„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Anna Betke

Prowadzenie ewidencji gruntów i budynków 311[10].Z3.02

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Julitta Rosa
mgr inż. Sylwia Mikulska


Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Anna Betke



Konsultacja:
mgr Małgorzata Sienna

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[10].Z3.02
„Prowadzenie ewidencji gruntów i budynków”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu technik geodeta.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

4

3. Cele kształcenia

5

4. Materiał nauczania

6

4.1. Podstawy gleboznawstwa i klasyfikacji gruntów

6

4.1.1. Materiał nauczania

6

4.1.2. Pytania sprawdzające

8

4.1.3. Ćwiczenia

9

4.1.4. Sprawdzian postępów

11

4.2. Podstawowe pojęcia geodezyjne z zakresu gospodarki nieruchomościami 12

4.2.1. Materiał nauczania

12

4.2.2. Pytania sprawdzające

16

4.2.3. Ćwiczenia

17

4.2.4. Sprawdzian postępów

17

4.3. Obliczanie pól powierzchni

18

4.3.1. Materiał nauczania

18

4.3.2. Pytania sprawdzające

19

4.3.3. Ćwiczenia

19

4.3.4. Sprawdzian postępów

21

4.4. Zakładanie, modernizacja, kontrola i aktualizacja ewidencji gruntów

i budynków

23

4.4.1. Materiał nauczania

23

4.4.2. Pytania sprawdzające

27

4.4.3. Ćwiczenia

27

4.4.4. Sprawdzian postępów

33

5. Sprawdzian osiągnięć

34

6. Literatura

39

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o prowadzeniu ewidencji gruntów

i budynków.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane,
abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,

−

materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki
modułowej,

−

zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy już opanowałeś określone treści,

−

ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować
umiejętności praktyczne,

−

sprawdzian postępów,

−

sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi
opanowanie materiału całej jednostki modułowej.

Schemat układu jednostek modułowych

311[10].Z3

Obsługa geodezyjna nieruchomości

311[10].Z3.01

Stosowanie przepisów prawnych

w geodezji

311[10].Z3.02

Prowadzenie ewidencji gruntów

i budynków

311[10].Z3.03

Wykonywanie prac geodezyjnych do

celów prawnych

311[10].Z3.04

Sporządzenie mapy do celów

prawnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z prawoznawstwa,

−

posługiwać się aktami normatywnymi,

−

stosować przepisy prawa cywilnego, prawa rzeczowego i prawa administracyjnego,

−

określać zakres obowiązków organów Służby Geodezyjnej i Kartograficznej,

−

określać zasady prowadzenia i przechowywania państwowego zasobu geodezyjnego
i kartograficznego,

−

stosować w pracach geodezyjnych i kartograficznych obowiązujące normy, standardy
techniczne oraz przepisy prawne,

−

wykonywać badania hipoteczne,

−

sprawdzać stan prawny nieruchomości w księdze wieczystej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

–

posłużyć się podstawowymi pojęciami z zakresu gleboznawstwa,

–

określać zasady klasyfikowania gruntów,

–

odczytać treść mapy klasyfikacji gruntów,

–

operować podstawowymi pojęciami geodezyjnymi w gospodarce nieruchomościami,

–

posłużyć się dokumentacją geodezyjną, kartograficzną i prawną do sporządzenia operatu
ewidencji gruntów i budynków,

–

obliczyć pole powierzchni nieruchomości różnymi metodami,

–

wyrównać pole powierzchni,

–

pozyskać i opracować dane do prowadzenia i aktualizacji katastru nieruchomości,

–

sporządzić operat ewidencji gruntów i budynków,

–

wykonać mapę ewidencji gruntów i budynków techniką komputerową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1.

Podstawy gleboznawstwa i klasyfikacji gruntów

4.1.1. Materiał nauczania

Podstawy gleboznawstwa

Gleba jest naturalnym tworem wierzchniej warstwy skorupy ziemskiej powstałym ze

zwietrzeliny

skalnej

w

wyniku

oddziaływania

na

tę

zwietrzelinę

zmiennych

w czasie różnych czynników w określonych warunkach rzeźby terenu. Składa się ona
z substancji mineralnych (skał, minerałów), składników organicznych (obumarłych części
roślin i zwierząt, próchnicy), wody i powietrza.

Gleba ulega ciągłym zmianom w wyniku działania następujących czynników:

−

rodzaju skały macierzystej,

−

klimatu,

−

rzeźby terenu,

−

wód gruntowych,

−

wód stojących i płynących,

−

wód opadowych,

−

człowieka,
Rozwój gleby zależy także od różnorakich procesów w niej zachodzących takich, jak:

−

erozja fizyczna gleby,

−

erozja chemiczna gleby,

−

energia cieplna pochodząca z promieni słonecznych,

−

roślinność,

−

fauna glebowa,

−

uprawa ziemi.

Ta złożoność czynników i procesów zachodzących w glebie powoduje, iż w przekroju

podłużnym każdego profilu glebowego wyróżniamy warstwy o różnych właściwościach.
Gleby o takim samym przekroju, odzwierciedlają ten sam stan rozwoju i są zaliczane do
jednego, genetycznie określonego typu gleby. Szczegółową budowę gleby opisuje się przez
oznaczenie poziomów glebowych, np.:

−

O poziom organiczny,

−

A poziom próchniczny,

−

E poziom wymywania (eluwialny),

−

B poziom wzbogacania,

−

C poziom skały macierzystej,

−

G poziom glejowy,

−

P poziom bagienny,

−

D podłoża mineralne,

−

M poziom murszenia,

−

R podłoże skalne.
W zależności od czynników kształtujących glebę wyróżniamy następujące typy gleb:

−

gleby początkowego stadium rozwoju nie maja wykształconego profilu glebowego.
Występują głównie w górach i na terenach rekultywowanych np. piaskach wydmowych,

−

gleby bielicowe podzielić można na słabo, średnio i silnie zbielicowane. Gleba bielicowa
ma kilkucentymetrowa warstwę próchniczą, która przechodzi w poziom wymywania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

o zabarwieniu jasnoszarym. Zabarwienie to powstaje na skutek wymycia wodorotlenków
żelaza, glinu, manganu i związków próchniczych do niżej leżących warstw wymywania.
Wymagają starannego pielęgnowania i nawożenia,

−

gleby brunatne (i płowe) powstają w klimacie umiarkowanym, przede wszystkim pod
roślinnością lasów liściastych i mieszanych. Powstają z utworów różnego pochodzenia
geologicznego i uziarnienia, zasobnych w zasady lub skał kwaśnych (np. zwietrzeliny
granitów, gnejsów), a także utworów pyłowych (lessów i utworów lessopodobnych).
Brunatna barwa gleb pochodzi od związków żelaza, brunatnych związków próchniczych
oraz kompleksów żelazisto-próchniczno-ilastych, które w postaci cienkich otoczek
powlekają ziarna glebowe,

−

czarnoziemy to bardzo żyzne gleby powstałe na podłożach lessowych, czasem na glinach
marglistych, bogatych w związki wapnia (w warstwie ornej często obecny jest węglan
wapnia) i magnezu. Czarnoziemy posiadają dużą ilość (ok 4%) próchnicy, powstałej
z butwiejących szczątków łąkowo-stepowych roślin zielnych, która nadaje tej glebie
czarną barwę. Nazwa tych gleb wskazuje na barwę pochodzącą od dużej zawartości
substancji próchniczych. Do najważniejszych gleb czarnoziemnych należą: szare gleby
leśne, czarnoziemy, czarne gleby tropikalne,

−

czarne ziemie kształtują się z różnych skał macierzystych, najczęściej jednak z utworów
zawierających węglan wapnia przy udziale roślinności łąkowo-zaroślowej lub darniowo-
leśnej, na obszarach zarastających bagien, zanikających jezior lub przy obniżonym
poziomie wód gruntowych. Czarne ziemie występują również na obszarach urzeźbionych
– na ich wykształcenie wpływ miała wysoka wilgotność powietrza przy jednoczesnej
dużej zwięzłości utworów. Charakterystyczną cechą budowy profilów czarnych ziem jest
występowanie skały macierzystej (C) pod dobrze wykształconym poziomem próchniczym
(A) mollic (często przekraczającym 40 cm) o czarnym lub ciemnoszarym zabarwieniu.
Gleby te zawierają od 2 do 5% próchnicy, a odczyn ich w całym profilu jest obojętny lub
zasadowy,

