Próbny egzamin maturalny z języka polskiego – Arkusz egzaminacyjny I – grudzień 2004 r.

Strona 1 z 11

MODELE ODPOWIEDZI I SCHEMATY OCENIANIA ZADAŃ Z ARKUSZA
EGZAMINACYJNEGO I

Zadanie sprawdzające rozumienie czytanego tekstu Dwugłos o tolerancji.

Model zawiera przewidywane odpowiedzi. Odpowiedzi ucznia mogą przybierać różną formę językową,
ale ich sens musi być synonimiczny wobec modelu. Oceniając pracę ucznia, należy stosować punktację
z modelu.
Uwaga: Za pełną odpowiedź przyznaje się maksymalną liczbę punktów, za niepełną – wskazaną w
rubryce „punkty cząstkowe”. Nie należy przyznawać połówek punktów. Za brak odpowiedzi lub
odpowiedź błędną nie przyznaje się punktów.

L.p.

Odpowiedzi

Maksymal
nie
punktów

Punkty
cząstkowe

1.

że są one przeciwne, odmienne
można uznać: Legutko ciągle nie jest entuzjastą tolerancji
(choć jej nie neguje), Sadurski jest zwolennikiem tolerancji

1

0

2.

swoje jako liberalne, Legutki jako konserwatywne

1

0

3.

−

sama nie stanowi (nie ustanawia) wartości

−

zaciera różnice językowe i pojęciowe

−

nie ulepsza rzeczywistości

2

(za co najmniej
dwa
wskazania)

1

4. tezę, że tolerancja służy tolerującym 1

0

5. upadający dobry obyczaj; bo co nie jest zabronione, staje się

dozwolone

2 1

6.

Legutko – poglądy przeciwnika na moralność 1

0

7. „drugiego

rzędu” – są mniej ważne, poślednie; „drugiego

stopnia” – odnoszą się do innych wartości, są ważniejsze

1 0

8.

niezgoda = tolerancja, nietolerancja = eliminacja

2

1

9. podkopywałyby autorytet (likwidowałby punkt odniesienia)

1

0

10.

np.:

−

„społeczeństwa tolerancyjnego” (ak. 6.) – zaznaczenie

dystansu (ironii), nadanie charakteru pojęcia („nazwy
własnej”)
−

„tolerancja jest wartością drugiego rzędu” (ak. 10.) –

uwiarygadniające przytoczenie cytatu
−

„tak samo dobrą jak każda inna” (ak. 14.) –

wprowadzenie do tekstu wyrażenia powszechnie używanego,
standardowego
−

„nie akceptować” (ak. 11.) – wyodrębnienie pojęcia

istotnego dla rozważań

2

( za co
najmniej dwa
przykłady z
określeniami )

1

(za przykład z
określeniem)

11.

np.:

−

„tolerancja [...] jak wielki buldożer” – wyolbrzymienie,

−

„rzeczywistość [...] jak dom towarowy” – ukazanie

różnorodności, bogactwa. Łączy je negacja.
Uwaga: nie uznaje się tego, co tkwi w naturze każdego
porównania, np.: „obrazowe przedstawienie”, „zilustrowanie”,
„przybliżenie czytelnikowi”

2

( za dwa
przykłady z
określeniami )

1

(za przykład z
określeniem)

12. „Ciągle lubię tolerancję”, „Lubię tolerancję”; pierwsze

przekształcenie

1 0

13. Sadurskiego,

aprobujące 2

1

14.

za logiczne uzasadnienie stanowiska
Uwaga: nie uznaje się odpowiedzi typu: „bo mam podobne
poglądy”, „bo jestem tolerancyjny”, bo tolerancja to ważna
wartość”

1

0

Próbny egzamin maturalny z języka polskiego – Arkusz egzaminacyjny I – grudzień 2004 r.

Strona 2 z 11

Temat 1.: Odczytując dwa poetyckie manifesty, porównaj pokolenia, które się w nich
wypowiedziały.

