66

10/2003

BRZMIENIE

Brzmienie, ocenione w trakcie prób

odsłuchowych, jest w audiofilskiej spo−
łeczności powszechnie uznawane za
najważniejsze dla określenia jakości
każdego urządzenia czy całego syste−
mu. Sprzęt audio dowolnej klasy słu−
żyć ma przede wszystkim ku radości
naszych uszu, a nie spełnieniu inży−
nierskich rygorów. Oceniając brzmie−
nie, audiofil ocenia wprost ostateczne
rezultaty wysiłków konstruktorów i pro−
ducentów, odnosząc je do własnych in−
dywidualnych upodobań. O ile jednak
samodzielna ocena dokonana przez
przyszłego użytkownika nie musi zo−
stać przez niego w żaden matematycz−
ny czy opisowy sposób wyrażona i mo−
że być w pełni subiektywna, mimo to
doprowadzając do pełnej satysfakcji, to
zadanie przedstawienia oceny brzmie−
nia w ramach formalnego testu, w ścis−
ły, jednoznaczny sposób, jest bardzo
trudne. Choć recenzenci powinni zmie−
rzać do obiektywizmu, to nawet naj−
więksi eksperci obciążają swoją ocenę
pewną dawką subiektywizmu. Dlatego
najważniejsza z ocen dotyczących ja−
kości sprzętu, na której wszyscy chce−
libyśmy najbardziej polegać,
może nie pokrywać się z wra−
żeniami innych audiofilów.
Audio może jednak po−
chwalić się recen−
zentami o długim
stażu, dużym
doświadcze−
niu i wielkim dorobku
− co udowadnia−
ją nasze kla−
syfikacje.

POMIARY

Pewne aspekty jakości można jed−

nak ustalić − najzupełniej obiektywnie −
w drodze pomiarów laboratoryjnych.
Niektóre z nich odnoszą się wprost do
brzmienia − np. kształt charakterystyki
przetwarzania ma silny związek z rów−
nowagą tonalną czy głębokością basu
w przetwarzaniu zespołów głośniko−
wych, a spektrum zniekształceń har−
monicznych w pewien sposób odnosi
się do czystości i naturalności brzmie−
nia wzmacniaczy. Inne zmierzone pa−
rametry w ogóle trudno oceniać w ruty−
nowych testach odsłuchowych, odby−
wających się na “znormalizowanym”
sprzęcie i przy “znormalizowanych” po−
ziomach głośności. Np. charakterysty−
ka impedancji zespołów głośnikowych
mówi o ich kompatybilności ze wzmac−
niaczami, a efektywność, obok mocy
znamionowej, decyduje o maksymal−
nym natężeniu dźwięku, jakie możemy
wytworzyć. Pomiary wzmacniaczy wska−
zują zakresy mocy przy różnych impe−
dancjach obciążenia (zespołów głośni−
kowych), a w przypadku amplitunerów
wielokanałowych pokazują różnicę mię−
dzy mocami, jakimi dysponujemy przy

wysterowaniu od dwóch (od−

słuch stereofoniczny), aż do

pięciu kanałów.

Jak się okazuje, wartości

wielu z tych parameterów

nie pokrywają się z dany−

mi katalogowymi! Audio

jest jedynym polskim pis−

mem testującym sprzęt
audio z szerokim uwzglę−

dnieniem metod pomia−

rowych.

WYKONANIE,

KOMPONENTY,

FUNKCJONALNOŚĆ

Sprzęt audio służy przede wszyst−

kim do słuchania muzyki, ale swoim
“zachowaniem” może to słuchanie umi−
lić albo uprzykrzyć. Nawet jeśli samo
brzmienie jest doskonałe, a wyniki po−
miarów rewelacyjne, to źle zaprojekto−
wany pilot, nieprzemyślane menu lub
nieczytelny wyświetlacz amplitunera,
mogą przygotowanie do eksploatacji, a
także samo użytkowanie znacznie
utrudnić. Niskiej jakości wyjścia cyfro−
we z odtwarzaczy pogorszą jakość
przegrywania, a głośna mecha−