−

gleby bagienne – typ gleb, powstający w warunkach stałej wilgotności gruntu,
spowodowanej płytkim położeniem zwierciadła wód podziemnych i przy obecności roślin
wilgotnolubnych. Na ich kierunek rozwoju wpływa niedostatek tlenu, co hamuje rozkład
resztek organicznych i powoduje powstanie torfu. W Polsce spotykane głównie na
pojezierzach i na Polesiu; wraz z glebami murszowymi zajmują ok. 8% powierzchni
kraju. Obszary ich występowania są wykorzystywane jako łąki i pastwiska. Gleby
bagienne należą do gleb śródstrefowych,

−

mady – gleby powstałe w wyniku nagromadzenia się materiału niesionego przez wody
i akumulowanego w wyniku wytracania energii wody. Zasadniczą cechą mad jest obecność
w profilu naprzemianległych warstw o różnym składzie granulometrycznym. Poszczególne
warstwy mogą cechować się skrajnie różnym składem granulometrycznym lub zbliżonym

,

Mady tworzą się wzdłuż dolin rzecznych w obrębie terasy zalewowej. Wylewy wód rzecznych

powodują ciągłe nagromadzanie się materiału na powierzchni gleby. Jeśli z różnych
przyczyn ten proces jest zahamowany (np. wskutek wybudowania obwałowań rzek),
mogą wyraźnie zacząć rozwijać się inne procesy glebotwórcze, np. akumulacja próchnicy,
brunatnienie. Kierunek tych procesów jest uzależniony od szeregu czynników
glebotwórczych, m.in. pokrywy roślinnej, charakteru skały macierzystej i warunków
hydrologicznych. Mady tworzą zazwyczaj siedliska lasów łęgowych,

−

rędzina, gleba zasobna w wapń i próchnicę, wytworzona w procesie wietrzenia skał
wapniowych, węglanowych i gipsowych, nierzadko z domieszką materiału lodowcowego:
piasku i gliny (rędziny mieszane), o korzystnych właściwościach fizycznych i słabo
zasadowym odczynie (odczyn gleby), płytka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Klasyfikacja gruntów

Ważną cechą gleby jest jej zdolność produkcyjna, ustalona na podstawie cech

genetycznych. Decyduje ona o podziale gleb na klasy bonitacyjne i powstaniu gleboznawczej
klasyfikacji gruntów. W polskim systemie bonitacji gleby wyróżnia się 8 klas gleb gruntów
ornych: I, II, IIIa, IIIb, IVa, IVb, V, VI i 6 klas gleb użytków zielonych: I, II, III, IV, V, VI.
W skali kraju gleby orne bardzo dobre i dobre (I–II) o powierzchni 3,7%, (IIIa i IIIb) zajmują
18,0%, średniej jakości (IVa i IVb) – 35,2% oraz słabe i bardzo słabe (V i VI) – 37,3%
ogólnej powierzchni gruntów ornych, górskie 5%. W ogólnej powierzchni użytków zielonych
kraju klasy najsłabsze (V i VI) stanowią aż 42,6%.

−

Gleby klasy I – gleby orne najlepsze. Są to: czarnoziemy, rędziny kredowe, gleby
brunatne (tylko te bogate w próchnicę), mady. Są to gleby najbardziej zasobne
w składniki pokarmowe, łatwe do uprawy (przewiewne, ciepłe, nie zaskorupiające się).

−

Gleby klasy II – gleby orne bardzo dobre. Mają skład i właściwości podobne (lub nieco
grosze) jak gleby klasy I, jednak położone są w mniej korzystnych warunkach terenowych
co powoduje, że plony roślin uprawianych na tej klasie gleb, mogą być niższe niż na
glebach klasy I.

−

Gleby klasy III (a i b) gleby orne średnio dobre – Gleby brunatne, gleby bielicowe.
W porównaniu do gleb klas I i II, posiadają gorsze właściwości fizyczne i chemiczne.
Odznaczają się dużym wahaniem poziomu wody w zależności od opadów
atmosferycznych. Na glebach tej klasy można już zaobserwować procesy ich degradacji.

−

Gleby klasy IV (a i b) – gleby orne średnie. Plony roślin uprawianych na tych glebach są
wyraźnie niższe niż na glebach klas wyższych, nawet gdy utrzymywane są one w dobrej
kulturze rolnej. Gleby te są bardzo podatne na wahania poziomu wód gruntowych.

−

Gleby klasy V – gleby orne słabe. Do tej klasy należą gleby kamieniste lub piaszczyste
o niskim poziomie próchnicy. Są ubogie w substancje organiczne. Do tej klasy zaliczmy
również gleby orne słabe położone na terenach nie zmeliorowanych albo takich które do
melioracji się nie nadają.

−

Gleby klasy VI – gleby orne najsłabsze. W praktyce nadają się tylko do zalesienia.
Posiadają bardzo niski poziom próchnicy. Próba uprawy roślin na glebach tej klasy niesie
ze sobą duże ryzyko uzyskania bardzo niskich plonów

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jak można wyjaśnić pojęcie gleba?
2. Jakie czynniki wpływają na rozwój gleby?
3. Jakie procesy wpływają na rozwój gleby?
4. Na jakiej podstawie gleby klasyfikujemy do odpowiedniego typu gleby?
5. Jakie znasz typy gleb?
6. Co określa termin gleboznawcza klasyfikacja gleb?
7. Jakie znasz klasy bonitacyjne gruntów ornych występujące w Polsce?
8. Jakie znasz klasy bonitacyjne użytków zielonych występujące w Polsce?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie charakterystycznej kombinacji i kolejności warstw gleby określ typ gleby.

Rysunek do ćwiczenia 1

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) porównać rysunki zamieszczone do ćwiczenia z wzorcowymi poziomami warstw

charakterystycznymi dla danego typu gleby ,

2) ustalić typ gleby zamieszczony na rysunku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

schemat z wzorcowymi poziomami warstw charakterystycznymi dla danego typu gleby ,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

W terenie pobierz próbkę gleby i wykonaj jej badanie.

Rysunek do ćwiczenia 2

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) określić datę i miejsce pobrania próbki gleby,
2) określić typ gleby na podstawie jej profilu,
3) określić zawartość próchnicy,
4) określić przepuszczalność dla wody,
5) określić pH gleby przy pomocy tabeli barw,
6) określić zawartość wapnia,
7) określić zawartość azotanów,
8) zaobserwować występujące organizmy glebowe,
9) zaobserwować występujące rośliny,
10) sporządzić protokół glebowy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

taśma pomiarowa,

−

szpadel,

−

lejek,

−

filtr,

−

pojemnik,

−

pręciki do pomiaru pH z tabelą barw,

−

3 zakraplacze z HCl,

−

wskaźnik azotanu z tabelą barw,

−

lupa,

−

przybory do pisania.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) zdefiniować pojęcia gleba?

2) zdefiniować pojęcia gleboznawcza klasyfikacja gruntów?

3) rozróżnić typ gleby na podstawie jej profilu?

4) określić zawartość próchnicy w glebie?

5) określić zawartość wapna w glebie?

6) określić zawartość azotanów w glebie?

7) określić pH gleby?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

4.2. Podstawowe pojęcia geodezyjne z zakresu gospodarki

nieruchomościami

4.2.1. Materiał nauczania

Podstawowe pojęcia geodezyjne z zakresu gospodarki nieruchomościami

Zgodnie z zapisami aneksu nr1 do instrukcji G-5 przyjmuje się następujące definicje

podstawowych pojęć geodezyjnych funkcjonujących w gospodarce nieruchomościami:
1. obiekt powierzchniowy jest to obszar ograniczony linią zamkniętą, nazywaną poligonem

i opisaną ciągiem par współrzędnych (x,y) np. jednostka ewidencyjna, obręb
ewidencyjny, działka ewidencyjna, użytek gruntowy,

2. jednostka ewidencyjna jest to obszar gruntów położonych w granicach administracyjnych

gminy. W miastach, w których utworzone zostały dzielnice, jednostką ewidencyjną może
być obszar dzielnicy lub sąsiadujących ze sobą dzielnic,

3. obręb ewidencyjny jest to:

a) podstawowa jednostka powierzchniowa, dla której zakłada się odrębny operat

ewidencyjny; tworzą go powierzchnie wszystkich działek ewidencyjnych
wchodzących w skład obrębu, a jego granice powinny być zgodne z granicami wsi,
miejscowości i sołectw dostosowane do podziału na rejony statystyczne i obwody
spisowe,

b) część jednostki ewidencyjnej utworzona dla celów związanych z techniką zakładania

i prowadzenia ewidencji gruntów i budynków, dla której sporządza się operat
ewidencyjny,

−

działka ewidencyjna jest to ciągły obszar gruntu, jednorodny ze względu na stan
prawny, a w razie braku stanu prawnego, ze względu na stan faktyczny,

−

użytek gruntowy jest to ciągły obszar gruntu, wyodrębniony ze względu na
jednolity sposób użytkowania lub zagospodarowania.