I. ROZWINIĘCIE TEMATU (można uzyskać maksymalnie 25 punktów)
Punktacja
1. nazwanie

pokoleń,

0-1

2.

nazwanie

cech

manifestu

pokoleniowego:

0-2

−

wypowiedź w imieniu pokolenia,

−

określenie postawy pokolenia (sformułowanie programu),

3. dostrzeżenie w obu wierszach cech manifestu – „my”, „nam” (w Końcu wieku
również zwrot do „człowieka z końca wieku”),

0-1

4.

odczytanie programu romantyków w Odzie do młodości:

0-10

−

łączenie się w uczuciach i działaniu (bycie wspólnotą),

−

działanie dla szczęścia ogółu,

−

czerpanie siły z jedności,

−

kierowanie się w życiu uczuciem,

−

poświęcenie się dla szczęścia innych (złożenie ofiary z życia),

−

odpowiadanie przemocą na przemoc,

−

kształtowanie charakteru od młodości (jak Herakles),

−

mierzenie sił na zamiary (sięganie po to, co z racjonalnego punktu widzenia wydaje

się niemożliwe),
−

wiara w potęgę młodości,

−

stworzenie nowego, lepszego świata,

5. odczytanie

nawiązań mitologicznych (Herakles, Hebe, lot Ikara, zielone lata),

0-1

6. dostrzeżenie wpływów idei oświecenia (jakobini, wspólnota, kształtowanie
charakterów),

0-1

7.

scharakteryzowanie postawy pokolenia w Końcu wieku: 0-4

−

brak programu – zastąpienie go negacją dotychczasowych postaw,

−

zanegowanie postaw zarówno kreatywnych, jak i destrukcyjnych czy pasywnych (co

najmniej po jednym przykładzie),
−

interpretacja puenty wiersza (np. słabość człowieka, bezradność wobec zła),

−

nazwanie postawy (dekadentyzm),

8. dostrzeżenie konstrukcji wiersza (pytanie – odpowiedź – czasem w postaci
retorycznego pytania; zmiana „nam” na „ty”) jako wzmacniającej jego wymowę, 0-1
9. podsumowanie:

0-4

−

pełne, np.: uogólnienie postaw i różnic między nimi, uzasadnienie ich

uwarunkowaniami historycznymi i filozoficznymi, (4)
−

częściowe, np.: uogólnienie postaw i różnic między nimi, (2)

−

próba podsumowania, np.: nazwanie jednej istotnej różnicy między pokoleniami. (1)

II.

KOMPOZYCJA (5 punktów)

Kompozycję wypracowania ocenia się wtedy, gdy przyznane zostały punkty za rozwinięcie
tematu
−

podporządkowana zamysłowi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewnętrznie,

przejrzysta i logiczna; pełna konsekwencja w układzie

graficznym,

5

−

uporządkowana wobec przyjętego kryterium, spójna; graficzne wyodrębnienie

głównych części,

3

−

wskazująca na podjęcie próby porządkowania myśli, na ogół spójna.

1

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

Próbny egzamin maturalny z języka polskiego – Arkusz egzaminacyjny I – grudzień 2004 r.

Strona 3 z 11

III.

STYL (5 punktów)

−

jasny, żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi; urozmaicona

leksyka,

5

−

zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi, na ogół jasny; wystarczająca leksyka, 3

−

na ogół komunikatywny, dopuszczalne schematy językowe.

1

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

IV. JĘZYK (maksymalnie 12 punktów)

−

język w całej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona składnia, poprawne:

słownictwo,

frazeologia,

fleksja,

12

−

język w całej pracy komunikatywny, poprawne: składnia, słownictwo, frazeologia

i fleksja,

9

−

język w całej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w większości poprawne

składnia, słownictwo,

frazeologia,

6

−

język w pracy komunikatywny mimo błędów składniowych, słownikowych,

frazeologicznych

i

fleksyjnych,

3

−

język w pracy komunikatywny mimo błędów fleksyjnych, licznych błędów

składniowych, słownikowych,

frazeologicznych.