nika da się we znaki przy bardzo

cichym słuchaniu. Przykłady lepszej
lub gorszej funkcjonalności można by
mnożyć. Oddzielną kwestią jest wyko−
nanie rozumiane jako walory estetycz−
ne produk−tu. O ile rasowy audiofil nie
będzie tej sprawy przeceniał, to chyba
jednak bardziej ucieszy go widok sta−
rannie wykończonej obudowy głośni−
kowej, niż popękanego forniru lub
smutnego, czarnego winylu. Tutaj rów−
nież jest miejsce na subiektywizm
ocen, ale my oceniając estetykę abs−
trahujemy od naszych preferencji, np.
nie przedkładamy egzotycznej okleiny
ponad lakier fortepianowy, czy złotego
koloru obudowy ponad srebrny czy
czarny. Wydaje się jednak, że zdecy−
dowana większość woli, gdy przedni
panel jest wykonany z metalu, a nie
z plastiku.

METODA

OCENY

URZĄDZEŃ

TESTOWANYCH

W AUDIO

Rys. Michał Arukusiński

Rys. Michał Arukusiński

67

10/2003

W regularnych testach przyzna−

W regularnych testach przyzna−

W regularnych testach przyzna−

W regularnych testach przyzna−

W regularnych testach przyzna−

wane są oceny cząstkowe za trzy

wane są oceny cząstkowe za trzy

wane są oceny cząstkowe za trzy

wane są oceny cząstkowe za trzy

wane są oceny cząstkowe za trzy

główne grupy cech, określonych

główne grupy cech, określonych

główne grupy cech, określonych

główne grupy cech, określonych

główne grupy cech, określonych

następująco:

następująco:

następująco:

następująco:

następująco:

ZESPOŁY GŁOŚNIKOWE:

ZESPOŁY GŁOŚNIKOWE:

ZESPOŁY GŁOŚNIKOWE:

ZESPOŁY GŁOŚNIKOWE:

ZESPOŁY GŁOŚNIKOWE:

1.

1.

1.

1.

1.

wykonanie i komponenty

2.

2.

2.

2.

2.

laboratorium

3.

3.

3.

3.

3.

brzmienie

ZINTEGROWANE

ZINTEGROWANE

ZINTEGROWANE

ZINTEGROWANE

ZINTEGROWANE

WZMACNIACZE

WZMACNIACZE

WZMACNIACZE

WZMACNIACZE

WZMACNIACZE

STEREOFONICZNE,

STEREOFONICZNE,

STEREOFONICZNE,

STEREOFONICZNE,

STEREOFONICZNE,

KOŃCÓWKI MOCY STEREO

KOŃCÓWKI MOCY STEREO

KOŃCÓWKI MOCY STEREO

KOŃCÓWKI MOCY STEREO

KOŃCÓWKI MOCY STEREO

I WIELOKANAŁOWE:

I WIELOKANAŁOWE:

I WIELOKANAŁOWE:

I WIELOKANAŁOWE:

I WIELOKANAŁOWE:

1.

1.

1.

1.

1.

wykonanie, komponenty

i funkcjonalność

2.

2.

2.

2.

2.

laboratorium

3.

3.

3.

3.

3.

brzmienie

ODTWARZACZE CD, DVD,

ODTWARZACZE CD, DVD,

ODTWARZACZE CD, DVD,

ODTWARZACZE CD, DVD,

ODTWARZACZE CD, DVD,

ZINTEGROWANE

ZINTEGROWANE

ZINTEGROWANE

ZINTEGROWANE

ZINTEGROWANE

WZMACNIACZE

WZMACNIACZE

WZMACNIACZE

WZMACNIACZE

WZMACNIACZE

IIIII AMPLITUNERY

AMPLITUNERY

AMPLITUNERY

AMPLITUNERY

AMPLITUNERY

WIELOKANAŁOWE:

WIELOKANAŁOWE:

WIELOKANAŁOWE:

WIELOKANAŁOWE:

WIELOKANAŁOWE:

1.

1.

1.

1.

1.

wykonanie, komponenty

i laboratorium

2.

