1

Planowanie, realizacja i

interpretacja wyników

badao

Badania kohortowe

• CEL: określenie związku przyczynowo-skutkowego

• METODA: pomiar zapadalności w grupie eksponowanej i

nieeksponowanej

1. Punkt wyjścia – EKSPOZYCJA

- dobór grupy eksponowanej i nieeksponowanej

2. Obserwacja stanu zdrowia obu grup
3. Punkt koocowy – stan kliniczny (choroba)
3. Porównanie:

zapadalnośd

vs

zapadalnośd

w grupie eksponowanej

w grupie nieeksponowanej

Grupa

eksponowana

Grupa

nieeksponowana

Zdrowi

Chorzy

Zdrowi

Chorzy

Badana populacja

– osoby zdrowe

Określenie zapadalności

Określenie zapadalności

Określenie ryzyka względnego

Monitorowanie stanu zdrowia

i poziomu ekspozycji

Porównanie wyników

Badana populacja

Do badao kohortowych włączamy wyłącznie osoby

zdrowe (pod względem badanej jednostki
chorobowej).

W pierwszym badaniu (bazowym) określamy

przydział do grupy eksponowanej i
nieeksponowanej.

Badania „kontrolne”

Badania kontrolne przeprowadzane są co pewien

określony okres czasu – np. co rok, co dwa lata, itp.

Podczas badao kontrolnych mierzymy natężenie ekspozycji

oraz określamy czy wystąpił punkt koocowy (choroba).

Wykorzystujemy zawsze ten sam zestaw badao, używając

tego samego sprzętu pomiarowego, niezmienionych
procedur pomiaru.

Straty kohorty

W trakcie realizacji badao może dojśd do straty osób

uczestniczących w badaniach z powodu:

• Migracji
• Śmierci
• Wystąpienia chorób innych

niż punkt koocowy, które
uniemożliwiają udział w badaniach

• Odmowa udziału w badaniach

2

Badania kohortowe

Ryzyko względne (RW)

(+)

(-)

OGÓŁEM

(+)

a

b

a+b

(-)

c

d

c+d

OGÓŁEM

a+c

b+d

a+b+c+d

choroba

ekspozycja

Zapadalność E(+) = a/(a+b)
Zapadalność E(-) = c/(c+d)

RW = a/(a+b) / c/(c+d)=
=a*(c+d)/(c*(a+b)

Ryzyko Względne

Zapadalnośd w grupie eksponowanej

Zapadalnośd w grupie nieeksponowenej

RW =

RW > 1 - czynnik zwiększa szansę wystąpienia danego zjawiska

RW < 1 - czynnik zmniejsza szansę wystąpienia danego zjawiska

RW = 1 – czynnik nie ma wpływu na częstość występowania

danego zjawiska

Badania kohortowe

(prospektywne)

ZALETY:
• Bezpośredni pomiar wpływu czynników etiologicznych,

zapobiegawczych czy terapeutycznych dla naturalnej historii

choroby

• Dokładne określenie ryzyka rozwoju choroby (zapadalnośd,

umieralnośd, remisja)

• Znana ekspozycja
• Możliwośd obserwacji wielu jednostek chorobowych

WADY:
• Wysokie koszty i trudności organizacyjne (duża grupa do badania,

długi czas obserwacji

• Koniecznośd zapewnienia stałego standardu diagnostycznego
• Nieprzydatnośd do chorób o niskim współczynniku zapadalności
• Selekcja kohorty (śmiertelnośd, migracje, odmowy)

Ryzyko przypisane

Ryzyko przypisane (frakcja etiologiczna) – ryzyko oszacowane dla

populacji
z uwzględnieniem rozpowszechnienia czynników narażenia w
populacji generalnej.

Określa odsetek wszystkich przypadków choroby

w populacji, które są powiązane przyczynowo
z działaniem danego czynnika ryzyka.

p (RW – 1)
p (RW – 1) + 1

RP =