2015-01-02

1

Wykład 7. Opisowe metody badań:

Nauka polega na dostrzeganiu tego, co widzą inni, ale
wymyślaniu tego, co innym nie przyszło do głowy.

Albert Szent-Györgyi von Nagyrapolt (1893–1986),
biochemik węgierski, laureat Nagrody Nobla

.

Opisowe metody badań: nieinwazyjne pomiary

zachowania

Ślady fizyczne i dane archiwalne.

Traditional research methods have been
dominated by positivism which assumes
the importance of objectivity, contextual
independency, linear causality and value
free research. Feminist researchers found
that such methods do not suit their
inquisitive needs especially in the study of
women. Naturalistic research methods,
however, do not only suit them but they
are also able to voice women’s problems.

Esther Kuntjara

2015-01-02

2

Ślady fizyczne - resztki, fragmenty, pozostałości
lub wytwory będące rezultatem czyichś
przeszłych działań. Dzielimy je na:

ślady używania

wytwory

Badanie śladów używania polega na mierzeniu
nagromadzenia lub ubytku określonych własności
obiektów.

W badaniach śladów fizycznych nie ma
możliwości sprawdzania rzetelności pomiaru (w
ramach pomiaru), trafność pomiaru nie jest
wysoka z powodu braku kontroli nad bardzo
wieloma czynnikami (zmiennymi), dlatego
trzeba tego typu analizy walidować wynikami
uzyskanymi innymi metodami.

UWAGA Porównaj problemy z techniką zgubionego listu (Merritt i
Fowler, 1948).

2015-01-02

3

ślad

zmienna

naturalne nagromadzenia
graffiti na ścianach toalety
nastaw ienie odbiornika na stację
kurz na książkach
rodzaje śmieci w kubłach

kontrolowane nagromadzenie
odciski nosa na szybach w ystaw w
muzeach (szyby myte codziennie)
rozklejanie specjalnie poklejonych
stron podręczników

naturalny ubytek
stan w ykładzin
stan obić na krzesłach

kontrolowany ubytek
odryw anie pasków z telefonami na
plakatach i ogłoszeniach
zużycie obuw ia przez dzieci
(kilkukrotny pomiar)

koncentracja na seksie
popularność stacji radiow ych
częstość korzystania z książek
styl życia

popularność eksponatu i w iek w idzów

w skaźnik czytania sklejonych stron;
Friedman, W ilson (1975), studenci
czytają początkow e rozdziały i nie
czytają końcow ych

ruch pieszy
osobow ość typu A; Friedman i
Rosenman (1959)

zainteresow anie treścią ogłoszenia
aktyw ność dziecka

Analiza wytworów, zadanie trudne, ale owocne,
np. analiza praworęczności na przestrzeni wieków
(Cohen, Porac; 1977). Trudno jest odróżnić analizę
wytworów od analizy danych archiwalnych.

2015-01-02

4

Dane archiwalne - zapisy lub dokumenty działań
podejmowanych przez jednostki, grupy i instytucje
społeczne; są świadectwem ich aktywności.
Przykładowe źródła danych archiwalnych:

archiwa,

archiwizowane roczniki gazet i czasopism,

filmy i nagrania wideo,

roczniki statystyczne,

tabele wyników rozgrywek ligowych,

raporty (np.: sprzedaży),

księgi parafialne,

książki i podręczniki

i wiele, wiele innych

Analizy danych archiwalnych, gdy jest to trafna
operacjonalizacja problemu, dostarczają bardzo trafnych
zewnętrznie danych empirycznych.

1. Sposób wykonania kary śmierci na białych i czarnych
Amerykanach w latach 1608 -1991 (Sidanius &
Prato,2000)

śmierć łagodna (zagazowanie, zastrzyk z trucizną,

rozstrzelanie)

39% czarnych
61% białych

śmierć okrutna (łamanie kołem, zatłuczenie na

śmierć, powieszenie, spalenie, uduszenie)

88,4% czarnych
11,6% białych

2015-01-02

5

Ukryte samobójstwa (w wypadkach samochodowych) po
nagłośnionej przez media śmierci osoby znanej (Phillips, 1977)