1

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

V.

ZAPIS (maksymalnie 3 punkty)

−

bezbłędna ortografia, poprawna interpunkcja (nieliczne błędy),

3

−

poprawna ortografia (nieliczne błędy II stopnia), na ogół poprawna interpunkcja,

2

−

poprawna ortografia (nieliczne błędy różnego stopnia), interpunkcja niezakłócająca

komunikacji (mimo różnych błędów).

1

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

VI.

SZCZEGÓLNE

WALORY

PRACY

0-4

Temat 2.: Dlaczego przegrał? Na podstawie przytoczonego fragmentu i znajomości Lalki
Bolesława Prusa przedstaw przyczyny porażki Stanisława Wokulskiego.

I. ROZWINIĘCIE TEMATU (można uzyskać maksymalnie 25 punktów)
Fragment
1.

umiejscowienie fragmentu w powieści (pobyt w Paryżu – ucieczka spowodowana

rozczarowaniem ukochaną),

0-1

2.

odczytanie

sensu

fragmentu:

0-2

−

rozmyślania Wokulskiego nad swoim sposobem przeżywania miłości,

−

punkt wyjścia rozmyślań: widok zbioru wierszy Mickiewicza,

3.

odczytanie

sensu

cytatu

z

Mickiewicza:

0-1

−

wypowiedź romantyka zakochanego bez wzajemności,

4. nazwanie

uczuć ukazanych w cytacie:

0-3
−

cierpienie w samotności,

Próbny egzamin maturalny z języka polskiego – Arkusz egzaminacyjny I – grudzień 2004 r.

Strona 4 z 11

−

pragnienie wyrażenia cierpienia wobec ukochanej, zadania jej bólu,

−

niemożność uczynienia tego,

5.

scharakteryzowanie stosunku Wokulskiego do miłości romantycznej:

0-3

−

Wokulski obwinia romantyczną poezję (za to, że wpoiła mu//dwóm pokoleniom

daleki od życia ideał miłości),
−

Wokulski przeciwstawia dramatycznej miłości romantycznej miłość-źródło

szczęścia,
−

opamiętanie: pytanie o przyczyny ukształtowania się tragicznego modelu miłości,

6. scharakteryzowanie

stosunku

Wokulskiego do romantycznego poety:

0-3

−

współczucie i podziw dla Mickiewicza (męka dla dobra narodu),

−

oskarżenie społeczeństwa,

−

poczucie wspólnoty losu z romantycznym poetą (miłość do panien z wyższych

niż oni rodów),
7. dostrzeżenie językowych znaków poczucia wspólnoty losu z Mickiewiczem 0-1
– twoim, moim i naszym nieszczęściom –,
Powieść
8.

wskazanie przyczyn klęski

Wokulskiego,

0-5

np.:
−

idealizowanie Izabeli (podanie co najmniej jednego argumentu),

−

prawdziwe oblicze Izabeli (co najmniej jeden konkret),

−

chwile „przejrzenia” Wolkulskiego (co najmniej jeden przykład),

−

reakcje Wokulskiego w chwilach „przejrzenia” (co najmniej jeden przykład),

−

pieniądz – najwyżej ceniona w społeczeństwie wartość (co najmniej jeden

przykład),
−

tytuł wyznacza pozycję społeczną (co najmniej jeden przykład, np. pozycja

Księcia wśród arystokratów),
−

stosunek arystokracji do Wokulskiego,

−

niedocenianie przez społeczeństwo działań Wokulskiego na rzecz ogółu

(co najmniej jeden przykład),
9.

wykorzystanie

kontekstów,

0-2

np.:
−

biografia Mickiewicza,

−

bohaterowie literaccy, na drodze miłości których stanęło społeczeństwo,

10.

podsumowanie:

0-4
−

pełne: np. dostrzeżenie, że dramat Wokulskiego wpisuje się w konflikt jednostki

ze zbiorowością (lub: wynika z konfliktu wartości uznawanych przez jednostkę
i przez zbiorowość) i jako taki jest ponadczasowy,

(4)

−

częściowe: np. stwierdzenie, że dramat zarówno Wokulskiego, jak i kochanków

romantycznych wynika z nadmiernego idealizowania kobiet, które były typowymi tworami
swoich

czasów, (2)

−

próba podsumowania: np. stwierdzenie, że Wokulski i Mickiewicz nieszczęśliwie

kochali i chcieli dać szczęście

swojemu

narodowi.