2.

2.

2.

2.

funkcjonalność

3.

3.

3.

3.

3.

brzmienie

Oceny cząstkowe składają się na

ocenę końcową. W każdym przypadku
oceniane jest brzmienie. Choć jest to
jedna z trzech ocen cząstkowych, to
przypisana jest jej dwa razy większa wa−
ga, niż każdej z pierwszych dwóch ocen
cząstkowych, a więc waży ona na ocenie
końcowej tyle, ile dwie pierwsze oceny
cząstkowe razem wzięte. Inaczej mó−
wiąc, bez względu na liczbę i rodzaj cech
wpływających na jakość urządzenia,
samo brzmienie zawsze będzie miało
“połowę głosów”. Owe cechy, poza brzmie−
niem, to wyniki uzyskane w pomiarach
laboratoryjnych, jakość wykonania i uży−
tych komponentów, funkcjonalność, w ra−
mach której mieści się zarówno bogact−
wo opcji, ich nowoczesność, jak i wygoda
użytkowania. O tak pojętej funcjonalnoś−
ci trudno mówić w przypadku zespołów
głośnikowych, zaczyna mieć ona już is−
totne znaczenie w przypadku zintegro−
wanych wzmacniaczy stereofonicznych.
Nie jest to jednak jeszcze kwestia wyma−
gająca wyodrębnienia (aby nie wpływała
zbyt silnie na ocenę końcową), dlatego
tutaj, a także dla końcówek mocy, jest
ona tylko częścią składową pierwszej
oceny cząstkowej − “wykonanie, kompo−
nenty i funkcjonalność”.

W przypadku zespołów głośniko−

wych, wzmacniaczy stereofonicznch
i końcówek mocy uznaliśmy, że pomiary
laboratoryjne w dużym stopniu opisują ja−
kość urządzenia, dlatego przyznaliśmy
im niezależny punkt oceny (choć według

przypisanych wag będą one miały dwa
razy mniejszy wpływ na ocenę końcową,
niż ocena brzmienia).

W zintegrowanych wzmacniaczach

i amplitunerach wielokanałowych zacho−
dzą podobne zjawiska, jak we wzmac−
niaczach sterofonicznych, i znaczenie
pomiarów nie jest tutaj wcale mniejsze,
ale jednak o wiele większa, niż poprzed−
nio, ważność funkcjonalności, skłania
aby właśnie jej ustąpić miejsca, i uczynić
z niej niezależny punkt oceny. Docho−
dzi więc do zamiany miejsc, pomiary zo−
stają dołączone do pierwszego punktu,
który sformułowany jest tutaj jako “wyko−
nanie, komponenty i laboratorium”. Mi−
mo to znaczenie laboratorium jest tutaj
nadal dość wysokie. W przypadku od−
twarzaczy CD i DVD zestaw ocen wyglą−
da formalnie identycznie, ale w przypad−
ku tego rodzaju urządzeń praktyczne
znacznie pomiarów wydaje się mniejsze
niż poprzednio, i mniej ważą one w ra−
mach samego punktu pierwszego, cho−
ciaż tak samo sformułowanego.

Oceny wystawiane są w odniesieniu

do ceny.

System ten, jak okazuje się w prakty−

ce, jest dla produktów dość łaskawy.
Ocena końcowa pochodzi z ocen cząst−
kowych, a nie z “ogólnego wrażenia”,
nad którym może zapanować impuls po−
chodzący z jednej cechy. Nawet najwy−
ższe noty za brzmienie nie zagwarantują
oceny bardzo dobrej, jeśli pozostałe ce−
chy notowane są co najwyżej jako dobre,
ale można też gdzieś oberwać oceną do−
stateczną, i nadrobić to innymi walorami.
Aby zwiększyć płynność oceny, działają
też plusy, mające wartość połowy punktu.
Ocena końcowa jest zaokrąglana do pół
punktu. Oto przykładowe kalkulacje dla
różnych zestawów ocen cząstkowych
(ostatnia zawsze za brzmienie, liczona
podwójnie):

