Pistolet maszynowy PM 98

Opracował: Tadeusz TANIEWSKI tel. 0606 388 545 - dla potrzeb kształcenia pracowników ochrony fizycznej osób i mienia
w Pomorskiej Niepublicznej Placówce Kształcenia Gustaw Securitas System w Szczecinie

TEMAT II. BUDOWA I ZASADA DZIAŁANIA BRONI

Zag. 5. Pistolet maszynowy PM-98

PRZEZNACZENIE

Jest samoczynn

broni

indywidualn

: słu

y do walki na krótkich odległo

ciach

i do samoobrony.

WŁA

CIWO

CI BOJOWE

1. Strzela ogniem pojedynczym lub seryjnym.
2. Wyró

nia si

dobr

celno

i skupieniem pocisków na odległo

ść

do 75 m.

3. Działa na zasadzie odrzutu swobodnego zamka.
4. Jest dostosowany do strzelania obur

cz jak i z jednej r

ki.

5. Charakteryzuje si

małymi wymiarami i mas

, dobr

manewrowo

prowadzenia

ognia, szybko

ycia oraz wysokim stopniem bezpiecze

stwa.

6. Posiada zabezpieczenie przed przypadkowym i przedwczesnym strzałem.

Bezpiecznik unieruchamia zespół uderzeniowy kurka w poło

eniu napi

tym, jak

i zwolnionym, a tak

e zamek w poło

eniu przednim oraz j

zyk spustowy. Pistolet jest

zabezpieczony, gdy zewn

trzny skrzydełkowy przeł

cznik znajduje si

w pozycji „Z”.

7. Mechanizm spustowo - uderzeniowy z przeł

cznikiem rodzaju ognia - umo

liwia

prowadzenie ognia pojedynczego lub seryjnego.

8. Jest zasilany z magazynków pudełkowych dwurz

dowych z bocznym podawaniem

naboi.

9. Po oddaniu ostatniego strzału zamek zatrzymuje si

w tylnym poło

eniu sygnalizuj

brak naboi w magazynku.

10. Posiada przyrz

dy celownicze nastawne na odległo

ść

75 m (z celownikiem otwartym

lub przeziernikowym).

OGÓLNA BUDOWA

Składa si

z nast

puj

cych cz

ęś

ci i zespołów:

1. ZESPÓŁ KOMORY ZAMKOWEJ - obejmuj

cy:

−

podzespół komory zamkowej,

−

podzespół uchwytu przedniego (zespół ło

a),

−

podzespół kolby.

2. POKRYWA.
3. ZESPÓŁ CHWYTU - obejmuj

cy:

−

korpus r

koje

ci,

−

zespół komory spustowej.

4. MAGAZYNEK.

Zaznacz kolorami poszczególne cz

ęś

ci i zespoły pistoletu

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA CZ

ĘŚ

CI I ZESPOŁÓW PISTOLETU

1. ZESPÓŁ KOMORY ZAMKOWEJ – obejmuj

cy:

1) podzespół komory zamkowej:

−

w przedniej cz

ęś

ci umieszczona jest obsada lufy,

−

w obsad

lufy wkr

cona jest na gwint muszka,

−

w cz

ęś

rodkowej znajduje si

lizg, którego cz

ęść

stanowi tyln

obejm

lufy,

−

lufa w obsadzie lufy mocowana jest nakr

, której poło

enie ustala zatrzask

znajduj

cy si

w gnie

dzie po prawej stronie obsady lufy,

−

w tylnej cz

ęś

ci komory przymocowana jest

cianka tylna i podstawa celownika

oraz na osi dwuskrzydełkowy obrotowy celownik,

−

wewn

trz zespołu komory umieszczony jest zamek,

−

zamek składa si

z dwucz

ęś

ciowej iglicy, bijnika oraz spr

ęż

ystego wyci

gu,

−

zamek podparty jest dwoma spr

ęż

ynami powrotnymi osadzonymi na zespole

erdzi,

2) podzespół uchwytu przedniego (zespół ło

a):

−

przymocowany od dołu do komory składa si

z: ło

a z za

lepk

oraz płytki

mocuj

cej,

−

płytka mocuj

ca oraz ło

e z za

lepk

wykonane s

z tworzywa,

3) podzespół kolby:

−

składa si

z ramion kolby i trzewika oblanego gum

−

umieszczony jest w obsadzie kolby i prowadzony w nakładkach.

2. ZESPÓŁ CHWYTU – obejmuj

cy:

1) korpus r

koje

ci:

−

stanowi go

cianka chwytu i wkładka chwytu, poł

czone ze sob

zgrzewaniem.