Wyróżniamy następujące grupy użytków gruntowych:

1. użytki rolne:

−

grunty orne R,

−

sady S,

−

łąki trwałe Ł,

−

pastwiska trwałe Ps,

−

grunty rolne zabudowane B-R, B-S, B-Ł, B-Ps,

−

grunty pod stawami Wsr

−

rowy W,

2. grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione:

−

lasy Ls,

−

grunty zadrzewione i zakrzewione np. Lz-R, Lz-Ł, Lz-Ps,

3. grunty zabudowane i zurbanizowane:

−

tereny mieszkaniowe B,

−

tereny przemysłowe Ba,

−

inne tereny zabudowane Bi,

−

zurbanizowane tereny niezabudowane Bp,

−

tereny rekreacyjno-wypoczynkowe Bz,

−

użytki kopalne K,

−

tereny komunikacyjne:
a) drogi dr,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

b) tereny kolejowe Tk,
c) inne tereny komunikacyjne Ti,

4. użytki ekologiczne E oraz symbol odpowiadający użytkowi gruntowemu określającego

sposób zagospodarowania lub użytkowania terenu np. E-Ws, E-Ls,

5. nieużytki N,
6. grunty pod wodami:

−

morskimi wodami wewnętrznymi Wm,

−

powierzchniowymi płynącymi Wp,

−

powierzchniowymi stojącymi Ws,

7. tereny różne Tr.

Najważniejszym parametrem charakteryzującym każdy obiekt powierzchniowy jest

granica, czyli linia oddzielająca obiekty powierzchniowe opisana przy pomocy współrzędnych
(x,y). Granica innymi słowy określa zasięg praw, a więc jaj wyznaczenie powinno odbywać
się z najwyższą starannością zarówno na etapie pomiaru terenowego, opracowania
kameralnego, jak i utrwalenia znakami granicznymi w terenie. W ewidencji gruntów
i budynków występują dwa rodzaje granic:
1. granice prawne, które wyznaczają zasięg prawa własności do nieruchomości. Powstają

one w wyniku przeprowadzenia czynności geodezyjno-prawnych takich, jak:
−

rozgraniczenie nieruchomości,

−

podział nieruchomości,

−

scalenie i podział nieruchomości na terenach objętych działaniem ustawy
o gospodarce nieruchomościami,

−

scalenie i wymiana gruntów na terenach nie objętych działaniem ustawy
o gospodarce nieruchomościami,

−

wywłaszczenie nieruchomości,

2. granice ewidencyjne – są to granice przyjęte z pomiaru według faktycznego stanu na

gruncie, niekoniecznie pokrywające się z granicą nieruchomości.

W związku z powyższym w czynnościach geodezyjnych należy dążyć do określania

granic udokumentowana jest operatem pomiarowym przekazywanym do zasobu geodezyjno-
kartograficznego. Przyjęcie operatu do zasobu jest warunkiem koniecznym, aby granice stały
się granicami prawnymi. Warunkiem dostatecznym jest natomiast, aby w odniesieniu do
wskazanych granic została wydana ostateczna decyzja administracyjna Organu Administracji
Państwowej lub prawomocne orzeczenie sądu.

Granice prawne nieruchomości podlegają stabilizacji w terenie i tak samo, jak punkty

osnowy geodezyjnej są chronione z mocy prawa. Utrwalone w terenie granice są okazywane
stronom postępowania, co znajduje potwierdzenie w protokole granicznym lub protokole
okazania granic.

Formy rozporządzania i korzystania z gruntów. Prawa rzeczowe
Prawo własności

Najważniejszą formą rozporządzania i korzystania z gruntów jest prawo własności.

Własność jest najdoskonalszą formą władania, gdy właściciel w granicach prawa może
dowolnie rozporządzać nieruchomością. Właścicielowi wolno czynić ze swoją rzeczą
wszystko co nie jest zabronione przez prawo i nie pozostaje w sprzeczności ze społeczno-
gospodarczym przeznaczeniem prawa. W tych granicach właściciel może rozporządzać
nieruchomością przez co należy rozumieć zbywanie czyli sprzedaż, obciążanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

nieruchomości, zrzeczenie się własności, ustanowienie odrębnej własności lokalu. Właściciel
nieruchomości może korzystać z niej, pobierać pożytki, wynajmować, dzierżawić, oddawać w
użyczenie, darować, przekazać w formie spadku . Nabycie i utrata własności następuje
równocześnie. Nabycie prawa własności przez jedną osobę połączone jest z utratą własności
przez dotychczasowego właściciela bowiem prawo własności jest prawem wyłącznym.
Oznacza to ,że określona rzecz może stanowić przedmiot tylko jednego prawa własności.
Prawo własności można nabyć drogą kupna, spadkobrania, zasiedzenia, przyjęcia darowizny.
Różne są sposoby utraty własności – w oparciu o umowę sprzedaży, darowizny wskutek
zasiedzenia tego prawa przez inną osobę.

Współwłasność

Jest to własność tej samej rzeczy, która przysługuje niepodzielnie kilku osobom.

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością
łączną, którą regulują przepisy, dotyczące stosunków, z których ona wynika. Najczęściej
występującą współwłasnością łączną jest wspólność majątkowa małżonków.

Użytkowanie wieczyste

Użytkowanie wieczyste jest prawem rzeczowym pośrednim między prawem własności

a ograniczonymi prawami rzeczowymi.

Polega na oddaniu w użytkowanie nieruchomości

gruntowej będącej własnością państwa, gminy lub związku gmin osobie fizycznej lub prawnej
na czas określony 99 lat (wyjątkowo krócej, lecz nie mniej niż 40 lat). Dotyczy głównie
gruntów położonych w granicach administracyjnych miast.

Prawo powstaje w wyniku

zawarcia umowy w formie aktu notarialnego oraz wpisu do księgi wieczystej. Oddający
w użytkowanie pozostaje właścicielem gruntu i pobiera z tego tytułu opłatę roczną od
użytkownika. Użytkownik ma prawa zbliżone do właściciela. Korzysta z gruntu
z wyłączeniem innych osób. Może prawem swobodnie rozporządzać, czyli sprzedać je,
obciążać, zapisać w testamencie. Użytkownik wieczysty ma pełne prawo własności do
budynków postawionych na gruncie. Przysługuje mu również prawo do żądania, przed
zakończeniem umowy, przedłużenia użytkowania wieczystego na kolejne okresy od 40 do 99
lat. Właściciel może odmówić wyłącznie ze względu na ważny interes społeczny.
Zastrzeżenie to ze względu na historyczną zmienność „interesu społecznego” może stanowić
potencjalne zagrożenie dla prawa. Kolejnym ograniczeniem użytkowania wieczystego jest
możliwość jego rozwiązania, gdy użytkownik wieczysty korzysta z gruntu w sposób
oczywiście sprzeczny z jego przeznaczeniem określonym w umowie.

Ograniczone prawa rzeczowe
Użytkowanie

Użytkowanie polega na korzystaniu z rzeczy cudzej i powstaje wyłącznie w drodze

umowy stron.

Użytkownik może korzystać z rzeczy w sposób podobny (nie identyczny), jak

jej właściciel. Użytkownik nie ma prawa zbycia (sprzedaży) użytkowanej nieruchomości

Użytkowanie jest prawem ściśle związanym z osobą, na rzecz której je ustanowiono,
w związku z tym wygasa ze śmiercią użytkownika. Ponadto użytkowanie wygasa, gdy
użytkownik przez okres dziesięciu lat nie wykonuje swojego prawa.

Służebność

Służebność – ograniczone prawo rzeczowe polegające na obciążeniu nieruchomości

określonymi prawami w celu zwiększenia użyteczności innej nieruchomości (służebność
gruntowa), albo zapewnienie zaspokojenia określonych potrzeb osoby fizycznej (służebność
osobista). Przykładem służebności gruntowej jest prawo przejazdu przez nieruchomość do

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

nieruchomości sąsiedniej w przypadku braku drogi dojazdowej. Służebność przypisana jest do
nieruchomości co oznacza, że w przypadku jej zbycia nowy właściciel nabywa nieruchomość
obciążoną służebnością. Jak każde ograniczenie prawo rzeczowe służebność ogranicza
możliwość dysponowania obciążoną nieruchomością przez jej właściciela. Przykładem
służebności osobistej może być dożywocie. Powstaje ona, jeżeli w zamian za przeniesienie
własności nieruchomości nabywca zobowiąże się zapewnić zbywcy (dotychczasowemu
właścicielowi) dożywotnie utrzymanie. Służebność może powstać w drodze umowy, której
stroną musi być właściciel nieruchomości, która ma zostać obciążona, w wyniku orzeczenia
sądowego, lub też na skutek zasiedzenia. Służebność wygasa na skutek upływu terminu
określonego w umowie, niewykonywania jej przez lat 10 bądź zrzeczenia się uprawnionego.
Służebność osobista wygasa przez śmierć uprawnionego.

