzeba było przeczytać rozdziały z podręcznika, będzie przeprowadzony krótki test. Jeśli na
danych ćwiczeniach odbywa się test z materiału omawianego na wcześniejszych ćwiczeniach, będzie on zawierać także
pytania z rozdziałów zadanych na bieżące ćwiczenia. Ze wszystkich testów będzie można uzyskać maksymalnie 3*20 + 3*5
= 75 punktów. Do uzyskania oceny dostatecznej z ćwiczeń wymagane będzie zdobycie 50% maksymalnej liczby punktów.

Punkty uzyskane na ćwiczeniach wraz z punktami z egzaminu będą wspólnie wpływały na ocenę z całego kursu.
Maksymalna liczba punktów do zdobycia na ćwiczeniach będzie miała wartość 20% punktów do zdobycia na egzaminie.

Po zakończeniu cyklu ćwiczeń możliwe będzie przystąpienie do następujących testów. W przypadku nieobecności będzie
możliwe napisanie opuszczonego testu. Osoby, które nie uzbierają minimalnej wymaganej do zaliczenia liczby punktów w
trakcie ćwiczeń, będą mogły napisać test poprawkowy z całości materiału. W przypadku skorzystania z tej ostatniej
możliwości, słuchacz może otrzymać co najwyżej ocenę dostateczną, a na ocenę końcową z całego kursu, na którą składają
się również wyniki egzaminu, będą miały wpływ punkty uzyskane na regularnych testach. Uwaga. Pisanie testów zaległych
oraz pisanie testu poprawkowego odbędzie się w TYM SAMYM terminie, po zakończeniu cyklu ćwiczeń. Dlatego studenci
będą musieli podjąć decyzję do pisania jakich testów przystępują. Np. decydując się na pisanie testu zaległego student nie
będzie mógł pisać testu poprawkowego w sytuacji gdy okaże się, że wyniki z testu zaległego są niewystarczające do
zaliczenia ćwiczeń.

W przypadku nie uzyskaniu zaliczenia przed sesją egzaminacyjną, możliwe będzie zdawanie kolokwium poprawkowego
przed egzaminem w sesji poprawkowej.

Odrabianie ćwiczeń
W razie niemożności uczestnictwa w zajęciach w terminie przewidzianym dla swojej grupy ćwiczeniowej, można odrobić
zajęcia z inna grupą, jednak w ćwiczeniach może uczestniczyć co najwyżej 18 osób.

2

Konspekt ćwiczeń

(w treści pracy domowej sugerujemy kolejność czytania materiałów)

Praca domowa przed pierwszymi ćwiczeniami: przeczytać artykuł z „Kosmosu” A. Łomnickiego „Spotkanie teorii Darwina z genetyką”
oraz podrozdział 2 z podręcznika „Zarys Mechanizmów Ewolucji” pod red. Haliny Krzanowskiej i Adama Łomnickiego.

Ć

WICZENIE

1

Test z materiału do przygotowania na pierwsze ćwiczenia (5 punktów)

Na podstawie przeczytanego wcześniej rozdziału dyskusja następujących zagadnień:
-

biosynteza białka – kierunek przepływu informacji,

-

nadmiar DNA - znaczenie,

-

sekwencje: powtarzalne, i nie-, kodujące i nie-; konkurencja w obrębie DNA;

-

geny pro- i eukariotów,

-

mutacje – losowość,

-

supergeny – mechanizm inwersji paracentrycznej,

-

mt DNA,

-

skutki i znaczenie duplikacji,

-

dziedziczenie cech nabytych.

Praca domowa przed drugimi ćwiczeniami: przeczytać podrozdział 3.3 z podręcznika „Zarys Mechanizmów Ewolucji” oraz rozdział z
„Kosmosu” A. Jerzmanowskiego ”Powstanie, rodzaje i rola zmienności w ewolucji”.

Ć

WICZENIE

2

Test z ćwiczeń 1 i materiału do przygotowania na ćwiczenia 2 (20 punktów).
Ewolucja biologiczna obiektów niebiologicznych

-

warunki istnienia ewolucji,

Ewolucja

bez

rozmnażania płciowego (bez rekombinacji)

-

– program Dryf93.

Genetyka

populacji

-

obliczanie frekwencji alleli z liczebności i częstości genotypów,

-

prawo Hardy’ego-Weinberga

-

presja mutacyjna.

Praca domowa przed trzecimi ćwiczeniami: przeczytać podrozdział 4.1 z podręcznika „Zarys Mechanizmów Ewolucji”, rozdział z
„Kosmosu” A. Łomnickiego „Dobór naturalny” oraz podrozdziały 4.3.1-4.3.5 z podręcznika „Zarys Mechanizmów Ewolucji”.

Ć

WICZENIE

3

Test z materiału do przygotowania na ćwiczenia 3 (5 punktów)
Genetyka populacji

-

dostosowanie i współczynniki doboru,

-

program Populus – dobór naturalny,

-

dryf genetyczny w odniesieniu do cech neutralnych,

-

program Populus – dryf genetyczny

Praca domowa przed czwartymi ćwiczeniami: przeczytać rozdział z „Kosmosu” A. Łomnickiego „Dryf genetyczny” oraz podrozdziały
4.4.1, 5.1.1-5.1.3 z podręcznika „Zarys Mechanizmów Ewolucji” .

Ć

WICZENIE

4

Test z ćwiczeń 2 i 3 i przygotowania do ćwiczeń 4 (20 punktów).
Współdziałanie presji mutacyjnej i doboru,
Współdziałanie dryfu i doboru,
Tłumaczenie adaptacyjne.

-

prezentacja filmów i dyskusja: Sójki, ryby czyściciele, Lepomis – dyskusja.

Praca domowa przed piątymi ćwiczeniami: przeczytać rozdział z „Kosmosu” A. Łomnickiego „Poziomy doboru, adaptacje”, rozdział z
„Kosmosu” M. Wojciechowskiego „Dobór krewniaczy a ewolucja owadów eusocjalnych” oraz podrozdziały 4.7.1 - 4.7.3 z podręcznika
„Zarys Mechanizmów Ewolucji”.

Ć

WICZENIE

5

Test z materiału do przygotowania na ćwiczenia 5 (5 punktów)
Tak zwane cechy dobre dla gatunku. Walka, altruizm.

-

prezentacja filmów i dyskusja.

Praca domowa przed szóstymi ćwiczeniami: przeczytać rozdział z „Kosmosu” J. Radwana „Dobór płciowy”

Ć

WICZENIE

6

Test z ćwiczeń 4 i 5 oraz materiału do przygotowania na ćwiczenia 6 (20 punktów).
Dobór płciowy. Koewolucja.

-

prezentacja filmów i dyskusja.

P

O

Ć

WICZENIU

6:

TEST POPRAWKOWY I TESTY ZALEGŁE