(1)

II.

KOMPOZYCJA (5 punktów)

Kompozycję wypracowania ocenia się wtedy, gdy przyznane zostały punkty za rozwinięcie
tematu
−

podporządkowana zamysłowi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewnętrznie,

przejrzysta i logiczna; pełna konsekwencja w układzie

graficznym,

5

−

uporządkowana wobec przyjętego kryterium, spójna; graficzne wyodrębnienie

głównych części,

3

−

wskazująca na podjęcie próby porządkowania myśli, na ogół spójna.

1

Próbny egzamin maturalny z języka polskiego – Arkusz egzaminacyjny I – grudzień 2004 r.

Strona 5 z 11

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.



III.

STYL (5 punktów)

−

jasny, żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi; urozmaicona

leksyka,

5

−

zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi, na ogół jasny; wystarczająca leksyka, 3

−

na ogół komunikatywny, dopuszczalne schematy językowe.

1

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

IV. JĘZYK (maksymalnie 12 punktów)

−

język w całej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona składnia, poprawne:

słownictwo,

frazeologia,

fleksja,

12

−

język w całej pracy komunikatywny, poprawne: składnia, słownictwo, frazeologia

i fleksja,

9

−

język w całej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w większości poprawne

składnia, słownictwo,

frazeologia,

6

−

język w pracy komunikatywny mimo błędów składniowych, słownikowych,

frazeologicznych

i

fleksyjnych,

3

−

język w pracy komunikatywny mimo błędów fleksyjnych, licznych błędów

składniowych, słownikowych,

frazeologicznych.

1

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

V.

ZAPIS (maksymalnie 3 punkty)

−

bezbłędna ortografia, poprawna interpunkcja (nieliczne błędy),

3

−

poprawna ortografia (nieliczne błędy II stopnia), na ogół poprawna interpunkcja,

2

−

poprawna ortografia (nieliczne błędy różnego stopnia), interpunkcja niezakłócająca

komunikacji (mimo różnych błędów).

1

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

VI.

SZCZEGÓLNE

WALORY

PRACY

0-4

Próbny egzamin maturalny z języka polskiego – Arkusz egzaminacyjny II – grudzień 2004 r.

Strona 6 z 11

MODELE ODPOWIEDZI I SCHEMATY OCENIANIA ZADAŃ Z ARKUSZA
EGZAMINACYJNEGO II

Temat 1.: Odczytanie (analiza i interpretacja) wiersza Adama Zagajewskiego Szybki
wiersz.

I. ROZWINIĘCIE TEMATU (można uzyskać maksymalnie 22 punkty)
Punktacja
1. wstępne odczytanie całości,

0-1

np.:
−

refleksja o sobie dzisiejszym (i o dzisiejszej sztuce) – liryka osobista, bezpośrednia,

refleksyjna,

2.

rozpoznanie

podmiotu

lirycznego,

0-1

np.:

−

człowiek współczesny mający poczucie zagubienia (noc,

pytania),

−

człowiek w drodze (dosłownie i w przenośni – homo viator),

3.

nazwanie zasady kompozycji: kontrast dwóch czasów – dawniej i dziś (dwóch stylów

życia,

dwóch

kultur),

0-1

4.

wskazanie symboli tych czasów: pędzący chorał gregoriański i samochód,

0-1
5.

odczytanie tych symboli, np.: harmonia świata (oparta na głębokiej wierze pewność

logiczności i celowości jego ”konstrukcji”) – zagubienie (niepewność, wewnętrzne
„rozdwojenie”),