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

35

40

-2

-1

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

dni

z

m

ia

n

a

%

Fotografie i sceny wideo przedstawiające seks grupowy 3 i
więcej osób z rozbiciem na kategorie ze względu na liczbę kobiet
i mężczyzn (Nicholas Pound, 2002)

badanie 1 a (14%)

badanie 1 b (10%)

razem (13%)

sceny wideo (35%)

skład

n

%

n

%

n

%

n

%

nxK

67

15.1

42

16.8

109

15.7

32

12.3

nxM+1xK

219

49.3

140

56.0

359

51.7

135

51.9

nxK+1xM

140

31.5

61

24.4

201

29.0

56

21.5

pozostałe

18

4.1

7

2.8

25

3.6

37

14.2

*14%, 10% i 35% () wszystkich scen i fotografii to sceny
zbiorowe; 196 filmów

2015-01-02

6

Rysunek 1.1. Odsetki kobiet i mężczyzn, którzy w ogłoszeniach matrymonialnych poszukują i oferują cechy związane z

zasobami materilanymi i z urodą (Wojciszke, Baryła i Downar, 2002)

63

22

31

46

16

48

61

45

0

10

20

30

40

50

60

70

80

kobiety

mężczyźni

kobiety

mężczyźni

o

d

s

e

te

k

o

g

ło

s

z

e

ń

zasoby

uroda

POSZUKIWANIE

OFEROWANIE

Analiza treści elementarzy

Najstarszy zachowany polski elementarz, wydany w
Królewcu, zatytułowany "Nauka krótka ku czytaniu pisma
polskiego", pochodzi z 1570. Miał on, podobnie jak
późniejsze, charakter religijny.

Najważniejszym polskim elementarzem XX wieku jest
Elementarz Mariana Falskiego, stosowany nieprzerwanie -
w kolejnych, zmieniających się i udoskonalonych wersjach
- od 1910 roku. Świat czytanek jest szary, dość smutny.
Czasami pojawiają się wątki z życia wzięte: "Nie ma u nas
zgody w gminie, kłócą się i kłócą, a potem wybiorą byle
kogo. A jak byle kogo wybiorą, to będą mieli biedę" -
narzeka rezolutnie Tomek

.

2015-01-02

7

W

stanie Pensylwania 20% kierowców ma

ubezpieczenie pozwalające na dochodzenie
dodatkowego odszkodowania w sądzie.

W stanie New Jersey 75% kierowców ma
ubezpieczenie pozwalające na dochodzenie
dodatkowego odszkodowania w sądzie.

Co powoduje, że rynek polis w NJ jest o 200 mln $
większy niż w Pensylwanii.

Co odpowiada za tę różnicę?

Do Defaults Save Lives?
Eric J. Johnson* and Daniel Goldstein, Science 2003

2015-01-02

8

“

Check the box below if you want to

participate in the organ donor program.
[ ]

“Check the box below if you don’t want to
participate in the organ donor program.
[ ]

Bill E. Peterson, Emily D. Gerstein (2005). Fighting and Flying:
Archival Analysis of Threat, Authoritarianism, and the North
American Comic Book, Political Psychology, 26 (6), 887-904.

Analiza treści 136 komiksów

2015-01-02

9

(drugs, alcohol, or sex)

Tesser, A. & Bau, J. J. (2002). Social Psychology: Who
we are and what we do? Personality and Social
Psychology Review,6,72-85.

Gilbert, D. T., Fiske, S. T. & Lindsey G. (Eds). (1998) The
hanbook of social psychology (4

th

ed.). Boston: McGraw-

Hill.

Dwa woluminy; 37 rozdziałów

Higgins, E. T. & Kruglanski A. W. (Eds.) (1996). Social
psychology: Handbook of basic principles. New York:
Gulford.
Jeden wolumin; 28 rozdziałów

2015-01-02

10

W GFL :

10 020 nazwisk wymienianych przynajmniej jeden raz

W tym:

5 959 nazwisk obecnych tylko na jednej stronie
1 760 nazwisk obecnych na dwóch różnych stronach

90% wszystkich wymienianych ma mniej niż 5 wystąpień

Wybrano autorów, którzy wymienieni zostali więcej niż
20 razy w GFL (n=154)

oraz osobno takich, których 12- krotnie i częściej

wymienia się w HK (n=194)

70%, 106 nazwisk z listy GFL wystąpiło na liście HK;
korelacja pomiędzy liczbą wzmianek w GFL i HK 0,63.

Te 106 (w tym 18 kobiet) osób uznano za filary
psychologii społecznej schyłku XX w.

2015-01-02

11

GFL

HK

Higgins, E. T

75

141

Fiske, S. T.

130

85

Bargh, J. A.

82

111

Chaiken, S.

82

92

Kelley, H. H.

82

83

Eagly, A. H.

92

65

Taylor, S. E.

82

73

Petty, R. E.

84

66

Jones, E. E.

102

40

Cacioppo, J. T.