Bar

Bar

Bar

Bar

Bardzo dobra, dobra, ba

dzo dobra, dobra, ba

dzo dobra, dobra, ba

dzo dobra, dobra, ba

dzo dobra, dobra, bardzo dobra:

rdzo dobra:

rdzo dobra:

rdzo dobra:

rdzo dobra:

(5 + 4 + 2x5)/4 = 4,75,

(5 + 4 + 2x5)/4 = 4,75,

(5 + 4 + 2x5)/4 = 4,75,

(5 + 4 + 2x5)/4 = 4,75,

(5 + 4 + 2x5)/4 = 4,75,

czyli 5.

czyli 5.

czyli 5.

czyli 5.

czyli 5.

Ocena końcowa:

Ocena końcowa:

Ocena końcowa:

Ocena końcowa:

Ocena końcowa:

bardzo dobra

bardzo dobra

bardzo dobra

bardzo dobra

bardzo dobra

Dostateczna +

Dostateczna +

Dostateczna +

Dostateczna +

Dostateczna +

,

,

,

,

,

dostateczna +,

dostateczna +,

dostateczna +,

dostateczna +,

dostateczna +,

bardzo dobra:

bardzo dobra:

bardzo dobra:

bardzo dobra:

bardzo dobra:

(3,5 + 3,5 + 2x5)/4 = 4,25,

(3,5 + 3,5 + 2x5)/4 = 4,25,

(3,5 + 3,5 + 2x5)/4 = 4,25,

(3,5 + 3,5 + 2x5)/4 = 4,25,

(3,5 + 3,5 + 2x5)/4 = 4,25,

czyli 4,5.

czyli 4,5.

czyli 4,5.

czyli 4,5.

czyli 4,5.

Ocena końcowa:

Ocena końcowa:

Ocena końcowa:

Ocena końcowa:

Ocena końcowa:

dobra +

dobra +

dobra +

dobra +

dobra +

Dobra +, dobra, dobra:

Dobra +, dobra, dobra:

Dobra +, dobra, dobra:

Dobra +, dobra, dobra:

Dobra +, dobra, dobra:

(4,5 + 4 + 2x4)/4 = 4,125,

(4,5 + 4 + 2x4)/4 = 4,125,

(4,5 + 4 + 2x4)/4 = 4,125,

(4,5 + 4 + 2x4)/4 = 4,125,

(4,5 + 4 + 2x4)/4 = 4,125,

czyli 4.

czyli 4.

czyli 4.

czyli 4.

czyli 4.

Ocena końcowa:

Ocena końcowa:

Ocena końcowa:

Ocena końcowa:

Ocena końcowa:

dobra

dobra

dobra

dobra

dobra

Jak łatwo sprawdzić, tylko końcowa

ocena bardzo dobra gwarantuje, że za
żadną cechę urządzenie nie otrzymało
oceny cząstkowej niższej niż dobrą, a za
brzmienie nie niższą niż dobrą plus.

Oceny odnoszą się zawsze do relacji

jakości i ceny.

ZAŁOŻENIA METODY

ZAŁOŻENIA METODY

ZAŁOŻENIA METODY

ZAŁOŻENIA METODY

ZAŁOŻENIA METODY

W ODNIESIENIU DO NAJCZĘŚCIEJ

W ODNIESIENIU DO NAJCZĘŚCIEJ

W ODNIESIENIU DO NAJCZĘŚCIEJ

W ODNIESIENIU DO NAJCZĘŚCIEJ

W ODNIESIENIU DO NAJCZĘŚCIEJ

WYSTĘPUJĄCYCH W NASZEJ

WYSTĘPUJĄCYCH W NASZEJ

WYSTĘPUJĄCYCH W NASZEJ

WYSTĘPUJĄCYCH W NASZEJ

WYSTĘPUJĄCYCH W NASZEJ

PRACY RODZAJÓW URZĄDZEŃ

PRACY RODZAJÓW URZĄDZEŃ

PRACY RODZAJÓW URZĄDZEŃ

PRACY RODZAJÓW URZĄDZEŃ

PRACY RODZAJÓW URZĄDZEŃ