0-1

6.

argumentacja odczytania – dostrzeżenie sposobu mówienia,

0-2
np.:
−

spokojne głosy, słodcy mnisi,

−

opis życia podróżnika (epitet kruche, porównanie do rozdartej mapy)

−

opis chmur, ku którym zmierza (dobór epitetów, porównanie do opaski na oczach

skazańca),
−

opis kierunku jazdy (metafora: otchłań połykająca twarde łzy gradu),

−

powtórzenie daleko,

7. zestawienie

„wartości” przypisanych kategoriom „dawniej” i „dzisiaj”,

0-3

np.:
−

trwałość i pewność (mury) – słabość (cienka blacha),

−

trwanie (czuwanie) – pęd, pośpiech (ucieczka),

−

spokój (zapomnienie) – niepokój, bycie w drodze (podróż),

8. dostrzeżenie, że przeciwstawienie obejmuje także sztukę (chorał – szybki wiersz),
0-1
9.

odczytanie tych znaków, np.: powaga, dostojność – „bylejakość”, pospieszność, 0-1

10. dostrzeżenie podkreślenia kontrastu przez zastosowanie „zamiast”,

0-1
11. interpretacja

tytułu,

0-1

np.:
−

dosłownie: utwór napisany naprędce,

−

metaforycznie: znak wspólczesności,

−

określenie rangi wiersza: opozycja wobec patosu i powagi hymnu jako pieśni

kierowanej do Boga (Ojczyzny...),

Próbny egzamin maturalny z języka polskiego – Arkusz egzaminacyjny II – grudzień 2004 r.

Strona 7 z 11

12. odczytanie

zakończenia, np. doznanie i przeżycie małości „dzisiaj”,

0-1
13. wskazanie

środków stylistycznych służących wyrażeniu tego doznania,

0-1

np.:
−

„mała, zmęczona gwiazda” (symbolika przewodniczki) – zastosowanie

pomniejszających epitetów,
−

typ metafor (w tym personifikacja): brzytwa horyzontu, czarny ptak wieczoru, noc,

wdowa po marzeniach,

14.

wykorzystanie

kontekstów,

0-1

np.:
−

utworów ukazujących współczesność przez zestawienie z czasem minionym,

−

topiki życia jako drogi (homo viator),

15. znajomość i umiejętne stosowanie terminologii teoretycznoliterackiej,

0-1

16.

podsumowanie:

0-4
−

pełne: np. dostrzeżenie, że konfrontacja współczesności z czasem minionym

prowadzi w wierszu do refleksji o małości dnia dzisiejszego: człowiek, żyje
w świecie pozorów, namiastek prawdziwych wartości, a tworzona pospiesznie
sztuka nie ma znamion trwałości,

(4)

−

częściowe: np. dostrzeżenie pesymistyczności refleksji nad życiem i sztuką,

(2)
−

próba podsumowania: np. dostrzeżenie pesymistyczności refleksji nad życiem. (1)

II.

KOMPOZYCJA (3 punkty)

Kompozycję wypracowania ocenia się wtedy, gdy przyznane zostały punkty za
rozwinięcie tematu

−

podporządkowana zamysłowi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewnętrznie,

przejrzysta i logiczna; pełna konsekwencja w układzie graficznym,

3

−

uporządkowana wobec przyjętego kryterium, spójna; graficzne wyodrębnienie

głównych części,

1

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

III.

STYL (3 punkty)

−

jasny, żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi; urozmaicona

leksyka,

3

−

zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi, na ogół jasny; wystarczająca leksyka, 1

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

IV. JĘZYK (maksymalnie 10 punktów)

−

język w całej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona składnia, poprawne:

słownictwo,

frazeologia,

fleksja,

10

−

język w całej pracy komunikatywny, poprawne: składnia, słownictwo, frazeologia

i fleksja,

7

−

język w całej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w większości poprawne

składnia, słownictwo, frazeologia,

4

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

V.