71

70

Najwcześniej z 106 “największych” magisterium zrobił
William James –

1869

Kurt Lewin –

1916

Fritz Heider –

1920

Gordon Allport –

1922

Solomon Ach –

1932

88% “filarów” żyło w momencie wydania podręczników

15% “filarów” zrobiło MD przed rokiem 1951
70% pomiędzy 1951 a 1985
15% po roku 1985

połowa ze 106 osób zrobiła magisterium w 18 letnim
oknie pomiędzy rokiem 1961 a 1978

2015-01-02

12

Filarem zostaje się po co najmniej

???

latach

od pierwszych dokonań naukowych.

Filarem zostaje się po co najmniej

20

latach

od pierwszych dokonań naukowych, choć Duane

Wegener obecna na 32 i 49 pozycji zrobiła magisterium

w 1994 roku, czyli dała radę wejść wysoko na listę po 2-

4 latach

2015-01-02

13

Gdzie można spotkać najważniejszych współczesnych

psychologów społecznych?

Priceton University

6

Stanford University

6

University of Michigan

5 (16%)

Columbia University

4

New York University

4

Ohio State University

4

Yale University

4

W sumie 54 instytucje, ale

10

z góry tabeli zatrudnia

40%

wszystkich “wspaniałych” (A jest ponad 140 uczelni, w

których są studia doktoranckie z psychologii społecznej)

Gdzie zrobili doktoraty najwięksi współcześni

psychologowie społeczni?

University of Michigan

12

Harvard University

9

Ohio State University

7

Priceton University

7

Yale University

6 (39%)

2015-01-02

14

Maass, A., et al. Groups in space:
Stereotypes and the spatial agency bias.
Journal of Experimental Social
Psychology (2009),
doi:10.1016/j.jesp.2009.01.004

Badanie 1B

For each family, they examined the first
60 images in Google using ‘‘the
Simpsons”, ‘‘the Flintstones”, and ‘‘the
Addams” as keywords.

82%

M--K

43%

M--K

53%

M--K

Badanie 1A Adam i Ewa (90 przedstawień)

62%

38%

2015-01-02

15

Maria Szczawińska i Kazimierz Bacia „Dbaj o

siebie - praktyczne rady dla kobiet żyjących na

wsi", Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich,

Warszawa 1966.

Analiza treści poradników

„Dbaj o siebie - praktyczne rady dla kobiet żyjących na wsi" 1966.

"Jak może mąż dbać o żonę? Po pierwsze: nie ciągać żony bez
nadzwyczajnej potrzeby do ciężkich prac w polu i w obejściu. Weźmy
przykładowo nakładanie na wóz gnoju lub rozrzucanie go po polu".

"Praktyczne mężatki przygotowują sobie czyściutką szmatkę lub
specjalny miękki ręcznik do wytarcia się od dołu zaraz po stosunku z
mężem (ruchem w tył ciała), by nie wycierać się koszulą i nie brudzić
pościeli".

"Głowę należy myć przynajmniej co 2-3 tygodnie specjalnym
szamponem do włosów lub delikatnym mydłem"

2015-01-02

16

Analiza treści poradników

„Dbaj o siebie - praktyczne rady dla kobiet żyjących na wsi" 1966.

"Do wycierania nóg powinno się mieć ręcznik lub czystą ściereczkę.
Nie można używać do tego celu ścierek do garnków [...]"

"Częstość zbliżeń małżeńskich jest zależna od wieku, temperamentu,
stanu zdrowia, wykonywanej pracy itp. Nie ma co do tego jakichś
szczególnych zaleceń poza tym, że najodpowiedniejsze są godziny
wieczorne przed snem, aby małżonkowie mogli wypocząć do rana.
Stroną kierującą w intymnym życiu małżeńskim jest mężczyzna, bo
tak jest zbudowany i takie już jest prawo przyrody".

"Do obowiązków małżeńskich kobiety należy współuczestniczenie w
zbliżeniu płciowym, a nawet troska o nadanie mu atrakcyjniejszej,
bardziej estetycznej i higienicznej oprawy".

Baumeister i Steinhilber (1984) wpływ własnego boiska na wynik
meczu, baseball 1924-1982

0

10

20

30

40

50

60

mecze 1 i 2

mecz 7

%

wy

gr

any

c

h

u siebie
na wyjeździe

2015-01-02

17

Baumeister i Steinhilber (1984) wpływ własnego boiska na wynik
meczu, baseball 1924-1982

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

1,4

mecze 1 i 2

mecz 7

lic

z

b

a

b

łę

d

ó

w

u siebie
na wyjeździe