2) zespół komory spustowej:

−

w przedniej jego cz

ęś

ci znajduje si

kabł

−

w otworze kabł

ka osadzony jest zatrzask magazynka,

−

w przedniej cz

ęś

ci chwytu umieszczony jest na osi spust z obrotowo

zamocowan

szyn

spustow

i spr

ęż

unosz

szyn

do górnego

poło

enia,

−

w górnej cz

ęś

ci chwytu, w komorze spustowej, wmontowane s

na osi zaczep

kurka i zaczep spustu,

−

obydwa zaczepy dociskane s

do kurka spr

ęż

, której ko

ce opieraj

o zaczepy, natomiast

rodkowa cz

ęść

, oparta o trzpie

bezpiecznika ustala

jednocze

nie bezpiecznik w poło

eniach: zabezpieczonym /ogie

pojedynczy/

ogie

seryjny,

−

bezpiecznik blokuje kurek, zamek i j

zyk spustowy,

−

z prawej strony znajduje si

wignia bezpiecznika (blokuj

ca zamek podczas

zabezpieczenia pistoletu),

−

z lewej strony chwytu w jego górnej cz

ęś

ci zamocowana jest uchylnie na osi

wignia opó

niacza,

−

przy tylnej

ciance r

koje

ci, w prowadnicach umieszczony jest bezwładnik

opó

niacza,

−

w zespole chwytu - z lewej strony, znajduje si

wignia oporowa ze spr

ęż

zatrzymuj

ca zamek w tylnym poło

eniu po oddaniu ostatniego strzału,

−

koje

ść

chwytu osłoni

ta jest profilowan

okładk

z tworzywa sztucznego.

3. MAGAZYNEK

−

składa si

z pudełka wewn

trz którego umieszczony jest dono

nik podparty

spr

ęż

−

do spr

ęż

yny zamocowana jest płytka oporowa, której wytłoczenie wchodzi w otwór

denka, ustalaj

c jego poło

enie na prowadnicach pudełka.

ROZMIESZCZENIE CZ

ĘŚ

CI ZEWN

TRZNYCH PISTOLETU

1 - lufa

9 - przeł

cznik rodzaju ognia (bezpiecznik)

2 - nakr

tka lufy

10 - d

wignia zwalniania zamka

3 - napinacz zamka

11 - chwyt

4 - pokrywa

12 - magazynek

5 - zatrzask pokrywy

13 - zatrzask magazynka

6 - trzewik kolby

14 - j

zyk spustowy

7 - zatrzask kolby

15 - ło

8 - kolba

PODSTAWOWE DANE TAKTYCZNO-TECHNICZNE

WYSZCZEGÓLNIENIE

DANE

Kaliber

9 mm

Typ amunicji

nabój 9x19 mm Parabellum

dko

ść

pocz

tkowa pocisku

360 m/sek.

Szybkostrzelno

ść

teoretyczna

640 strz./min

Pojemno

ść

magazynków

15 i 25 naboi

Masa pistoletu z magazynkiem krótkim

2,53 kg

Gabaryty broni:

−

długo

ść

pistoletu z kolba zło

405 mm

−

długo

ść

pistoletu z kolb

wysuni

605 mm

−

wysoko

ść

z magazynkiem

krótkim

172 mm

−

wysoko

ść

z magazynkiem długim

220 mm

−

szeroko

ść

58 mm

−

długo

ść

lufy

185 mm

Ilo

ść

bruzd w przewodzie lufy

6 szt.

Długo

ść

linii celowania

280 mm

Taktyczny zasi

g ra

enia

ok. 150 m

ywotno

ść

pistoletu

15000 ilo

ść

strzałów

Zasada działania

odrzut zamka swobodnego

Mechanizm spustowo-uderzeniowy

pojedynczego działania, kurkowy

Rodzaj ognia

pojedynczy lub seryjny

Przeł

cznik rodzaju ognia

zewn

trzny skrzydełkowy

Bezpiecznik

zewn

trzny skrzydełkowy; blokuje kurek,

zamek i j

zyk spustowy

Zasilanie

magazynki pudełkowe proste, dwurz

dowe

Przyrz

dy celownicze

przerzutowe, nastawne na odległo

ść

75 m

ZASADA DZIAŁANIA PISTOLETU W CZASIE STRZELANIA

Działanie pistoletu maszynowego - polega na wykorzystaniu energii odrzutu zamka

swobodnego. Zamek nie jest ryglowany, a jedynie dociskany do wlotu lufy sił

dwóch

równoległych spr

ęż

yn powrotnych. Podczas strzału siła ci

nienia gazów prochowych

działa na czółko zamka poprzez dno łuski, powoduj

c jego odrzut wraz z łusk

Działanie pistoletu nale

y rozpatrzy

dla dwóch przypadków:

1) w czasie prowadzenia ognia pojedynczego,
2) w czasie prowadzenia ognia seryjnego (ci

głego).