ZAPIS (maksymalnie 2 punkty)

−

bezbłędna ortografia, poprawna interpunkcja (nieliczne błędy),

2

−

poprawna ortografia (nieliczne błędy różnego stopnia),

na ogół

poprawna

interpunkcja,

1

Próbny egzamin maturalny z języka polskiego – Arkusz egzaminacyjny II – grudzień 2004 r.

Strona 8 z 11

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

VI.

SZCZEGÓLNE

WALORY

0-4

Próbny egzamin maturalny z języka polskiego – Arkusz egzaminacyjny II – grudzień 2004 r.

Strona 9 z 11

Temat 2.: Kobiety kupują stroje. Jak o kobiecym stylu zachowania opowiadają
narratorzy we fragmentach Lalki Bolesława Prusa i Esther Stefana Chwina?

I. ROZWINIĘCIE TEMATU (można uzyskać maksymalnie 22 punkty)
Punktacja
1. dostrzeżenie odmienności ukazanych sytuacji,

0-2
np.:
−

Izabella Łęcka dobrze wie, po co przyszła (określony numer rękawiczek),

−

panna Esteher przebiera, wybiera, waha się przy wyborze,

2.

opis miejsca, w którym rozgrywają się zdarzenia we fragm. Lalki,

0-1

np.:
−

galanteryjny sklep Wokulskiego prowadzony przez Rzeckiego,

−

klienci obsługiwani przez rozpoznawalnych z powodu charakterystycznych

gestów subiektów,
−

każdy ma swoje miejsce i zajęcia (czuwanie Rzeckiego, obsługiwanie klientów,

rachunki Wokulskiego),
−

możliwość wzajemnego obserwowania się i klientów, i sprzedających,

3.

opis miejsca, w którym rozgrywają się zdarzenia we fragm. Esther,

0-1
np.:
−

wytworny sklep Hersego znany z bogactwa wytwornych towarów („Wielkie drzwi

ze złoconą nazwą...”, wypełnione szklane szafy, o Legrande pisano w prasie),
−

sprawnie obsługiwany (zachowanie subiekta – już przy drzwiach; sposób

obsługiwania bohaterki przez Legrande’a),
4.

charakterystyka zachowania bohaterki Lalki,

0-4
np.:
−

manifestacyjne wejście do sklepu (drzwi otworzył stangret „z łoskotem”,

a ona weszła „z podniesioną głową”),
−

jej wejście wywiera wrażenie na wszystkich, zakłóca rytm pracy (zalega cisza,

obecni przerywają czynności, obserwują Izabellę),
−

Izabella Łęcka swoim zachowaniem ekscytuje obecnych (zachowanie młodzieńca

i Mraczewskiego),
−

zakupy to dla niej okazja do uprawiania flirtu (upozowane zachowanie, kokietria),

−

flirtując z subiektem, narusza granicę przyzwoitości (pożądliwy wzrok

Mraczewskiego),
5.

charakterystyka zachowania bohaterki Esther,

0-4
np.:
−

naturalne wejście klientki do wytwornego sklepu,

−

szukanie akceptacji mężczyzny (pytania do pana Aleksandra),

−

pozorność potrzeby zaakceptowania wyboru przez mężczyznę (refleksje pana

Aleksandra),
−

zachowanie panny Esther jako wyraz pełnej kobiecości „zabawy chwilą i zmysłami”,

−

zachwyca sobą i gestami otoczenie (dyskretni i taktowni subiekci pragną jej usłużyć,

zadowolić i spełnić pragnienia),
−

zanim wybierze – sprawdza przez dotyk i mierzenie jakość towaru (zmysłowość),

−

wrażliwa na obraz i dotyk, a nie na słowa (liczy się dla niej odbicie w lustrze,

prawda wyglądu),

Próbny egzamin maturalny z języka polskiego – Arkusz egzaminacyjny II – grudzień 2004 r.

