1. Platona

> system filozoficzny zwany obecnie idealizmem platońskim

> znaczeniem pojęcia bytu

> prawdziwy wieczny byt to idee

> rzeczywistość materialna jest odbiciem wiecznotrwałych, niezmiennych idei

> zmiana jest złem, ponieważ z każdą zmianą wszystkie rzeczy oddalają się coraz
bardziej od pierwotnych idei

> stałość jest czymś boskim

> świat materialny jest zły, a świat duchowy - jako niezmienny - jest dobry

> idee tworzą hierarchię - najwyższą ideą jest idea dobra, obdarzająca inne idee
bytem i poznawalnością

> świat idei i świat materialny są odseparowane i nawzajem się nie przenikają

> ludzi od reszty świata materialnego odróżnia to, że mają duszę, która pochodzi
wprost ze świata idei

2. Arystotelesa

>chrześcijańska odmiana zwana tomizmem jest do dziś oficjalną filozofią Kościoła
Katolickiego

>trichotomiczny podział nauk: teoretyczne, praktyczne, pojetyczne(wytwórcze)

>nauki teoretyczne są najbardziej wartościowe, a tym samym najwyżej
usytuowane w hierarchii, ze względu na fakt, że opisują wiedzę dla samej wiedzy

>ludzie nie posiadają ukrytej pamięci idealnego świata, lecz cała ich wiedza
pochodzi z doczesnego doświadczenia

>ludzie rodzą się z niezapisanym umysłem, który zapełnia się myślami na skutek
codziennych doświadczeń życiowych

>logika jako metoda porządkowania myślenia według jego formy, a nie treści

>sąd nie może być zarazem prawdziwy i fałszywy (zasada sprzeczności)

>Dusza stanowi formę życia organicznego. Dusza ludzka stała się najdoskonalszą
z form; jedyną, która posiadła zdolność rozumienia świata zewnętrznego i
świadomość samej siebie. Jako najdoskonalsza jest też najbliższa połączenia się z

Bogiem. Dusza jest jednak tylko formą materii, nierozerwalnie z nią związana.
Dusza i ciało człowieka tworzą więc swoistą całość, a nie dwa oddzielne byty

3. Immanuela Kanta

>filozofia krytyczna lub transcendentalna, zakładająca, że podmiot jest
poznawczym warunkiem przedmiotu

>zniesienie opozycji pomiędzy racjonalizmem a empiryzmem

>rewizja dotychczasowych koncepcji w dziedzinie teorii poznania

>czas i przestrzeń są formami, w które zostają wtłoczone nasze wrażenia
zmysłowe

>nasz rozum spekulatywny tworzy idee Boga, duszy i kosmosu

>Obok rozumu spekulatywnego istnieje rozum praktyczny. Jego domeną są
prawdy o charakterze regulatywnym, czyli - innymi słowy - normatywnym

>wolna wola jest konieczna, żeby zasady moralne miały sens

4. Freuda

>koncepcje funkcjonowania umysłu ludzkiego, odrzucające racjonalność ludzkich
wyborów i zachowań na rzecz czynników irracjonalnych i emocjonalnych

>wpływ na nauki o kulturze, religioznawstwo i inne nauki społeczne (Totem i
tabu, Kultura jako źródło cierpień)

>Problematyka seksualności człowieka oraz jej związków z życiem psychicznym
człowieka

>"źródło cierpień" tkwi w samym człowieku, postrzeganym jako istota targana
konfliktem popędu agresji i samozagłady z jednej oraz koniecznością
samozachowania z drugiej strony.

5. Nietschego

> antychrześcijaństwo

>krytyka współczesnej zachodniej kultury oraz sentyment i postulat powrotu do
wartości obecnych w antycznej kulturze greckiej

>sens ma jedynie taka filozofia, którą się przeżywa

>fakty nie istnieją, tylko interpretacje

>Apollińskość jest dążnością do obrazowania świata, tworzenia jego pozoru, który
przesłania prawdę o życiu i przez to pomaga je znosić. Z żywiołu apolińskiego
wyrastają sztuki obrazowe - poezja, malarstwo i rzeźba

>dionizyjskość, żywioł będący istotą życia, dzika nieokreśloność, chaotyczność i
nieokiełznanie

>moralności panów pierwotnym jest pojęcie dobra, pojmowanego jako wszystko,
co wzmaga poczucie mocy jednostki

>Moralność niewolnicza bazuje z kolei na pojęciu zła jako pierwotnym, które
rozumiane jest jako cierpienie i wysiłek

6. Heideggera

>egzystencjalizm

>Artysta jest źródłem dzieła. Dzieło jest źródłem artysty

>Istota bytu ludzkiego zawarta jest w jego egzystencji

>Język jest domem bytu

>Pogodna wiedza jest bramą do wieczności

>Rezygnacja jest gotowością do wejścia w nowy układ

>Sztuka to uruchamianie prawdy

>Zadawanie pytań jest pobożnością myślenia

7. Lyotarda

>poststrukturalizmu

>poststrukturalizmu

>upadek "wielkich metanarracji oświeceniowych": wyzwolenia racjonalnego
podmiotu oraz historii jako rozumnego postępu

KWWSQRWDWHNSOILOR]RILDFHFK\V\VWHPRZILOR]RILF]Q\FK"QRWDWND