220 723304 mechanik maszyn i urzadzen do obrobki metali

Mechanik maszyn i urz

dze

do obróbki metali

(723304)

Robotnicy przemysłowi i rzemie

lnicy

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych

standardów

kompetencji

zawodowych

wymaganych

przez

pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych
Mechanik maszyn i urz

dze

do obróbki metali (723304)

e by

dokonane za podaniem

ródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (cało

ść

)

ISBN 978-83-7951-220-1 (220)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. (22) 237-00-00, fax (22) 237-00-99
e-mail: sekretariat@crzl.gov.pl http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa

stwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax (48) 364-47-65
e-mail: instytut@itee.radom.pl http://www.itee.radom.pl

Spis tre

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach.................................................................................

1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................

2. Opis zawodu................................................................................

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

powania zawodu .............................................................

2.3.

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

dzia

pracy, zagro

enia, organizacja pracy) ............................

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

dne do podj

cia

pracy w zawodzie.............................................................

2.6. Mo

liwo

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

2.9. Relacje mi

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Utrzymywanie sprawno

ci eksploatacyjnej maszyn

i urz

dze

do obróbki metali Kz1 .................................... 10

3.2. Instalowanie i serwisowanie maszyn i urz

dze

do ob-

róbki metali Kz2 .............................................................. 12

3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 13

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 14

5. Słownik ........................................................................................ 15

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ci na potrzeby rynku pracy

(KZiS 2010):

723304 Mechanik maszyn i urz

dze

do obróbki metali

Grupa wielka 7 – Robotnicy przemysłowi i rzemie

lnicy (w Mi

dzy-

narodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – po-
ziom 3).

Grupa elementarna 7233 – Mechanicy maszyn i urz

dze

rolni-

czych i przemysłowych (w Mi

dzynarodowym Standardzie Klasyfika-

cji

Zawodów

ISCO-08

odpowiada

grupie:

7233

Agricultural

and industrial machinery mechanics and repairers).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ci (PKD 2007):

Sekcja C. Przetwórstwo przemysłowe. Dział 33. Naprawa, konser-
wacja i instalowanie maszyn i urz

dze

. Grupa 33.1. Naprawa

i konserwacja metalowych wyrobów gotowych, maszyn i urz

dze

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

dzynarodowe)

oraz głównie wyników bada

analitycznych na 20 stanowiskach pracy

w 7 przedsi

biorstwach (du

e – 1,

rednie – 4, małe − 1, mikro − 1,

w tym produkcyjne − 6, usługowe − 1), przeprowadzonych w lutym
i marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Andrzej

ledziona – Powiatowy Zakład Aktywizacji Zawodowej

w Stykowie,

•

Ireneusz Wojcieski – PPHU Max-Now w Bielisze,

•

Marek Olsza – Zespół Szkół Technicznych w Mikołowie,

•

Dorota Wójcik – ekspert niezale

ny, Komenda Wojewódzka Poli-

cji w Radomiu.

Ewaluatorzy:

•

Dariusz Jadczyk – Regionalna Organizacja Pracodawców

w Cz

stochowie,

•

Krzysztof Wójtowicz –

tokrzyskie Centrum Innowacji i Trans-

feru Technologii Sp. z o.o. w Kielcach.

Recenzenci:

•

Włodzimierz Grochal –

tokrzyskie Centrum Innowacji

i Transferu Technologii w Kielcach,

•

Igor Lange – Ministerstwo Gospodarki w Warszawie.

Komisja Bran

owa (zatwierdzaj

ca):

•

Jacek W

sierski (przewodnicz

cy) – Stowarzyszenie Naukowo-

-Techniczne In

ynierów i Techników NOT w Warszawie,

•

Norbert Bro

ek – Zwi

zek Zawodowy In

ynierów i Techników

w Warszawie,

•

Renata Pawłowska – Zwi

zek Pracodawców Warszawy i Ma-

zowsza w Warszawie.

Data zatwierdzenia:

•

07.10.2013 r.

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Mechanik maszyn i urz

dze

do obróbki metali wykonuje prace

konserwacyjne, diagnostyczne i naprawcze maj

ce na celu prawidłow

i bezpieczn

eksploatacj

maszyn i urz

dze

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, miejsca,

obszary wyst

powania zawodu

Podstawowym zadaniem mechanika maszyn i urz

dze

do obróbki

metali jest zapewnienie utrzymania w pełnej sprawno

ci eksploatacyj-

nej parku maszynowego w zakładzie. W zwi

zku z tym wykonuje za-

planowane przegl

dy, konserwacje maszyn i urz

dze

w okre

lonym

czasie. Na bie

żą

co analizuje stan techniczny maszyn i urz

dze

W przypadku wyst

pienia awarii maszyny lub urz

dzenia diagnozuje

i okre

la zakres naprawy. Wykonuje prace demonta

owe, weryfikuje

stan techniczny cz

ęś

ci, podzespołów lub zespołów, selekcjonuje cz

ci, ustala technologi

naprawy uszkodzonych elementów, a nast

pnie

montuje. Podczas naprawy korzysta z narz

dzi, uchwytów i przyrz

dów

monta

owych oraz przyrz

dów dostosowanych do prac naprawczych.

Korzysta równie

z dokumentacji techniczno-ruchowych producenta

maszyn. W zwi

zku z tym powinien posiada

podstawow

umiej

tno

ść

czytania rysunku technicznego oraz schematów zał

czonych do doku-

mentacji techniczno-ruchowej maszyny lub urz

dzenia. Wykonuj

operacje naprawcze, mo

e pracowa

na stanowisku

lusarskim, posłu-

guj

c si

narz

dziami do obróbki r

cznej lub na maszynach skrawaj

cych, stosuj

c narz

dzia skrawaj

ce. Po wykonaniu naprawy lub zain-

stalowaniu nowej obrabiarki na stanowisku pracy testuje maszyn

lub

urz

dzenie, utrzymuj

c parametry zalecane przez producenta. W za-

ci od zakresu prac naprawczych operacje demonta

u i monta

maszyny lub urz

dzenia wykonuje si

na stanowisku pracy maszyny

lub w wyspecjalizowanej komórce zakładu.

2.3.

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

dzia pracy, zagro

enia, organizacja pracy)

Miejscem pracy mechanika maszyn i urz

dze

do obróbki metali

jest hala produkcyjna, w której jest zainstalowana maszyna b

urz

dzenie do obróbki metali lub wydzielona powierzchnia w innej cz

ęś

hali, gdzie b

dzie przeniesiona naprawiana uszkodzona maszyna lub

urz

dzenie. W pracy mechanika maszyn i urz

dze

do obróbki metali

wyst

puj

zagro

enia dla zdrowia spowodowane uci

ąż

liwymi warun-

kami pracy jak: hałas, drgania, zapylenie. Istnieje równie

zagro

enie

pora

enia pr

dem, rozlaniem lub (wyciekiem) płynów eksploatacyjnych

lub zagro

enie uderzeniem ci

nieniem spr

ęż

onego powietrza.

W zwi

zku z powy

szym wa

ne s

okresowe badania

rodowiska pra-

cy. Podczas prac naprawczych mechanik korzysta tak

e z obrabiarek

skrawaj

cych równie

stwarzaj

cych zagro

enie dla zdrowia. W zwi

ku z tym bardzo wa

ne jest przestrzeganie przepisów BHP, ochrony

ppo

., ergonomii i ochrony

rodowiska. Praca w tym zawodzie mo

przebiega

w systemie trzyzmianowym, a w wi

kszych zakładach prze-

mysłowych jest prac

w brygadzie.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Wykonywanie zawodu mechanika maszyn i urz

dze

do obróbki

metali wymaga dokładno

ci, spostrzegawczo

ci oraz refleksu, spraw-

ść

narz

du słuchu umo

liwia ocen

pracy maszyn. Bardzo wa

jest zdolno

ść

koncentracji i podzielno

ść

uwagi. Mechanik powinien

mie

uzdolnienia techniczne i manualne oraz cechowa

wyobra

przestrzenn

, dokładno

i staranno

podczas wykonywania za-

dania (samokontrola wykonania koniecznych operacji). Powinien potra-
fi

organizowa

stanowisko pracy z zachowaniem warunków bezpie-

cze

stwa dla siebie oraz współpracowników. W wykonywaniu zada

zawodowych mechanik powinien wykazywa

samodzielno

lub

umiej

tno

pracy w grupie (brygadzie).

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

dne do podj

cia

pracy w zawodzie

Zawód mechanika maszyn i urz

dze

do obróbki metali mo

na uzy-

ska

na drodze kształcenia w formach szkolnych i na kwalifikacyjnych

kursach zawodowych. Pracodawcy zatrudniaj

w zawodzie mecha-

nika maszyn i urz

dze

do obróbki metali osoby z wykształceniem za-

sadniczym zawodowym o kierunkach zwi

zanych z przemysłem ma-

szynowym. Mo

liwe jest równie

szkolenie praktyczne (przyuczenie) na

stanowisku pracy i zdobywanie do

wiadczenia w trakcie pracy. Mecha-

nik maszyn i urz

dze

do obróbki metali powinien bra

udział

w szkoleniach organizowanych w przedsi

biorstwie przez stowarzy-

szenia i inne organizacje bran

owe, przez producentów maszyn

i urz

dze

do obróbki metali lub w wyspecjalizowanych szkołach

i o

rodkach szkoleniowych.

2.6. Mo

liwo

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Zwykle prac

zawodow

rozpoczyna si

na stanowisku pomocnika

mechanika, nast

pnie mo

na awansowa

na mechanika lub brygadzi-

w dziale remontowym. Uko

czone studia wy

sze w dziedzinie me-

chaniki daj

liwo

ść

awansu na stanowisko kierownika działu re-

montowego. Uzyskane w procesie pracy kompetencje zawodowe mo

na potwierdzi

, uzyskuj

c za

wiadczenia lub certyfikaty wydawane

przez uprawnione instytucje bran

owe. Posiadanie kompetencji w za-

wodzie mechanik maszyn i urz

dze

do obróbki metali stwarza równie

liwo

ci pracy w zawodach pokrewnych z grupy 7223 Ustawiacze

i operatorzy obrabiarek do metali i pokrewni, np. 722303 Operator ma-
szyn do obróbki skrawaniem, 722315 Ustawiacz maszyn do obróbki
skrawaniem.

2.7. Zadania zawodowe

Z1.

Organizowanie stanowiska pracy, w tym przestrzeganie zasad
BHP, ppo

., ergonomii i ochrony

rodowiska (niezb

dne kompe-

tencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z2.

Diagnozowanie lub demontowanie maszyn i urz

dze

do obróbki

metali (niezb

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z3.

Kontrolowanie cz

ęś

ci maszyn i urz

dze

do obróbki metali (nie-

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z4.

Naprawianie zespołów, podzespołów lub cz

ęś

ci maszyn i urz

dze

do obróbki metali (niezb

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z5.

Montowanie maszyn i urz

dze

do obróbki metali (niezb

dne

kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z6.

Próbne uruchamianie maszyny i urz

dzenia do obróbki metali po

wykonanej naprawie (niezb

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z7.

Testowanie maszyn i urz

dze

do obróbki metali nowych lub po

wykonanej naprawie (niezb

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z8.

Konserwowanie maszyn i urz

dze

do obróbki metali (niezb

dne

kompetencje: Kz2, KzS).

Z9.

Sprawowanie nadzoru technicznego nad prac

maszyn i urz

dze

do obróbki metali we współpracy z przeło

onym (niezb

dne

kompetencje: Kz2, KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Utrzymywanie sprawno

ci eksploatacyjnej maszyn i urz

dze

obróbki metali (potrzebne do wykonywania zada

: Z1, Z2, Z3,

Z4, Z5, Z6).

Kz2 – Instalowanie i serwisowanie maszyn i urz

dze

do obróbki metali

(potrzebne do wykonywania zada

: Z1, Z4, Z5, Z6, Z7, Z8, Z9).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

Z1÷Z9).

2.9. Relacje mi

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

w za-

wodzie sugeruje si

wykorzysta

do opisu kwalifikacji na poziomie 3,

wła

ciwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europej-

skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ci (gru-

pa wielka 7 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ca zawód mechanika maszyn i urz

dze

do obróbki

metali:
1) w zakresie wiedzy: zna fakty, zasady, procesy i poj

cia ogólne zwi

zane z wykonywaniem zada

mechanika maszyn i urz

dze

do ob-

róbki metali: zna i rozumie podstawowe fakty, poj

cia i zale

w zawodzie oraz w szerszym zakresie elementarne uwarunkowania
prowadzonej działalno

ci w bran

y mechanicznej;

2) w zakresie umiej

tno

ci: ma umiej

tno

ci wymagane do realizacji

zada

i rozwi

zywania problemów poprzez wybieranie podstawo-

wych metod, narz

dzi, materiałów i informacji w zakresie utrzymania

sprawno

ci eksploatacyjnej maszyn jak i instalowania i serwisowa-

nia maszyn i urz

dze

do obróbki metali: potrafi wykonywa

zada-

nia według ogólnej instrukcji, w cz

ęś

ciowo zmiennych warunkach;

umie rozwi

zywa

typowe problemy, odbiera

i formułowa

wypo-

wiedzi, tak

e bardzo proste wypowiedzi w j

zyku obcym.

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, Z5, Z6 wymaga po-

siadania kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Utrzymywanie sprawno

ci eksploatacyjnej

maszyn i urz

dze

do obróbki metali Kz1

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj

cia ogólne i zale

ci zwi

zane z utrzymaniem sprawno

eksploatacyjnej maszyn i urz

dze

do obróbki metali, w szcze-

gólno

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

., ergonomii i ochrony

rodowiska;

−

zasady i rodzaje poł

cze

sto-

sowanych w budowie maszyn
i urz

dze

;

−

mechanizmy i elementy ma-
szyn i urz

dze

do obróbki me-

tali;

−

nap

dy i sterowanie hydrau-

liczne, pneumatyczne i elek-
tryczne;

−

zasady czytania rysunku tech-
nicznego i dokumentacji eks-
ploatacyjnej maszyn i urz

dze

do obróbki metali;

−

zasady obróbki r

cznej i ma-

szynowej;

−

metody dokonywania bie

żą

cej

analizy

stanu

technicznego

maszyn i urz

dze

;

−

procesy zachodz

ce podczas

eksploatacji maszyn i urz

dze

do obróbki metali;

Umiej

tno

ci – wykonuje niezbyt

trudne zadania według okre

lonej

instrukcji w cz

ęś

ciowo zmiennych

warunkach

pracy,

zakresie

utrzymania sprawno

ci eksploata-

cyjnej maszyn i urz

dze

do obrób-

ki metali, w szczególno

ci potrafi:

−

przestrzega

zasad

BHP,

ochrony

ppo

ergonomii

i ochrony

rodowiska;

−

stosowa

rodzaje

poł

cze

w budowie maszyn i urz

dze

;

−

rozró

nia

budow

mechani-

zmów i elementów konstruk-
cyjnych w budowie maszyn
i urz

dze

;

−

identyfikowa

zastosowanie

w budowie maszyn i urz

dze

nap

dów

hydraulicznych,

pneumatycznych

elektrycz-

nych;

−

czyta

rysunek

techniczny

i wyja

nia

proste schematy

działania;

−

dobiera

metody bie

żą

cej ana-

lizy stanu technicznego ma-
szyn i urz

dze

;

−

dobiera

obróbk

czn

i ma-

szynow

podczas wykonywa-

nia prac naprawczych;

−

ustala

proces technologiczny

−

ogólne zasady projektowania
procesów

technologicznych

demonta

u i monta

−

metody demonta

u i monta

stosowane w procesie naprawy
maszyn i urz

dze

;

−

zasady operacji pomocniczych
wyst

puj

cych w procesie de-

monta

u i monta

u (np.: mycie

ęś

ci, dopasowanie elemen-

tów, wywa

anie);

−

rodzaje narz

dzi, pomocy spe-

cjalnych, przyrz

dów pomiaro-

wych oraz aparatur

diagno-

styczn

w pracach demonta

i monta

u maszyn i urz

dze

do obróbki metalu;

−

sposoby konserwacji maszyn
i urz

dze

do obróbki metali.

demonta

u i monta

u maszyn

i urz

dze

;

−

naprawia

maszyny lub urz

dzenia z u

yciem narz

dzi do

obróbki r

cznej oraz maszy-

nowej;

−

naprawia

maszyny i urz

dze-

nia z zastosowaniem przyrz

dów pomiarowych oraz apara-
tury diagnostycznej;

−

monitorowa

ycie maszyn

i urz

dze

podczas ich eksplo-

atacji;

−

dobiera

proces technologicz-

ny operacji demonta

u i mon-

u maszyn i urz

dze

;

−

wykonywa

operacje pomocni-

cze takie, jak: mycie cz

ęś

ci,

dopasowanie elementów ma-
szyn, zastosowanie kompen-
sacji, dopasowanie elementów
współpracuj

cych, dobór ole-

jów i smarów lub ich zamienni-
ków;

−

wykonywa

selekcj

ęś

ci lub

mechanizmów maszyn i urz

dze

(do złomowania, naprawy

lub wymiany i zast

pienia ich

zamiennikami);

−

ocenia

wykonanie naprawy

maszyny lub urz

dzenia;

−

rozpoznawa

rodzaje korozji

oraz dobiera

sposoby kon-

serwacji maszyn i urz

dze

obróbki metali.

Wykonanie zada

zawodowych Z1, Z4, Z5, Z6, Z7, Z8, Z9 wymaga

posiadania kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Instalowanie i serwisowanie maszyn i urz

dze

do obróbki metali Kz2

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj

cia ogólne i zale

ci zwi

zane z instalowaniem i serwiso-
waniem maszyn i urz

dze

obróbki metali, w szczególno

zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

., ergonomii i ochrony

rodowiska;

−

zastosowane rozwi

zania kon-

strukcyjne w budowie maszyn
i urz

dzenia oraz ich parame-

try

eksploatacyjne

ustalone

przez producenta;

−

zasady pozyskiwania potrzeb-
nych informacji z dokumentacji
techniczno-ruchowej maszyny
lub urz

dzenia koniecznych do

ustalenia przebiegu eksploata-
cji i dokonywania przegl

dów;

−

instrukcj

instalacji nowej ma-

szyny i urz

dzenia na stanowi-

sku pracy;

−

procedury dokonywania regu-
lacji i pierwszego uruchomienia
maszyny lub urz

dzenia na

stanowisku pracy;

−

instrukcj

konserwacji i sma-

rowania maszyn lub urz

dze

Umiej

tno

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania według okre

lonej

instrukcji w cz

ęś

ciowo zmiennych

warunkach pracy, w zakresie in-
stalowania i serwisowania maszyn
i urz

dze

do obróbki metali

w szczególno

ci potrafi:

−

przestrzega

zasad

BHP,

ochrony

ppo

ergonomii

i ochrony

rodowiska;

−

wyszuka

dokumentacji

techniczno-ruchowej

maszyn

i urz

dze

podstawowe para-

metry eksploatacyjne ustalone
przez producenta;

−

wykonywa

konserwacj

ma-

szyn i urz

dze

oraz uzupeł-

nia

płyny eksploatacyjne;

−

wykonywa

próbne urucha-

mianie zainstalowanej maszy-
ny lub urz

dzenia;

−

zabezpiecza

dokumentacj

techniczno-ruchow

maszyny

i urz

dzenia;

−

zagospodarowa

ęś

ci za-

mienne, płyny eksploatacyjne
i inne materiały dostarczone
przez

producenta

maszyn

i urz

dze

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za realizacj

zada

zwi

zanych z napraw

maszyn i urz

dze

do obróbki metali,

−

dostosowuje zachowanie do okoliczno

ci w

rodowisku pracy,

w którym pracuje mechanik maszyn i urz

dze

do obróbki metali,

−

pracuje cz

ęś

ciowo samodzielnie i podejmuje współprac

w zorgani-

zowanych warunkach w dziale remontowo-naprawczym, w którym
pracuje,

−

potrafi ocenia

swoje działania wykonywane w ramach współpracy

zespołowej oraz przyjmowa

odpowiedzialno

ść

za ich skutki i wpływ

ycie i zdrowie ludzkie.

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ci kompetencji kluczowych dla zawodu mechanika

maszyn i urz

dze

do obróbki metali przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 723304 Mechanik maszyn

i urz

dze

do obróbki metali

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

(zespół czynno

ci) wyodr

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

tno

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ci o podobnym charakterze (zwi

zanych z wykonywan

funkcj

lub przedmiotem pracy) wymagaj

cych pogł

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

tno

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

nie okre-

lonym pocz

tku i ko

cu, wyodr

bniony ze wzgl

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ci zawodowych powi

zanych jednym

celem, ko

cy si

produktem, usług

lub decyzj

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

tno

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

, odnosz

cych si

do dziedziny uczenia si

lub działalno-

ci zawodowej.

Umiej

tno

−

zdolno

ść

wykonywania zada

i rozwi

zywania problemów wła

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

lub działalno

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

tno

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

zawodowych wchodz

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

(zasób wiedzy, umiej

tno

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

gni

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

instytucj

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

liwiaj

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

efektów uczenia si

; stanowi

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

) oraz zapewnianiu ich jako

ci.