Zastaw

Zastaw jest to ograniczone prawo rzeczowe ustanawiane w celu zabezpieczenia

wierzytelności (np. pożyczki).

Najważniejszą cechą zastawu jest to, że może być ustanowiony

jedynie na rzeczach ruchomych (oraz na niektórych prawach zbywalnych np: akcjach,
obligacjach). Podstawową różnicą między hipoteką a zastawem jest to, że hipotekę ustanawia
się na rzeczach nieruchomych w przeciwieństwie do zastawu.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest prawem zbywalnym, przechodzi na

spadkobierców i podlega egzekucji.

Spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego.

Własnościowe prawo do lokalu jest zbywalne, przechodzi na spadkobierców i podlega

egzekucji . Umowa zbycia (sprzedaży) własnościowego prawa do lokalu użytkowego powinna
być zawarta w formie aktu notarialnego. Jednak możliwość sprzedaży, czy też dziedziczenia
tego ograniczonego prawa rzeczowego jest obwarowana następującymi warunkami:

−

nabywca musi zostać przyjęty w poczet członków spółdzielni mieszkaniowej,

−

sprzedaż prawa do części lokalu jest nieważne.

Prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej

Występuje ono tylko w tych spółdzielniach mieszkaniowych, które budują domy

jednorodzinne w celu przeniesienia ich własności na członków. Jest to prawo zbywalne
i dziedziczne. Prawo do domu jednorodzinnego gaśnie z chwilą przeniesienia własności domu
na członka.

Hipoteka

Hipoteka ograniczone prawo rzeczowe, w potocznym rozumieniu hipoteka to „zastaw” na

nieruchomości – działce, domu, mieszkaniu. Hipoteka, czyli obciążenie nieruchomości
prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić swoich roszczeń z nieruchomości
dłużnika. Jest ono zapisywane w dziale IV Księgi Wieczystej, prowadzonej przez sąd
rejonowy odpowiedni dla danej nieruchomości.

Posiadanie

Posiadanie jest instytucją prawa rzeczowego. Jest to stwierdzenie stanu faktycznego,

polegającego na władaniu określoną rzeczą przez osobę posiadacza. Może ono dotyczyć
właściciela nieruchomości posiadającego dokumenty potwierdzające prawo własności do
nieruchomości, ale również osoby nie posiadającej takiego prawa. Możemy wyróżnić dwa

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

rodzaje posiadania: samoistne, polegające na tym, że posiadacz może władać rzeczą jak
właściciel, oraz zależne, jeżeli posiadacz włada rzeczą jak użytkownik, zastawnik, najemca, itp.

Struktury terenowe

Obszar działki wyznaczony poprzez jej granice, wraz z użytkami i konturami

klasyfikacyjnymi tworzy strukturę przestrzenną działki. Z kolei strukturę przestrzenną
powierzchniowych obiektów ewidencyjnych tworzą: obręb oraz działki zawarte w obrębie
wraz z ich strukturą przestrzenną.

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jak można wyjaśnić pojęcie obiekt powierzchniowy?
2. Jak można wyjaśnić pojęcie jednostka ewidencyjna?
3. Jak można wyjaśnić pojęcie obręb ewidencyjny?
4. Jak można wyjaśnić pojęcie działka ewidencyjna?
5. Jak można wyjaśnić pojęcie użytek gruntowy?
6. Jak znasz grupy użytków gruntowych?
7. Jakie znasz użytki rolne?
8. Jakie znasz grunty leśne?
9. Jakie znasz grunty zabudowane i zurbanizowane?
10. Jakie znasz użytki ekologiczne?
11. Jakie znasz grunty pod wodami?
12. Co określa termin granica?
13. Jakie znasz rodzaje granic?
14. Jakie czynności geodezyjno-prawne należy przeprowadzić w celu zdefiniowania granic

prawnych?

15. Jaki jest warunek dostateczny zaistnienia granic prawnych?
16. Jaki jest warunek konieczny zaistnienia granic prawnych?
17. Jak można wyjaśnić pojęcie struktury przestrzennej działki?
18. Jak można wyjaśnić pojęcie struktury powierzchniowych obiektów ewidencyjnych?
19. Jak można wyjaśnić pojęcie własność?
20. Jak można wyjaśnić pojęcie współwłasność?
21. Jak można wyjaśnić pojęcie użytkowanie wieczyste?
22. Jakie znasz ograniczone prawa rzeczowe?
23. Co określa termin użytkowanie?
24. Co określa termin służebność?
25. Kiedy wygasa użytkowanie?
26. Kiedy wygasa służebność?
27. Jak można wyjaśnić pojęcie służebność czynna?
28. Jak można wyjaśnić pojęcie służebność bierna?
29. Jak można wyjaśnić pojęcie zastaw?
30. Jak można wyjaśnić pojęcie hipoteka?
31. Jak można wyjaśnić pojęcie posiadanie?
32. Jak można wyjaśnić pojęcie posiadanie samoistne?
33. Jak można wyjaśnić pojęcie posiadanie zależne

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Posługując się podstawowymi pojęciami z zakresu geodezji w gospodarce

nieruchomościami ułóż krzyżówkę, której ostatecznym rozwiązaniem będzie hasło
„ewidencja gruntów i budynków”.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przygotować definicje podstawowych pojęć z zakresu geodezji w gospodarce

nieruchomościami,

2) zaprojektować formę graficzną krzyżówki ze wskazaniem położenia hasła głównego,
3) ułożyć polecenia do krzyżówki,
4) wpisać do krzyżówki odpowiedzi na poszczególne polecenia w celu sprawdzenia

poprawności.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

kartka papieru,

−

linijka,

−

ołówek ewentualnie długopis.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) zdefiniować pojęcie obiekt powierzchniowy?

2) definiować pojęcie jednostka ewidencyjna?

3) zdefiniować pojęcie obręb ewidencyjny?

4) zdefiniować pojęcie działka ewidencyjna?

5) zdefiniować pojęcie użytek gruntowy?

6) rozróżnić pojęcia użytki gruntowe, użytki rolne, grunty leśne?

7) rozróżnić pojęcia użytki ekologiczne, grunty pod wodami, grunty

zabudowane i zurbanizowane?

8) określić różnicę między granicą prawną a granicą według stanu

faktycznego?

9) określić różnicę między warunkiem dostatecznym a koniecznym

zaistnienia granicy prawnej?

10) zdefiniować pojęcia struktura przestrzenna działki?

11) zdefiniować pojęcia struktura przestrzenna powierzchniowych

obiektów ewidencyjnych?

12) zdefiniować pojęcie własność?

13) zdefiniować pojęcie współwłasność?

14) zdefiniować pojęcie służebność?

15) zdefiniować pojęcie użytkowanie?

16) zdefiniować pojęcie posiadanie?

17) zdefiniować pojęcie hipoteka?

18) zdefiniować pojęcie zastaw?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

4.3. Obliczanie pól powierzchni

4.3.1. Materiał nauczania

Metody obliczania pól powierzchni i ich przydatność do określonych celów

W geodezji do obliczania pól powierzchni stosuje się następujące metody:

−

analityczną polega ona na wykorzystaniu współrzędnych punktów załamania granic lub
miar kątowych i liniowych pochodzących z pomiarów terenowych. Jest to metoda
najdokładniejsza obliczania pól powierzchni. Obarczona jest tylko błędami pomiaru
elementów terenowych. Stosuje się ją do określania pól jednostek ewidencyjnych,
obrębów, kompleksów i działek ewidencyjnych;

−

graficzna polegająca na obliczaniu pól powierzchni na podstawie miar graficznych
wielkości zdjętych z mapy. Powierzchnię określaną najczęściej dzieli się na figury proste
(trójkąty, kwadraty, równoległoboki, trapezy) i traktuje się je jako składowe szukanej
powierzchni. Dokładność uzyskiwana tą metodą to błąd względny zawarty w przedziale
od 1:100 do 1:300. Obarczona jest ona błędami graficznymi mapy. . Ze względu na niską
dokładność wykorzystuje się ją do obliczania jedynie pól powierzchni użytków
gruntowych i konturów klasyfikacyjnych w granicach działek;

−

mechaniczna wykorzystuje przyrządy mechaniczne tzw. planimetry wodzikowe.
Po obwiedzeniu konturu powierzchni szukanej przy pomocy kółka całkującego
umieszczonego na ramieniu wodzącym i stałych planimetru można obliczyć
powierzchnię. Dokładność tej metody jest podobna do dokładności metody graficznej,
choć niewiele mniej dokładna od wspomnianej metody. Ze względu na niską dokładność
wykorzystuje się ją do obliczania jedynie pól powierzchni użytków gruntowych
i konturów klasyfikacyjnych w granicach działek;

−

kombinowana inaczej analityczno-graficzna wykorzystuje zarówno miary terenowe jak
i graficzne zdjęte z mapy. Ze względu na niską dokładność wykorzystuje się ją do
obliczania jedynie pól powierzchni użytków gruntowych i konturów klasyfikacyjnych
w granicach działek;

−

automatyczna wykorzystuje mapy numeryczne i urządzenia elektroniczne takie, jak
digitizery, planimetry elektroniczne oraz komputery z odpowiednim oprogramowaniem.
Ze względu na niską dokładność wykorzystuje się ją do obliczania jedynie pól
powierzchni użytków gruntowych i konturów klasyfikacyjnych w granicach działek.