Przed przyst

pieniem do strzelania, nale

1) przestawi

skrzydełko bezpiecznika obrotowo z górnego poło

enia, oznaczonego „Z”

w poło

enie po

rednie, oznaczone „P” - dla ognia pojedynczego lub w poło

enie

dolne, oznaczone „C” - dla ognia seryjnego. W czasie odbezpieczania, trzpie

bezpiecznika odchyla d

wigni

bezpiecznika (która w pozycji zabezpieczonej blokuje

zamek) i zezwala na przesuni

cie zamka do tyłu;

2) przeładowa

pistolet - odci

ąć

napinacz zamka w tylne poło

enie i zwolni

go w

przednie poło

enie. W czasie odci

gania napinacza, zamek przesuwa si

na tak

odległo

ść

e dosyłacz zamka znajduje si

za magazynkiem i po zwolnieniu

napinacza, zamek przesuwaj

c si

do przodu pod wpływem sił spr

ęż

yn powrotnych,

wysuwa nabój z magazynka i po w

lizgu wprowadza do komory nabojowej w lufie.

Zamek powracaj

c w skrajne, przednie poło

enie odchyla jednocze

nie (wyz

bia)

zaczep kurka. W czasie ruchu zamka do tyłu zostaje jednocze

nie odchylony kurek

i ustawiony w poło

eniu bojowym na zaczepach.

Prowadzenia ognia pojedynczego

Skrzydełko bezpiecznika nale

y ustawi

w poło

enie oznaczone liter

„P”

ąć

spust do oporu. W tym czasie szyna spustowa cofaj

c si

do tyłu, odchyla

wyst

pem dolnym zaczep spustu. Jednocze

nie szyna zostaje zepchni

ta przez zamek do

dołu, opieraj

c si

tylnym ko

cem o trzpie

bezpiecznika. Szyna pozostaj

c w dolnym

poło

eniu umo

liwia powrót zaczepu spustu w pierwotne poło

enie. Kurek zwolniony

z zaczepu pod działaniem siły spr

ęż

yny kurka, obracaj

cego si

na osi uderza w iglic

Iglica uzyskuj

c energi

od uderzenia kurka powoduje zbicie spłonki naboju.

Po odpaleniu na skutek działania siły gazów prochowych na łusk

, zamek zostaje

odrzucony do tyłu. W ruchu do tyłu, łuska utrzymywana przez wyci

g w czółku zamka,

w momencie zetkni

cia si

z wyrzutnikiem, zostaje wyrzucona na zewn

trz pistoletu,

a tylna cz

ęść

zamka napina kurek. W ko

cowej fazie ruchu zamka do tyłu zamek uderza w

przedni

ęść

wigni opó

niacza, powoduj

c jej obrót do dołu. D

wignia po uderzeniu

przez zamek, uderza z kolei w bezwładnik. W tym czasie tylna cz

ęść

wigni opó

niacza

zostaje uniesiona do góry i zatrzymuje zamek w tylnym poło

eniu. Zamek w tym poło

eniu

pozostaje tak długo, a

bezwładnik opó

niacza przejdzie w r

koje

ci do dołu i pod

działaniem spr

ęż

yny wróci do góry. W czasie ruchu bezwładnika do góry, uderza on od

dołu w przedni

, cz

ęść

wigni opó

niacza powoduj

c jej obrót do góry, a tym samym

tylna cz

ęść

wigni, odchylaj

c si

do dołu, zwalnia zamek z tylnego poło

enia. Zamek

pod działaniem sił spr

ęż

yn powrotnych wraca w przednie poło

enie. W ruchu do przodu

zamek zabiera podany w mi

dzyczasie nast

pny nabój z magazynka, wprowadza go do

komory nabojowej w lufie i zwalnia zaczep kurka. Kurek pozostaje w pozycji napi

tej,

utrzymywany przez zaczep spustu. Dla oddania nast

pnego strzału, nale

y zwolni

spust

w przednie poło

enie i ponownie

ąć

do tyłu.

Prowadzenie ognia seryjnego (ci

głego)

Skrzydełko bezpiecznika przestawi

w dolne poło

enie oznaczone liter

„C”

ąć

spust do oporu. W tym czasie szyna spustowa cofaj

c si

do tyłu, odchyla

wyst

pem górnym zaczep spustu, nie pozwalaj

c na powrót zaczepu w przednie

poło

enie tak długo, jak długo b

dzie naci

ty j

zyk spustowy. Cykl powtarzalno

automatyki b

dzie taki sam jak przy ogniu pojedynczym z tym,

e kurek nie b

dzie

utrzymywany na zaczepie spustu, lecz wył

cznie na zaczepie kurka. Zaczep kurka

zwalniany zostaje samoczynnie przez zamek w ko

cowej fazie ruchu zamka do przodu, co

zapewnia automatyczne, samoczynne działanie pistoletu do momentu zwolnienia spustu
do przodu. Zatrzymanie zamka w tylnym poło

eniu po ostatnim strzale - gdy z magazynka

zostały wykorzystane wszystkie naboje zamek zatrzyma si

w tylnym poło

eniu na d

wigni

zatrzymywania zamka. Zwolnienie zamka w przednie poło

enie nast

pi w momencie

naci

cia do dołu profilowanego wyst

pu d

wigni znajduj

cego si

z lewej strony

pistoletu. Magazynek pusty mo

na pozostawi

w chwycie pistoletu lub wymieni

na pełny.

