23

1/2002

www.elektro.info.pl

bezpieczna

instalacja

(czêœæ 2)

in¿. Krzysztof Majos

Jeœli chcemy zainstalowaæ do-
datkowe oœwietlenie w ³ a-
zience, to pamiêtajmy, ¿e
przepisy elektryczne dopusz-
czaj¹ instalowanie dodatko-
wego punktu œwietlnego na
wysokoœci 180 cm od pod³o-
gi, a nad lustrem – z zachowa-
niem min. 60 cm od krawêdzi
wanny lub brodzika. Na œcia-
nie przylegaj¹cej do wanny
wolno instalowaæ tylko elekt-
ryczny podgrzewacz wody.

Nale¿a³oby wymieniæ sta-

r¹ skrzynkê bezpiecznikow¹,
wyposa¿on¹ w bezpieczniki
topikowe na nowy typ z wy-
³¹cznikami samoczynnymi,
nadmiarowo-pr¹dowymi, sta-

cem, a jeœli ma wtyczkê p³as-
k¹ (urz¹dzenie z dodatkow¹
izolacj¹), wystarczy gniazdo
bez bolca. Jeœli wymieniamy
gniazda, to powinniœmy kupiæ
nowe, wyposa¿one w bolec
ochronny i w zas³onki styków
pr¹dowych. Nie utrudni to
nam pod³¹czenia, a da pew-
noœæ, ¿e np. dziecko nie bê-
dzie mog³o do niego w³o¿yæ
¿adnego cienkiego przed-
miotu.

W ³azience znajduj¹ siê

przedmioty metalowe i czêsto
panuje w niej wilgoæ, a wiêc
gniazda hermetyczne powinny
byæ oddalone od obrze¿a
wanny o co najmniej 60 cm.

SprawdŸmy, czy w ³azien-

ce i w kuchni s¹ zamontowa-
ne hermetyczne gniazda z bol-
cem ochronnym i klapk¹. Jeœ-
li nie, nale¿y je koniecznie wy-
mieniæ, bo w przeciwnym ra-
zie, ka¿de znajduj¹ce siê tam
urz¹dzenie elektryczne,
a zw³aszcza te posiadaj¹ce
metalow¹ obudowê, mo¿e
nas poraziæ (bojler, lodówka,
kuchnia elektryczna, zmywar-
ka lub pralka). Gniazda takie
posiadaj¹ dodatkow¹ ochronê
przeciwpora¿eniow¹, wyko-
nan¹ przez zerowanie (po³¹-
czenie przewodu PE lub PEN
z obudow¹). Gniazda w po-
zosta³ych pomieszczeniach
powinny tak¿e posiadaæ bolec
ochronny, a szczególnie te, do
których pod³¹czamy kompu-
ter lub inny sprzêt u¿ytku do-
mowego.

Obecnie nie ma problemu

z w³o¿eniem ka¿dej wtyczki
do gniazda z bolcem. Zasada
jest taka: jeœli urz¹dzenie
elektryczne ma sznur zasilaj¹-
cy, zakoñczony wtyczk¹ z trze-
cim stykiem, powinno byæ ono
pod³¹czone do gniazda z bol-

Powinniœmy wiedzieæ, ¿e w naszym mieszkaniu

znajduj¹ siê pomieszczenia o zwiêkszonym

zagro¿eniu pora¿enia pr¹dem elektrycznym.

S¹ to ³azienka, kuchnia i piwnica.

Jest w nich wilgotno i mokro,

a wiêc wymagaj¹ one zwiêkszonej

ochrony przed pora¿eniem.

Redakcja przeprasza czy-
telników i autora za wydru-
kowanie w pierwszym nu-
merze pisma, w artykule
„Jak zapewnisz sobie bez-
pieczeñstwo”, b³êdów me-
rytorycznych i b³êdów na
rysunku.

F

24

www.elektro.info.pl

1/2002

nowi¹cymi du¿o lepsz¹
ochronê ni¿ stare wk³adki
topikowe, które obecnie nie
mog¹ byæ stosowane jako
jedyny œrodek ochrony
przed pora¿eniem. Ze
wzglêdu na instalacjê
dwuprzewodow¹, nie
mo¿emy zastosowaæ
nowoczesnych wy-
³aczników ró¿nicowopr¹-
dowych. Mo¿emy jednak
zabezpieczyæ konkretne
gniazdo sieciowe dodatko-
wym, wysokoczu³ym wy-
³¹cznikiem ró¿nicowo-r¹-
dowym, wykonanym jako
przenoœne urz¹dzenie,
wk³adane do istniej¹cego
gniazdka w naszej instala-
cji. Takie dodatkowe gniaz-
do musi byæ przeznaczone
do instalacji dwuprze-
wodowej TN-C.