Zasady wyrównania pól powierzchni

Określając powierzchnię każdą z metod należy pamiętać o przestrzeganiu podstawowych

zasad:

−

wykonywania czynności „od ogółu do szczegółu”. Zgodnie z tą zasadą kolejność
obliczania powierzchni jest następująca: najpierw obliczamy powierzchnię jednostki
ewidencyjnej, obrębu, kompleksu, działki, użytku gruntowego. Kompleks nie jest
przedmiotem ewidencji gruntów, a jedynie obszarem pomocniczym wprowadzonym dla
usprawnienia obliczeń. Granice kompleksów pokrywają się z liniami naturalnymi tj.:
drogami, ulicami, ciekami, itp. Suma powierzchni mniejszych konturów powinna być
równa całkowitej powierzchni konturu, z którego zastały wydzielone mniejsze obszary,
w granicach dokładności danej metody obliczania powierzchni,

−

wykonywania obserwacji nadliczbowych. Obliczenie powierzchni należy wykonywać
dwukrotnie korzystając za każdym razem z innych danych,

−

powierzchnię należy obliczać z dokładnością do 1 m

2

,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

−

za powierzchnię bezbłędną przyjmuje się powierzchnię uzyskaną metodą analityczną.

W przypadku wykorzystania innych metod do obliczenia powierzchni, niż metoda

analityczna obliczenia należy wykonać dwukrotnie przestrzegając zasady, że dopuszczalne
różnice dwukrotnego obliczania powierzchni, jak również między powierzchniami
wyrównanymi a obliczonymi nie powinny przekraczać wartości podanych poniżej:

−

dla skali 1:10 000 ∆P = 0, 002P + 2,0 √P,

−

dla skali 1:5 000 ∆P = 0, 002P + 1,0 √P,

−

dla skali 1:2 000 ∆P = 0, 002P + 0,4 √P,

−

dla skali 1:1 000 ∆P = 0, 002P + 0,2 √P,

−

dla skali 1:500 ∆P = 0, 002P + 0,1 √P.
gdzie:

P – powierzchnia wyrażona w metrach kwadratowych,
∆P – różnica dopuszczalna.

Po sprawdzenie, że różnice są dopuszczalne, należy je rozrzucić proporcjonalnie do

poszczególnych powierzchni.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie znasz metody obliczania pola powierzchni?
2. Na czym polega metoda analityczna obliczania powierzchni?
3. Na czym polega metoda graficzna obliczania powierzchni?
4. Na czym polega metoda kombinowana obliczania powierzchni?
5. Na czym polega metoda mechaniczna obliczania powierzchni?
6. Jakimi błędami obarczone są poszczególne metody obliczani powierzchni?
7. Jakie zasady obowiązują przy obliczaniu powierzchni?
8. Jaką metodą należy obliczyć powierzchnię działki ewidencyjnej?
9. Jaką metodą należy obliczyć powierzchnię użytku gruntowego?
10. Jaka jest odchyłka dopuszczalna obliczenia powierzchni wykonanego inną metodą niż

analityczną dla skali 1:1000 i 1: 500?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz powierzchnię trójkąta, w którym dana jest długość jednego boku a=121,95 m oraz

dwa kąty przyległe do tego boku α=42˚ 30′ 15″ i β=30˚ 18′ 00″.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) nazwać metodę obliczenia powierzchni,
2) przypomnieć wzór:

3) podstawić dane i obliczyć powierzchnię szukaną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

kalkulator,

−

kartka.

Ćwiczenie 2

Oblicz powierzchnię sześcioboku znając współrzędne jego wierzchołków:

Nr punktu

X

Y

1

157,12

418,26

2

361,52

250,93

3

558,50

301,45

4

650,18

541,82

5

507,23

694,18

6

289,72

721,50

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) nazwać metodę obliczenia powierzchni,
2) przypomnieć wzory:

2P = Σx

i

(y

i+1

– y

i-1

)

2P = Σy

i

(x

i+1

– x

i-1

)

3) podstawić dane i obliczyć powierzchnię szukaną.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

kalkulator,

−

kartka.

Ćwiczenie 3

Stosując zasadę „od ogółu do szczegółu” oblicz powierzchnie działki oraz występujących

w działce użytków mając dane współrzędne załamania granic działki i użytków.

Tabela do ćwiczenia 3. Współrzędne punktów załamania granic działki i użytków

Nr punktu

X

Y

1

500,00

500,00

2

721,68

873,46

3

690,68

1355,68

4

177,25

1389,50

5

105,76

574,11

6

602,09

671,98

7

456,51

954,60

8

708,85

1073,05

9

146,68

1040,84

10

284,66

998,67

11

352,58

527,71

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Rysunek do ćwiczenia 3

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) nazwać metodę obliczenia powierzchni,
2) przypomnieć wzory:

2P = Σx

i

(y

i+1

– y

i-1

)

2P = Σy

i

(x

i+1

– x

i-1

)

3) podstawić dane i obliczyć powierzchnię ogólną działki,
4) obliczyć powierzchnie poszczególnych użytków ze współrzędnych załamania ich granic,
5) obliczyć sumę powierzchni wszystkich użytków,
6) otrzymaną sumę powierzchni użytków porównać z powierzchnią całej działki obliczoną

ze współrzędnych załamania granic działki,

7) obliczyć różnicę między powierzchnią użytków a powierzchnią działki,
8) wyrównać powierzchnie użytków do powierzchni działki.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

kalkulator,

−

kartka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) rozróżnić pojęcia metoda analityczna, graficzna, kombinowana,

mechaniczna obliczania pól powierzchni?

2) określić błędy występujące w metodzie analitycznej obliczania pól

powierzchni?

3) określić błędy występujące w metodzie graficznej obliczania pól

powierzchni?

4) określić błędy występujące w metodzie kombinowanej obliczania pól

powierzchni?

5) określić błędy występujące w metodzie mechanicznej obliczania pól

powierzchni?

6) sklasyfikować metody obliczania pól powierzchni od metody

najdokładniejszej do najmniej dokładnej?

7) obliczyć powierzchnię metodą analityczną z wykorzystaniem

pomierzonych w terenie wielkości kątowych i liniowych?

8) obliczyć powierzchnię metodą analityczną z wykorzystaniem

współrzędnych punktów załamania granic?

9) określić dopuszczalną odchyłkę obliczonego pola powierzchni

w zależności od skali mapy?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

4.4. Zakładanie, modernizacja, kontrola i aktualizacja ewidencji

gruntów i budynków

4.4.1. Materiał nauczania

Zakładanie ewidencji gruntów i budynków

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29

marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków założenie ewidencji polega na
wykonaniu czynności technicznych i administracyjnych mających na celu:

−

utworzenie komputerowych baz danych ewidencyjnych oraz operatu ewidencyjnego,

−

uruchomienie systemu komputerowego umożliwiającego:
a) aktualizację baz danych ewidencyjnych,
b) tworzenie raportów obrazujących dane ewidencyjne,
c) udostępnianie danych ewidencyjnych.

Częściami składowymi operatu ewidencyjnego są:

−

operat geodezyjno-prawny, który jest zbiorem dowodów prowadzonym dla każdego
obrębu ewidencyjnego, uzasadniających wpisy do komputerowych baz danych
ewidencyjnych,

−

operat opisowo-kartograficzny, który składa się z:
d) komputerowych wydruków raportów, które obrazują dane ewidencyjne w momencie

zakładania ewidencji,

e) kopii odpowiedniego fragmentu mapy ewidencyjnej.
Na podstawie baz danych ewidencyjnych przy wykorzystaniu informatycznego systemu

komputerowego tworzy się dla poszczególnych obrębów następujące podstawowe raporty
obrazujące dane ewidencyjne:
1) rejestr gruntów,
2) rejestr budynków,
3) rejestr lokali,
4) kartotekę budynków,
5) kartotekę lokali,
6) mapę ewidencyjną.