Strona 10 z 11

6.

rozpoznanie

typu

narratora,

0-2
np.:
−

wszechwiedzący narrator trzecioosobowy w Lalce (szczegółowo opisuje

zachowania i myśli bohaterów),
−

narrator w pierwszej osobie liczby pojedynczej, uczestnik zdarzenia w Esther,

−

w lekko ironicznym dystansie wobec bohaterki w Lalce,

−

zafascynowany bohaterką w Esther (bacznie obserwuje ją i jej odbicie w lustrze,

opisuje materiały jako oprawę dla urody Esther i kobiecej zachłanności na stroje),
7. nazwanie

językowych sposobów prezentowania bohaterek (stosunku narratorów

do nich) – wystarczy wskazać po jednym sposobie dla każdego utworu

0-2

np.:
−

w Lalce wartościujące wyrazy, komentarze postawy, zdrobnienia w wypowiedzi

Mraczewskiego,
−

w Esther nagromadzenie wyliczeń, pytań, epitetów plastycznych,

8.

wykorzystanie

kontekstów,

0-1

np.:
−

motyw odbicia w lustrze i jego symbolika,

9. znajomość i umiejętne stosowanie terminologii teoretycznoliterackiej,

0-1

10.

podsumowanie:

0-4
−

pełne: np. dostrzeżenie, że typowa sytuacja kupowania posłużyła we fragmentach

stworzeniu zupełnie różnych portretów kobiet – Izabella Łęcka prowadzi świadomą
grę, natomiast bohaterka Chwina zachwyca swą naturalną, zmysłową kobiecością;
dostrzeżenie, że w Esther mamy do czynienia ze spojrzeniem na kobietę zafascynowanego nią
mężczyzny, podczas gdy w Lalce dystans narratora wobec bohaterki może sugerować próbę
obiektywnego spojrzenia na nią,

(4)

−

częściowe: np. dostrzeżenie, że typowa sytuacja kupowania posłużyła

we fragmentach stworzeniu zupełnie różnych portretów kobiet – Izabella Łęcka
prowadzi świadomą grę, natomiast bohaterka Chwina zachwyca swą naturalną,
zmysłową kobiecością,

(2)

−

próba podsumowania: np. dostrzeżenie, że typowa sytuacja kupowania posłużyła

we fragmentach stworzeniu zupełnie różnych portretów kobiet,

(1)

II.

KOMPOZYCJA (3 punkty)

Kompozycję wypracowania ocenia się wtedy, gdy przyznane zostały punkty za
rozwinięcie tematu

−

podporządkowana zamysłowi funkcjonalnemu wobec tematu, spójna wewnętrznie,

przejrzysta i logiczna; pełna konsekwencja w układzie

graficznym,

3

−

uporządkowana wobec przyjętego kryterium, spójna; graficzne wyodrębnienie

głównych części,

1

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

III.

STYL (3 punkty)

−

jasny, żywy, swobodny, zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi; urozmaicona

leksyka,

3

−

zgodny z zastosowaną formą wypowiedzi, na ogół jasny; wystarczająca leksyka, 1

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

Próbny egzamin maturalny z języka polskiego – Arkusz egzaminacyjny II – grudzień 2004 r.

Strona 11 z 11

IV. JĘZYK (maksymalnie 10 punktów)

−

język w całej pracy komunikatywny, poprawna, urozmaicona składnia, poprawne:

słownictwo,

frazeologia,

fleksja,

10

−

język w całej pracy komunikatywny, poprawne: składnia, słownictwo, frazeologia

i fleksja,

7

−

język w całej pracy komunikatywny, poprawna fleksja, w większości poprawne

składnia, słownictwo, frazeologia,

4

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

V.

ZAPIS (maksymalnie 2 punkty)

−

bezbłędna ortografia, poprawna interpunkcja (nieliczne błędy),

2

−

poprawna ortografia (nieliczne błędy różnego stopnia),

na ogół

poprawna

interpunkcja,

1

Uwaga: jeśli powyższe kryteria nie zostały spełnione, nie przyznaje się punktów.

VI.

SZCZEGÓLNE

WALORY

0-4

Przygotowano w OKE Wrocław