Wówczas nabój zostanie wprowadzony do komory nabojowej i pistolet b

dzie gotowy do

oddania nast

pnego strzału.

ĘŚ

CIOWE ROZKŁADANIE I SKŁADANIE PISTOLETU

Aby cz

ęś

ciowo rozło

pistolet nale

1) wyj

ąć

magazynek z chwytu pistoletu,

2) sprawdzi

czy w komorze nabojowej nie ma naboju (odci

ąć

zamek),

3) przesun

ąć

zatrzask pokrywy do przodu i zdj

ąć

pokryw

komory zamkowej poprzez

odchylenie tylnej cz

ęś

ci do góry,

4) wyj

ąć

zatrzask pokrywy razem ze spr

ęż

ynami powrotnymi,

5) wyj

ąć

zamek z komory zamkowej (poprzez przesuni

cie zamka do tyłu i uniesienie

go do góry),

6) nacisn

ąć

zatrzask nakr

tki i odkr

nakr

lufy,

7) wysun

ąć

luf

z komory zamkowej,

8) wyj

ąć

cznik - trzpie

rozpr

ęż

ny i tulejk

cznika, ł

zespół chwytu z komor

zamkow

9) odł

czy

zespół chwytu.

Składanie

pistoletu odbywa si

w odwrotnej kolejno

ci ni

rozkładanie.

ł:

W
S

łc

fiz

j N

lic

j P

łc

rit

Kolba

kolby

cznik i tuleja ł

cznika

wignia opó

niacza

Bezpiecznik – przeł

cznik rodzaju ognia

Zaczep kurka

Magazynek

Zatrzask magazynka

Szyna spustowa

zyk spustowy

spustu ze spr

ęż

Komora spustowa z chwytem

Ło

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

Lufa

Nakr

tka lufy

Muszka

Napinacz zamka

Zamek

Iglica

Urz

dzenie powrotne

Kurek

Pokrywa komory zamkowej

Komora zamkowa

Zderzak

Celownik

Spr

ęż

yna celownika

10.

11.

12.

13.

9x19 mm naboju pistoletowego PARABELLUM

(inne oznaczenia naboju: 9 mm Para, 9 mm Luger, 9 mm NATO)

Jest to nabój centralnego zapłonu.
Składa si

1) łuski,
2) spłonki,
3) ładunku prochowego,
4) pocisku.

ŁUSKA - mosi

ęż

na mie

ci ładunek prochowy i ogranicza przestrze

jego spalania.

czy wszystkie cz

ęś

ci naboju oraz zabezpiecza ładunek prochowy i spłonk

przed

wpływem warunków zewn

trznych. Podczas strzału (wraz ze spłonk

uszczelnia komor

nabojowa od strony zamka uniemo

liwiaj

c w czasie strzelania uj

cie gazów prochowych

z przewodu lufy przez komor

nabojow

. W dnie łuski znajduje si

gniazdo: na spłonk

z kowadełkiem i dwa kanaliki ogniowe, przez które płomie

spłonki zapalaj

cej

przedostaje si

do ładunku prochowego. Z zewn

trz przy dnie łuska ma kryz

(obwodowe

podtoczenie), za któr

, zaskakuje pazur wyci

gu.

SPŁONKA - składa si

z mosi

ęż

nej miseczki, w któr

wprasowany jest ładunek inicjuj

cy,

zabezpieczony pokrywk

z folii cynowej i lakierem szelakowego. Po nakłuciu spłonki przez

iglic

, ładunek inicjuj

cy zapala ładunek prochowy naboju.

POCISK - składa si

z rdzenia ołowianego wprasowanego w platerowany tombakiem

płaszcz stalowy. Jest on mocno i szczelnie osadzony w łusce.

PODSTAWOWE DANE TAKTYCZNO-TECHNICZNE

Wyszczególnienie

Dane

Masa naboju

12 g

Masa pocisku

8 g

Długo

ść

łuski

19.15 mm

Długo

ść

naboju

29.7 mm

nienie maksymalne

260 MPa

1 - pocisk
2 - płaszcz
3 - rdze

ołowiany

4 - ładunek prochowy
5 - łuska (mosi

ęż

na)

6 - spłonka