Rejestr gruntów jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych,

o wszystkich działkach ewidencyjnych w granicach obrębu, zebranych według ich
przynależności do poszczególnych jednostek rejestrowych gruntów. Zawiera on ponadto:
a) dane określające:

−

podmioty ewidencyjne,

−

dzierżawców gruntów,

b) oznaczenia odpowiednich jednostek rejestrowych budynków oraz odpowiednich pozycji

kartoteki budynków, związanych z poszczególnymi działkami zabudowanymi.

Rejestr budynków jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych,

dotyczących budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności, zebranych
według ich przynależności do poszczególnych jednostek rejestrowych budynków. Rejestr
budynków zawiera ponadto:
a) dane określające właścicieli budynków,
b) dane określające osoby:

−

użytkowników wieczystych gruntów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

−

jednostek organizacyjnych sprawujących zarząd lub trwały zarząd nieruchomościami,

−

państwowych osób prawnych, którym Skarb Państwa powierzył w stosunku do jego
nieruchomości wykonywanie prawa własności lub innych praw rzeczowych,

−

organów

administracji

publicznej,

które

gospodarują

nieruchomościami

wchodzącymi w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa oraz gminnych,
powiatowych i wojewódzkich zasobów nieruchomości,

−

użytkowników,

c) oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów, pozycji kartoteki budynków i jednostek

rejestrowych lokali, związanych z poszczególnymi budynkami.
Rejestr lokali jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych,

dotyczących lokali stanowiących odrębne nieruchomości, zgrupowanych według ich
przynależności do poszczególnych jednostek rejestrowych lokali. Rejestr lokali zawiera
ponadto:
a) dane określające właścicieli lokali,
b) dane określające osoby:

−

użytkowników wieczystych gruntów,

−

jednostek organizacyjnych sprawujących zarząd lub trwały zarząd nieruchomościami,

−

państwowych osób prawnych, którym Skarb Państwa powierzył w stosunku do jego
nieruchomości wykonywanie prawa własności lub innych praw rzeczowych,

−

organów

administracji

publicznej,

które

gospodarują

nieruchomościami

wchodzącymi w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa oraz gminnych,
powiatowych i wojewódzkich zasobów nieruchomości,

−

użytkowników,

c) oznaczenia jednostek rejestrowych budynków i pozycji kartoteki budynków związanych

z poszczególnymi lokalami.

Kartoteka budynków jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych

o budynkach, zebranych w pozycjach kartoteki budynków. Kartoteka budynków zawiera
ponadto:
a) dane określające podmioty ewidencyjne oraz innych władających budynkami w całości

lub w części,

b) oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów lub jednostek rejestrowych budynków

związanych z poszczególnymi budynkami,

c) pozycję kartoteki budynków tworzą dane o budynkach wybudowanych na gruntach

wchodzących w skład jednej jednostki rejestrowej gruntów.

Kartoteka lokali jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych

o lokalach, zebranych w pozycjach kartoteki lokali. Kartoteka lokali zawiera ponadto:
a) dane określające właścicieli lokali oraz innych władających lokalami,
b) oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów, jednostek rejestrowych budynków oraz

w przypadku lokali stanowiących odrębne nieruchomości – oznaczenia jednostek
rejestrowych lokali związanych z poszczególnymi lokalami,

c) pozycję kartoteki lokali stanowią dane o lokalach znajdujących się w jednym budynku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Treść mapy ewidencyjnej stanowią następujące elementy:

1. granice: państwa, jednostek zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego

państwa (gmin, powiatów i województw) jednostek ewidencyjnych, obrębów, działek,

2. oznaczenia punktów granicznych, z wyróżnieniem punktów, których położenie określone

zostało w odpowiednim trybie i z wymaganą dokładnością, a spośród nich – punktów
trwale stabilizowanych w terenie,

3. kontury użytków gruntowych i ich oznaczenia,
4. kontury klas gleboznawczych i ich oznaczenia,
5. kontury budynków,
6. numery działek ewidencyjnych,
7. granice rejonów statystycznych i ich oznaczenia,
8. dane opisowo-informacyjne, a w szczególności:

a) nazwy jednostek zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa,
b) oznaczenia jednostki ewidencyjnej i obrębu,
c) nazwy ulic, placów, uroczysk, cieków, zbiorników wodnych i innych obiektów

fizjograficznych,

d) numery dróg publicznych nadane na podstawie przepisów o drogach publicznych,
e) numery porządkowe i ewidencyjne budynków,

8) nazwy zespołów urbanistycznych, przysiółków i niw.

Mapę ewidencyjną, w zależności od stopnia zurbanizowania terenu i struktury władania

gruntów, sporządza się w skalach: 1:500, 1:1.000, 1:2.000 lub 1:5.000. Jej edycję stanowią
mapy obrębowe. Do opracowania mapy ewidencyjnej stosuje się odpowiednie standardy
techniczne dla mapy zasadniczej, ustalone odrębnymi przepisami. Przy edycji mapy,
szczególnie w skali 1:2.000 lub 1:5.000, jej dane opisowo-informacyjne dotyczące budynków
oraz numery punktów granicznych nie muszą być wykazywane.

Modernizacja ewidencji gruntów i budynków

Modernizacja

ewidencji

to

zespół

działań

technicznych,

organizacyjnych

i administracyjnych podejmowanych przez starostę w celu:
1. uzupełnienia bazy danych ewidencyjnych i utworzenia pełnego zakresu zbiorów danych

ewidencyjnych zgodnie z wymogami rozporządzenia,

2. modyfikacji

istniejących

danych

ewidencyjnych

do

wymagań

określonych

w rozporządzeniu,

3. poprawy funkcjonowania informatycznego systemu obsługującego bazę danych

ewidencyjnych.
Działania modernizacyjne wykonuje się:

1. w sposób ciągły, w ramach bieżącej aktualizacji operatu ewidencyjnego,
2. kompleksowo.

Modernizacja kompleksowa może być wykonywana etapami dostosowanymi do

tworzenia poszczególnych raportów:

−

rejestr gruntów,

−

rejestr budynków,

−

rejestr lokali,

−

kartotekę budynków,

−

kartotekę lokali,

−

mapę ewidencyjną.

Etapy modernizacji określa się w projekcie modernizacji ewidencji, który sporządza

starosta dla całej jednostki ewidencyjnej lub jej części. Częścią składową projektu
modernizacji ewidencji jest mapa przeglądowa w skali 1:10 000 lub 1: 25 000.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Kontrola ewidencji gruntów i budynków

Starosta zapewnia przeprowadzenie okresowych weryfikacji danych ewidencyjnych

w zakresie:

−

zgodności tych danych z treścią dokumentów źródłowych stanowiących podstawę wpisu

do ewidencji,

−

zgodności treści mapy ewidencyjnej ze stanem faktycznym w terenie.

Weryfikację przeprowadza się w każdym obrębie co najmniej raz na 10 lat, obejmując nią

co najmniej 10% dokumentów źródłowych, które stanowiły podstawę dokonanych zmian
w operacie ewidencyjnym. Starosta zarządza sprawdzenie wszystkich danych ewidencyjnych
obrębu, jeżeli w wyniku weryfikacji wyjdą na jaw istotne nieprawidłowości w prowadzeniu
ewidencji. Weryfikację przeprowadza się w każdym obrębie co najmniej raz na 15 lat,
obejmując nią cały obszar obrębu. Właściwy miejscowo wojewódzki inspektor nadzoru
geodezyjnego i kartograficznego w razie stwierdzenia nieodpowiedniego stanu operatu
ewidencyjnego może zarządzić przeprowadzenie okresowych weryfikacji w krótszych
odstępach czasowych. Niezgodności stwierdzone w wyniku weryfikacji podlegają usunięciu
w trybie przewidzianym dla aktualizacji operatu ewidencyjnego.

