Erling Roland and Grete S. Vaaland

Uniwersytet w Stavanger

Centrum Badań Behawioralnych

Działania zapobiegające bullyingowi

Scenariusz zajęć

2

Cele nauczania:

A.

Zrozumienie założeń ogólnych i szczegółowych działań w prewencji bullyingu.

B.

Poznanie treści założeń ogólnych i szczegółowych działań w prewencji bullyingu.

C.

Zrozumienie związków pomiędzy ogólnymi założeniami prewencyjnymi i działaniami

szczegółowymi nastawionymi na ograniczenie zaistniałego bullyingu.

D.

Zrozumienie wpływu silnej pozycji nauczyciela na ogólne założenia prewencyjne i działania

nastawione na ograniczenie zaistniałego bullyingu.

Ogólne działania prewencyjne

Artykuł zakłada, że autorytet nauczyciela ma bezpośredni i pośredni wpływ na bullying. Mechanizm

ten przedstawia poniższy schemat:

Schemat 1.

Relacje między autorytetem osoby dorosłej, kulturą grupy rówieśniczej i bullyingiem (Roland & Galloway, 2002)

Schemat zakłada bezpośrednie oddziaływanie silnej pozycji osoby dorosłej na sprawców bullyingu jak

i jej wpływ pośredni poprzez oddziaływanie na kulturę grupy rówieśniczej.

Schemat ten jest dobrym punktem wyjścia do dyskusji na temat: w jaki sposób autorytet nauczyciela

promuje pozytywną kulturę grupy rówieśniczej w obrębie klasy, dobre relacje między uczniami, dobre

normy zachowania i prospołeczne postawy (patrz artykuł). W dyskusji powinien zostać poruszony

temat związków między kulturą grupy rówieśniczej a bullyingiem oraz dlaczego silna pozycja

nauczyciela bezpośrednio oddziałuje na bullying, tzn. ma bezpośredni wpływ na jego sprawców.

Wreszcie, dyskusja powinna nawiązać do problemu interwencji w przypadkach pojawienia

się bullyingu, tzn. kluczowej roli autorytetu nauczyciela w przerwaniu bullyingu i udzieleniu wsparcia

jego ofierze.

3

Rola silnej pozycji nauczyciela powinna być omówiona również w kontekście rozmów z rodzicami

dotyczących zapobiegania i przerwania bullyingu. Pracując nad komunikacją między nauczycielem

i rodzicami, należy przypomnieć związek pomiędzy działaniami prewencyjnymi i interwencyjnymi,

które były głównym tematem dyskusji w klasie na temat silnej pozycji przywódczej. Logika związków

między prewencją i interwencją staje się dzięki tej paraleli bardziej klarowna, w szczególności

w kwestii znaczenia silnej pozycji nauczyciela.

Całościowe podejście szkoły logicznie jest omówić w odniesieniu do roli rodziców i wychowawcy

klasy, którego zadania w kwestii zapobieganiu bullyingu dyskutowane są w artykule i filmie jako jeden

z elementów całościowego podejścia szkoły do problemu.

Wszystkie wyżej wymienione tematy mogą być poddane dyskusji w grupach lub na plenum; film pełni

dobrą rolę ilustracyjną. Aby uwydatnić znaczenie autorytetu nauczyciela w komunikacji z klasą, można

także posłużyć się scenką z podziałem na role.

Tym samym sposobem można także zilustrować komunikację między nauczycielem i rodzicami na

poziomie indywidualnych rozmów i zebrań rodzicielskich.

Prewencja nastawiona na zaistniałe przypadki bullyingu

Zarówno artykuł jak i film analizują ten rodzaj działań prewencyjnych, kładąc nacisk na znaczenie

bezpośredniej komunikacji w sprawie bullyingu między nauczycielem i uczniami, a także ich

rodzicami.

Uczniowie powinni zdawać sobie sprawę z możliwości wielorakich działań: są nimi rozmowa, literatura

przedmiotowa, pisanie tekstów przez uczniów, scenki z podziałem na role etc. Można także

skorzystać ze scenek dramowych w celach edukacyjnych, przygotowując uczniów do prowadzenia

takich działań.

Podkreślanie znaczenia silnej pozycji nauczyciela i odpowiedzialności pełni kluczową rolę

w zrozumieniu ogólnych i konkretnych działań prewencyjnych wobec bullyingu.