Tyle mo¿e zrobiæ

u¿ytkownik i fachowiec
elektryk dla podniesienia
swojego bezpieczeñstwa
przy modernizacji starej in-
stalacji elektrycznej. Jed-
nak nasze bezpieczeñ-
stwo zale¿y równie¿ od
sposobu korzystania z in-
stalacji elektrycznej.

Wymiana insta-
lacji oraz urz¹-
dzeñ obwaro-
wana jest inny-
mi przepisami
i odbiorca we
w³asnym zak-
resie nie mo¿e
w y k o n y w a æ
¿adnych przeró-
bek.

Gdy przepali

siê bezpiecznik,
nale¿y najpierw
usun¹æ przy-
czynê tego zja-
wiska (zwarcie),
a dopiero potem
wymieniæ bez-
piecznik na taki

sam. Jeœli jest to wk³adka to-
pikowa nie wolno jej napra-
wiaæ, poniewa¿ jej naprawa
lub wymiana na „mocniej-
sz¹”, mo¿e byæ przyczyn¹
uszkodzenia instalacji i po¿a-
ru. Instalacja elektryczna ma
okreœlon¹ wytrzyma³oœæ i jej
przeci¹¿enie spowoduje takie
w³aœnie skutki. Jeœli mamy
przyciskowy bezpiecznik auto-
matyczny, który ci¹gle nam
siê wy³¹cza, powinniœmy
sprawdziæ najpierw, dlaczego
tak siê dzieje, zanim zdecydu-
jemy siê za³o¿yæ „wiêkszy”.
W³aœciwie wystarcz¹ nam
bezpieczniki o pr¹dach zna-
mionowych 10-16 A.

W budownictwie mieszka-

niowym standardowo zak³ada
siê zabezpieczenie przedlicz-
nikowe o pr¹dzie znamiono-
wym wynosz¹cym 25 A. Po-
¿ar instalacji elektrycznej
powstaje od ³uku przeci¹¿e-
nia lub od ³uku elektrycznego,
który pojawia siê podczas wy-
konywania przerwy w obwo-
dzie wiod¹cym pr¹d. Nag-
rzanie siê elementów instala-
cji powstaje na skutek b³êd-
nego lub niedok³adnego mon-
ta¿u instalacji (nie dokrêcone
lub obluzowane œruby i zacis-

ki, mocuj¹ce przewody elekt-
ryczne, luŸne bezpieczniki).
Gdy us³yszymy ciche trzaski
dochodz¹ce z gniazda siecio-
wego, bezpiecznikowego lub
z wy³¹cznika, to jest to znak,
¿e ich styki iskrz¹. Taki osp-
rzêt nale¿y natychmiast
sprawdziæ i jeœli jest to ko-
nieczne – wymieniæ.

Wtyczka sieciowa s³u¿y do

pod³¹czenia urz¹dzenia elek-
trycznego do gniazda, gdy jest
ono wy³¹czone. Zwracajmy
wiêc uwagê czy urz¹dzenie,
którego wtyczkê wk³adamy
do gniazda, ma wy³¹cznik us-
tawiony w pozycji „wy³¹czo-
ny” (np. po zakoñczeniu pra-
sowania nale¿y ga³kê ter-
mostatu ¿elazka ustawiæ
w pozycji „0”, tak samo trze-
ba zrobiæ przed myciem lo-
dówki). Dopiero potem mo¿na
wyci¹gn¹æ wtyczkê z gniazda,
poniewa¿ w przeciwnym razie
mo¿e powstaæ niebezpieczny
³uk elektryczny.

Pozb¹dŸmy siê z³ych przy-

zwyczajeñ, które przy uszko-
dzonej instalacji elektrycznej
mog¹ wywo³aæ pora¿enie
pr¹dem elektrycznym. Na
przyk³ad, gdy otwieramy dzia-
³aj¹c¹ lodówkê, nie opieraj-
my siê o zlewozmywak lub
o inne przewodz¹ce urz¹dze-
nia domowe. Nie trzymajmy
siê wanny przy otwieraniu
pralki z w³o¿on¹ w gniazdo
wtyczk¹ sznura sieciowego.
Elektrycy wiedz¹, ¿e tam,
gdzie istnieje niebezpieczeñst-
wo pora¿enia, nale¿y praco-
waæ jedn¹ rêk¹ – „z drug¹
w kieszeni”.

Instalacja elektryczna zo-

sta³a stworzona dla naszej
wygody, ale w pewnych sytu-
acjach mo¿e stanowiæ zagro-
¿enie dla naszego zdrowia
i ¿ycia, a od nas samych zale-
¿y czy bêdzie ona dla nas bez-
pieczna.