Aktualizacja ewidencji gruntów i budynków

Aktualizacja

operatu

ewidencyjnego

następuje

poprzez

wprowadzanie

udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych z urzędu lub na wniosek strony.
Z urzędu wprowadza się zmiany wynikające z:

−

prawomocnych orzeczeń sądowych, aktów notarialnych, ostatecznych decyzji
administracyjnych, aktów normatywnych,

−

opracowań geodezyjnych i kartograficznych, przyjętych do państwowego zasobu
geodezyjnego i kartograficznego, zawierających wykazy zmian danych ewidencyjnych,

−

dokumentacji architektoniczno-budowlanej gromadzonej i przechowywanej przez organy
administracji publicznej.
Wykaz zmian powstały w wyniku aktualizacji powinien zawierać następujące dane

ewidencyjne:

−

identyfikatory jednostki ewidencyjnej i obrębu,

−

numer odpowiedniej jednostki rejestrowej gruntów, budynków lub lokali,

−

numer odpowiedniej pozycji kartoteki budynków lub lokali,

−

numer księgi wieczystej,

−

oznaczenie obiektu bazy danych ewidencyjnych, którego dane ewidencyjne uległy
zmianie,

−

dane ewidencyjne, które uległy zmianie, z wyszczególnieniem danych dotychczasowych
oraz danych aktualnych,

−

datę sporządzenia wykazu,

−

nazwisko, imię oraz podpis osoby, która sporządziła wykaz.
Aktualizacji operatu ewidencyjnego dokonuje się niezwłocznie po uzyskaniu przez

starostę odpowiednich dokumentów określających zmiany danych ewidencyjnych i na ich
podstawie dokonuje się aktualizacji rzeczowych praw związanych, a w szczególności:

−

prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz własności wzniesionych na tym gruncie
budynków,

−

własności lokalu oraz udziału we współwłasności gruntu,

−

własności lokalu oraz udziału w użytkowaniu wieczystym gruntu,

−

własności lokalu oraz udziału we współwłasności budynku.
O dokonanych zmianach w danych ewidencyjnych starosta zawiadamia:

−

organy podatkowe,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

−

wydział ksiąg wieczystych właściwego miejscowo sądu rejonowego,

−

właściwe miejscowe jednostki statystyki publicznej,

−

osoby i jednostki organizacyjne, na których wniosek lub zgłoszenie zmiana została
wprowadzona.
Dane ewidencyjne, które utraciły swą aktualność podlegają archiwizacji.

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Na czy m polega założenie operatu ewidencji gruntów i budynków?
2. Jakie są części składowe operatu ewidencyjnego?
3. Jaka jest zawartość części geodezyjno-prawnej operatu ewidencyjnego?
4. Jaka jest zawartość części opisowo-kartograficznej operatu ewidencyjnego?
5. Jakie raporty podstawowe są tworzone dla poszczególnych obrębów?
6. Jakie informacje zawiera rejestr gruntów?
7. Jakie informacje zawiera rejestr budynków?
8. Jakie informacje zawiera rejestr lokali?
9. Jakie informacje zawiera kartoteka budynków?
10. Jakie informacje zawiera kartoteka lokali?
11. Jakie informacje zawiera mapa ewidencyjna?
12. Jaki jest szereg skalowy mapy ewidencyjnej?
13. Co określa termin modernizacja ewidencji gruntów i budynków?
14. Jaka jest różnica między modernizacją ciągłą a okresową?
15. W jakich obszarach danych ewidencyjnych starosta przeprowadza kontrolę ewidencji

gruntów i budynków?

16. Jak często przeprowadza się kontrolę ewidencji?
17. W jakim przypadku okres weryfikacji danych operatu ewidencyjnego może być krótszy

niż przewiduje to instrukcja techniczna?

18. Na czyj wniosek dokonuje się aktualizacji operatu ewidencyjnego?
19. W jakim przypadku następuje aktualizacja z urzędu?
20. Jakie dane ewidencyjne powinien zawierać wykaz zmian powstały na skutek

aktualizacji?

21. W jakim terminie należy dokonać zmian aktualizacyjnych operatu ewidencyjnego?
22. Jakie organy należy powiadomić o aktualizacji operatu ewidencyjnego?

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dla dowolnie wybranego budynku sporządź jego rejestr.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przygotować formularz „Rejestr budynku”,
2) zebrać informacje zgodnie z zasadami tworzenia rejestru budynku:

−

dane określające właścicieli budynków,

−

dane określające osoby:
a) użytkowników wieczystych gruntów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

b) jednostek

organizacyjnych

sprawujących

zarząd

lub

trwały

zarząd

nieruchomościami,

−

państwowych osób prawnych, którym Skarb Państwa powierzył w stosunku do jego
nieruchomości wykonywanie prawa własności lub innych praw rzeczowych,

−

organów

administracji

publicznej,

które

gospodarują

nieruchomościami

wchodzącymi w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa oraz gminnych,
powiatowych i wojewódzkich zasobów nieruchomości,

−

użytkowników,

−

oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów, pozycji kartoteki budynków i jednostek
rejestrowych lokali, związanych z poszczególnymi budynkami,

3) wypełnić rejestr budynku.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

formularz „Rejestr budynków”,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Województwo:...............................................

Powiat: ..........................................................

Gmina: ..........................................................

Miejscowość: …............................................

Jednostka ewidencyjna:.................................

Obręb: ...........................................................

(Nazwa organu wydającego dokument)

Nr kancelaryjny:..........................................

REJESTR BUDYNKÓW

Nr jednostki rejestrowej budynków: .......................... KW: ............................
Pozycja kartoteki budynków: .....................................

Właściciel: .................................................................
Siedziba: ....................................................................
Udział: .......................................................................

Liczba

lokali

Pow. użytkowa

w m

2

N

r

ew

id

en

cy

jn

y

b

u

d

y

n

k

u

B

U

D

Numer

AM

działka

Adres
budynku

Funkcja
budynku

L

ic

zb

a

k

o

n

d

y

g

n

ac

ji

P

o

w

ie

rz

ch

n

ia

za

b

u

d

.

w

m

2

Sporządzono według stanu z dnia: .........................
Sporządził(a): ........................................................

(pieczęć urzędowa) (imię i nazwisko osoby reprezentującej organ)

Data i podpis

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Ćwiczenie 2

Na mapie ewidencyjnej w skali 1: 5 000 wybierz działkę i sporządź jej wyrys.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przygotować fragment mapy ewidencyjnej z zaznaczoną działką ewidencyjną,
2) przygotować kalkę techniczną,
3) przygotować pisaki kreślarskie,
4) przygotować linijkę, ekierkę,
5) przygotować część opisową wyrysu z mapy ewidencyjnej,
6) wykreślić wyrys fragmentu mapy ewidencyjnej.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

mapa ewidencyjna w skali 1: 5 000,

−

przybory kreślarskie,

−

kalka techniczna.

Ćwiczenie 3

Wykonaj badanie ksiąg wieczystych korzystając z Protokołu badania ksiąg wieczystych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) pójść do Wydziału Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego,
2) odnaleźć w katalogu rzeczowym konkretną księgę,
3) przekazać numer księgi archiwiście,
4) wykonać badanie księgi według zamieszczonego poniżej wzoru.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

księga wieczysta,

−

protokół badania ksiąg wieczystych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Województwo: .............................
Powiat: .........................................
Jednostka ewidencyjna: .................
Obręb: – nazwa: ............................
........... – numer .............................

PROTOKÓŁ

badania ksiąg wieczystych (dla nieruchomości gruntowych)
w Sądzie Rejonowym w ...........................................................

Data ....................................................

Dział I

Dział II

Dział III

1. właściciel
2. wieczysty

użytkownik

Rodzaj

ograniczonych

praw

rzeczowych

N

r K

W
lu

b

Z

d

Lp.

N

az

w

a

m

ie

js

co

w

o
ś

ci

N

u

m

er

d

zi

ał

k

i

P

o

le

p

o

w

ie

rz

ch

n

i

P

o

łoż

en

ie

n

ie

ru

ch

o

m

o
ś

ci

i

in

n

e

in

fo

rm

ac

je

o

s

p

o

so

b

ie

w

y

k

o

rz

y

st

an

ia

R

o

d

za

j n

ie

ru

ch

o

m

o
ś

ci

In

fo

rm

ac

je

o

m

ap

ac

h

Imię

i nazwisko,

imiona

rodziców

lub nazwa

osoby

prawnej,

adres

Podstawa

ustalenia

danych

wym.

w kol.8

Podstawa

wpisu

Uwagi

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Ćwiczenie 4

Dla dowolnie wybranego budynku sporządź arkusz danych ewidencyjnych budynku.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przygotować formularz „Arkusz danych ewidencyjnych budynku”,
2) zebrać informacje zgodnie z arkuszem.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

arkusz danych ewidencyjnych budynku,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Powiat: …………………………..........
Jednostka ewidencyjna: ………………
Obręb ewidencyjny: …………………..
Numer: …………………………............
Ulica:……………………………………

ARKUSZ DANYCH EWIDENCYJNYCH BUDYNKÓW

Informacja

o materiale

Ilość lokali

Ilość

kondygnacji

nieruchomo

ści

inne

Id

en

ty

fik

at

o

r b

u

d

y

n

k

u

N

r p

o

rzą

d

k

o

w

y

b

u

d

y

n

k

u

N

r d

zi

ał

k

i

K

o

d

f

u

n

k

cj

i u

ż

y

tk

o

w

ej

R

o

k

b

u

d

o

w

y

P

o

w

ie

rz

ch

n

ia

z

ab

u

d

o

w

y

N

P

m

u

r

d

re

w

n

o

In

n

e

m

at

er

ia

ły

lic

zb

a

n

u

m

er

lic

zb

a

n

u

m

er

∑

p

o

w

.lo

k

al

i w

m

2

P

o

w

. p

o

m

. p

rz

y

n

al

eż

w

m

2

R

ej

es

tr

z

ab

y

tk

ó

w

U

w

ag

i

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13 14

15

16

17 18

Data sporządzenia: …………………,………

Sporządził: ………………………………….

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wyjaśnić pojęcie ewidencja gruntów i budynków?

2) określić części składowe operatu ewidencyjnego?

3) elementy części geodezyjno-prawnej operatu ewidencyjnego?

4) rozróżnić elementy części opisowo-kartograficznej operatu

ewidencyjnego?

5) określić zawartość raportów podstawowych?

6) określić szereg skalowy mapy ewidencyjnej?

7) wyjaśnić pojęcie modernizacja ewidencji gruntów i budynków?

8) rozróżnić pojęcia modernizacja ciągła i kompleksowa?

9) określić obszary danych ewidencyjnych podlegających kontroli?

10) wyjaśnij pojęcie aktualizacja danych ewidencyjnych?

11) określić na czyj wniosek przeprowadza się aktualizację operatu

ewidencyjnego?

12) określić zawartość wykazu zmian danych ewidencyjnych po

aktualizacji?

13) sporządzić kartotekę budynku?

14) sporządzić rejestr gruntów?

15) sporządzić rejestr użytków?

16) wykonać wyrys z mapy ewidencyjnej?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 22 zadania. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Powodzenia!

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Powierzchnię działki ewidencyjnej obliczamy metodą

a) analityczną.
b) graficzną.
c) kombinowaną.
d) mechaniczną.

2. Metoda analityczna obliczania powierzchni obarczona jest błędem

a) skurczu mapy.
b) kartowania współrzędnych.
c) pomiaru.
d) zdejmowania graficznego miar z mapy.

3. Uporządkuj kolejność metod obliczania powierzchni od metody najdokładniejszej do

najmniej dokładnej
a) analityczna, mechaniczna, graficzna, kombinowana.
b) mechaniczna, kombinowana, graficzna, analityczna.
c) mechaniczna, graficzna, kombinowana, analityczna.
d) analityczna, kombinowana, graficzna, mechaniczna.

4. Wzór na odchyłkę dopuszczalną obliczenia powierzchni dla skali 1:1000 to

a) ∆P = 0,002P + 0,2 √P.
b) ∆P = 0,002P + 0,4 √P.
c) ∆P = 0,002P + 2,0 √P.
d) ∆P = 0,002P + 1,0 √P.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

5. Dopuszczalna odchyłka powierzchni ∆P = 0,002P + 0,1 √P, jeżeli skala jest 1:500,

a powierzchnia wynosi 0,1450 ha ma wartość
a) 6,5 m

2

.

b) 6,7 m

2

.

c) 7,0 m

2

.

d) 7,5 m

2

.

6. Przy obliczaniu powierzchni obowiązuje zasada od ogółu do szczegółu

a) oraz przyjmowania za bezbłędną powierzchnię z metody analitycznej.
b) oraz wykonywania obserwacji nadliczbowych.
c) wykonywania obserwacji nadliczbowych oraz przyjmowania za bezbłędną

powierzchnię z metody analitycznej.

d) wykonywania obserwacji nadliczbowych, przyjmowania za bezbłędną powierzchnię

z metody analitycznej oraz określania powierzchni do 1 m

2

.

7. Działka ewidencyjna jest to obszar gruntu

a) ciągły i jednorodny ze względu na stan prawny.
b) jednorodny ze względu na stan faktyczny.
c) ciągły i jednorodny ze względu na stan prawny oraz na stan faktyczny.
d) jednorodny ze względu na stan prawny, a w razie braku stanu prawnego, ze względu

na stan faktyczny.

8. Użytek gruntowy jest to obszar gruntu

a) wyodrębniony ze względu na jednolity sposób użytkowania lub zagospodarowania.
b) ciągły i wyodrębniony ze względu na jednolity sposób użytkowania lub

zagospodarowania.

c) ciągły i wyodrębniony ze względu na jednolity sposób użytkowania lub władania.
d) ciągły i wyodrębniony ze względu na jednolity sposób władania lub

zagospodarowania.

9. Ograniczonym prawem rzeczowym jest

a) użytkowanie.
b) własność.
c) posiadanie.
d) użytkowanie wieczyste.

10. Wskaż, w którym dziale Księgi Wieczystej zapisuje się ograniczone prawo rzeczowe

„Hipoteka”
a) I dziale.
b) II dziale.
c) III dziale.
d) IV dziale.

11. W celu zdefiniowania granic należy przeprowadzić

a) wskazanie granic.
b) wznowienie granic.
c) wywłaszczenie nieruchomości.
d) wycenę nieruchomości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

12. Symbol E-Ws oznacza użytki ekologiczne pod

a) wodami.
b) wodami wewnętrznymi.
c) wodami płynącymi.
d) wodami stojącymi.

13. Prawo rzeczowe „posiadanie” jest to instytucja prawa rzeczowego oznaczająca

a) użytkowanie rzeczy cudzej na podstawie umowy stron.
b) prawo do użytkowania nieruchomości przez określony czas, nie krótszy niż 40 lat.
c) stan faktyczny, polegający na władaniu określoną rzeczą przez osobę posiadacza.
d) obciążenie jednej nieruchomości określonymi prawami w celu zwiększenie

użyteczności drugiej nieruchomości.

14. Symbol Bz oznacza

a) tereny przemysłowe.
b) inne tereny zabudowane.
c) zurbanizowane tereny niezabudowane.
d) tereny rekreacyjno-wypoczynkowe.

15. Gleboznawcza klasyfikacja gruntów jest to

a) przynależność gleby do danego typu w zależności od rodzaju skały macierzystej.
b) zdolność produkcyjna, ustalona na podstawie cech genetycznych.
c) zawartość próchnicy w profilu glebowym zależna od cech genetycznych.
d) zdolność produkcyjna oraz zawartość próchnicy, ustalona na podstawie cech

genetycznych.

16. Mapa ewidencyjna tworzona jest w skali

a) 1:5 000.
b) 1:5 000 i 1:1 000.
c) 1:5 000, 1:1 000 i 1:2 000.
d) 1:500, 1:1 000, 1:2 000 lub 1:5 000.

17. Treścią mapy ewidencyjnej jest

a) kontur budynku.
b) uzbrojenie terenu.
c) rzeźba terenu.
d) mała architektura.

18. Aktualizacja operatu ewidencji gruntów i budynków jest to wprowadzanie

a) zmian do bazy danych ewidencyjnych z urzędu.
b) udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych na wniosek strony.
c) udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych z urzędu lub na wniosek

strony.

d) zmian do bazy danych ewidencyjnych z urzędu i na wniosek strony.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

19. Aktualizacji operatu ewidencji gruntów i budynków dokonuje

a) geodeta uprawniony.
b) każdy, kto posiada dokumenty potwierdzające zaszłe zmiany.
c) właściciel składając wniosek o wprowadzenie zmiany.
d) starosta poprzez pracownika ośrodka geodezyjno-kartograficznego.

20. Obiektem powierzchniowym ewidencji gruntów i budynków jest

a) mapa ewidencyjna.
b) jednostka ewidencyjna.
c) mapa zasadnicza.
d) rejestr gruntów.

21. Operat ewidencji gruntów i budynków składa się z operatów

a) geodezyjno-kartograficznego i opisowo-prawnego.
b) geodezyjno-kartograficznego lub opisowo-prawnego.
c) geodezyjno-prawnego i opisowo-kartograficznego.
d) geodezyjno-prawnego oraz w szczególnych przypadkach opisowo kartograficznego.

22. Raportem podstawowym operatu ewidencji gruntów i budynków jest

a) rejestr lokali.
b) wykaz lokali.
c) wykaz budynków.
d) wykaz gruntów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Prowadzenie ewidencji gruntów i budynków

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

21

a

b

c

d

22

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

6. LITERATURA

1. Śmiałowska-Uberman Z.: Kompendium wiedzy prawnej dla geodetów. Gall,

Katowice 2003

2. Jagielski A.: Przewodnik do ćwiczeń z Geodezji I. Stabil, Kraków 2004
3. Instrukcja techniczna G-5
4. Wytyczne techniczne G-5.1
5. Rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca

2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków