KIERUNEK: PEDAGOGIKA

STOPIEŃ: I

Zagadnienia kierunkowe:

1.

Pedagogika i jej miejsce w systemie innych nauk społecznych i humanistycznych

2.

Socjologizm pedagogiczny – istota i przedstawiciele

3.

Podstawowe rodzaje struktur społecznych i relacja między nimi

4.

Cele, metody i dziedziny wychowania.

5.

Metody i techniki badań w pedagogice.

6.

Funkcje rodziny i postawy rodzicielskie.

7.

Rodzina jako środowisko wychowawcze – style wychowanie w rodzinie

8.

Sieroctwo społeczne, emocjonalne dziecka i ich kompensowanie.

9.

Pojęcie pedagogiki społecznej jej cele i założenia.

10.

Rodzaje i poziomy profilaktyki. Pojęcie psychoprofilaktyki.

11.

Metody edukacyjne skoncentrowane na uczniach

12.

Niepowodzenia szkolne: istota i rodzaje niepowodzeń, przyczyny niepowodzeń, wybrane formy

pomocy uczniom w nauce.

13.

Klasa szkolna jako grupa społeczna i jako przestrzeń edukacyjna. Style kierowania klasą.

14.

Kształcenie, nauczanie, uczenie się – zakresy znaczeniowe i współczesne teorie

Zagadnienia specjalnościowe:

I. Specjalność: Psychopedagogika z profilaktyką społeczną

1. Przedmiot i subdyscypliny psychologii. Związki psychologii z pedagogiką.

2. Pojęcie i obszar zainteresowań psychopedagogiki jako subdyscypliny pedagogicznej.

3. Behawiorystyczna koncepcja człowieka – charakterystyka, konsekwencje w obszarze planowania

oddziaływań wychowawczych.

4. Humanistyczna koncepcja człowieka – charakterystyka, konsekwencje w obszarze planowania

oddziaływań wychowawczych.

5. Znaczenie psychologii rozwojowej dla psychologii stosowanej – wychowawczej i klinicznej.

6. Pojęcie i dynamika rozwoju osobowości – na przykładzie dowolnie wybranej teorii psychologicznej.

7. Rozwój osobowości człowieka na przestrzeni całego życia – na przykładzie dowolnie wybranej teorii

psychologicznej.

8. Związki psychologii społecznej z pedagogiką.

9. Zasady i formy wczesnej profilaktyki agresji.

10. Pojęcie stereotypu i uprzedzenia. Społeczne konsekwencje występowania stereotypów i uprzedzeń.

11. Użyteczność wiedzy z zakresu psychologii klinicznej w pracy pedagoga.

12. Pojęcie psychosomatyki i ogólne zasady genezy zaburzeń psychosomatycznych – do omówienia na

wybranych przykładach.

13. Problem zaburzeń w zachowaniu dzieci – charakterystyka zjawiska, sposoby zaradcze.

14. Pojęcie uzależnienia. Geneza i mechanizmy uzależnienia alkoholowego.

15. Zasady i formy profilaktyki uzależnień.

16. Rodzinne i szkolne czynniki warunkujące zachowania agresywne dzieci.

17. Psychologiczne i społeczne uwarunkowania szkolnych niepowodzeń dzieci.

18. Warsztat psychoedukacyjny – jako metoda wspierania rozwoju dzieci, młodzieży i osób dorosłych.

19. Kultura- kontrkultura-subkultura. Typologia podkultur dewiacyjnych.

20. Konstytutywne elementy grupy społecznej. Analiza wybranych procesów grupowych

II. Specjalność: Doradztwo zawodowe i personalne

1. Wymienić modele doradztwa zawodowego, omówić jeden.

2. Stres zawodowy – przyczyny, objawy, zapobieganie.

3. Doradztwo zawodowe i personalne w wybranych krajach UE.

4. Proszę wymienić cztery dyscypliny pedagogiczne związane z pedagogiką pracy.

5. Teorie wyboru zawodu, omówić dwie.

6. Zarządzanie informacją zawodową.

7. Praca jako podstawowa kategoria pedagogiki pracy.

8. Podstawowe zagadnienia socjologii pracy.

9. Rola szkoły w przygotowaniu uczniów do wyboru zawodu.

10. Kwalifikacje zawodowe jako pojęcie zawodoznawstwa.

11. Przykłady aktywnych metod poszukiwania pracy.

12. Doradca personalny-możliwości zatrudniania.

13. Rozmowa doradcza jako podstawowa metoda w poradnictwie.

14. Mobbing w procesie pracy zawodowej.

15. Zadania urzędów pracy.

16. Motywowanie pracowników i zarządzanie kapitałem ludzkim w firmie.

17. System poradnictwa zawodowego w resorcie edukacji.

18. Rola rodziców w wyborze drogi edukacyjno-zawodowej uczniów.

19. Funkcje poradnictwa zawodowego.

20. Cechy osobowościowe doradcy zawodowego i personalnego.

III. Specjalność: Edukacja wczesnoszkolna i wychowanie przedszkolne

1. Metody aktywizujące wykorzystywane w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i

wczesnoszkolnym.

2. Struktura klasy szkolnej. Role grupowe i status w grupie.

3. Kompetencje językowe dziecka w wieku wczesnoszkolnym.

4. Współczesne tendencje w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej.

5. Integracja sensoryczna jako podstawa alfabetyzacji.

6. Funkcje nauczyciela w wychowaniu przedszkolnym.

7. Edukacja wczesnoszkolna w krajach UE. Analiza porównawcza wybranych modeli edukacji.

8. Styl pracy nauczyciela a aktywność dziecka.

9. Rozwijanie umiejętności kluczowych w kształceniu zintegrowanym.

10. Indywidualizacja procesu wychowania i kształcenia.

11. Kształtowanie kompetencji matematycznych dziecka w wieku przedszkolnym.

12. Wspieranie dziecka o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

13. Etapy rozwoju dziecka w koncepcji Jeana Piageta.

14. Integrowanie rozwoju poznawczego, emocjonalnego i psychofizycznego dziecka.

15. Metoda Dobrego Startu.

16. Metody rozwijania kreatywności dziecka

17. Ocena opisowa jako ocena formująca

18. Rozwijanie myślenia logiczno-matematycznego dzieci w klasach 1-3.

19. Diagnozowanie i rozwijanie zdolności i uzdolnień dziecka

20. Tworzenie norm grupowych i wprowadzanie zasad – cechy kontraktu grupowego w edukacji

wczesnoszkolnej i przedszkolnej.

IV. Specjalność: Pedagogika opiekuńczo-wychowawcza z elementami pracy społecznej

1. Pojęciowy model pedagogiki opiekuńczej.

2. Kwestia władzy rodzicielskiej w prawie rodzinnym i opiekuńczym.

3. Prekursorzy pedagogiki opiekuńczej

4. Formy pracy z rodziną; funkcje i dysfunkcje w rodzinie.

5. Rodzicielstwo zastępcze.

6. Relacje między opieką, pomocą, a wychowaniem. Specyfika zjawisk.

7. Rodzina jako środowisko opiekuńczo-wychowawcze.

8. Umiejętności interpersonalne pedagoga jako koordynatora i realizatora oddziaływań wychowawczych,

opiekuńczych i profilaktycznych.

9. Założenia systemu opieki nad dzieckiem i rodziną.

10. Zasady konstruowania programów opiekuńczych i profilaktycznych.

11. ADHD - charakterystyka problemu i wskazówki do pracy z dzieckiem.

12. Podstawowe założenia pracy opiekuńczo-wychowawczej.

13. Istota i typy diagnozy

14. Metody pracy pedagoga szkolnego

15. Dramowe metody w pracy wychowawczej.

16. Funkcje placówek opiekuńczo-wychowawczych.

17. Bezdomność – obraz zjawiska i profilaktyka społeczna.

18. Metody pracy w świetlicy szkolnej.

19. Organizacje działające na rzecz dzieci – cele i specyfika.

20. Subkultury młodzieżowe – ich istota i konsekwencje dla pedagogiki

V. Specjalność: Prewencja patologii i zagrożeń społecznych

1. Struktura polityki kryminalnej.

2. Polityka karna i polityka kryminalna.

3. Proces naznaczania społecznego w ujęciu E. M. Schura.

4. Funkcje kryminalistyki.

5. Charakterystyka wybranych aspektów zjawiska przestępczości w Polsce.

6. Teorie biopsychologiczne zachowań przestępczych.

7. Struktura współczesnej przestępczości w Polsce.

8. Geneza ochrony praw człowieka.

9. związek kontroli społecznej z zachowaniami dewiacyjnymi

10. Psychospołeczne uwarunkowania przestępczości nieletnich.

11. Typologia ofiar.

12. Problematyka ochrony danych osobowych i informacji niejawnych.

13. Problematyka prewencji generalnej.

14. Kierunki rozwoju współczesnej polityki kryminalnej.

15. System kar i środków karnych w kodeksie karnym.

16. Problematyka probacji.

17. Zadania prawa w społeczeństwie.

18. Patologia indywidualna a patologia społeczna.

19. Negocjacje jako metoda rozwiązywania sytuacji konfliktowej.

20. Zagrożenia w pracy Policji.

VI. Specjalność: Pedagogika terapeutyczna z rehabilitacją ruchową

1. Ćwiczenia bierne i czynne, cele, wskazania i przeciwwskazania do ich stosowania.

2. Ćwiczenia funkcjonalne ręki realizowane metodą zadaniową i bezpośredniej celowości ruchu.

3. Ćwiczenia ogólnousprawniające, w różnych grupach wiekowych, prowadzone zespołowo.

4. Sport jako element uzupełniający proces leczenia.

5. Postępowanie terapeutyczne w bólach krzyża.

6. Ćwiczenia równoważne i koordynacyjne: cele, wskazania i przeciwwskazania, metodyka ćwiczeń.

7. Omów zasady dydaktyczno – wychowawcze w procesie terapii ruchem.

8. Organizacja gier i zabaw w młodszych grupach wiekowych.

9. Zasady realizacji treningu interwałowego.

10. Tok masażu leczniczego.

11. UGUL w procesie kinezyterapii.

12. Omówić założenia gimnastyki korekcyjnej i kompensacyjnej.

13. Pierwsza pomoc przy urazach; stłuczenia, zwichnięcia, skręcenia i złamania.

14. Tok lekcji wychowania fizycznego.

15. Omówić zakres ćwiczeń korekcyjnych.

16. Omówić systematykę ćwiczeń kształtujących.

17. Organizacja stanowiska pracy masażysty.

18. Sport i turystyka osób niepełnosprawnych.

19. Systematyka ćwiczeń oddechowych.

20. Miejsce masażu w procesie leczenia.

VII. Specjalność: Pedagogika sportu i rekreacji ruchowej

1. Kultura fizyczna, sport, wychowanie fizyczne, rekreacja ruchowa – analiza pojęć.

2. Przejawy agresji w sporcie i sposoby zapobiegania.

3. Zasady fair play.

4. Zagrożenia we współczesnym sporcie.

5. Geneza współczesnego ruchu olimpijskiego.

6. Promocja zdrowia w programach wychowania fizycznego.

7. Metody oceny sprawności fizycznej.

8. Wychowawcze aspekty gier zespołowych.

9. Sport osób niepełnosprawnych.

10. Metody treningu sportowego.

11. Metody nauczania techniki sportowej.

12. Lekka atletyka- zasady metodyki nauczania.

13. Odnowa biologiczna procesie treningowym.

14. Trening szybkości - metodyka prowadzenia.

15. Trening wytrzymałości- metodyka prowadzenia.

16. Piłka siatkowa halowa (charakterystyka dyscypliny, ogólne przepisy gry, systemy gry w ataku

i obronie, udział polskiej reprezentacji w rozgrywkach międzynarodowych).

17. Trening siłowy (pojęcie siły, podstawowe zasady treningu siłowego, podstawowe metody

kształtowania siły, przykładowe mikrocykle treningu siłowego).

18. Piłka koszykowa - charakterystyka dyscypliny, najważniejsze założenia metodyki nauczania.

19. Gry i zabawy ruchowe w wychowaniu fizycznym i sporcie.

20. Metody i zasady nauczania przedmiotów sportowych.

VIII. Specjalność: Pedagogika resocjalizacyjna

1. Systemy resocjalizacyjne (celkowy, progresywny, republik młodzieżowych, wioski dziecięce) –

charakterystyka.

2. Proces demoralizacji w ujęciu Cz. Czapówa.

3. Nieprzystosowanie społeczne internalizacyjne i eksternalizacyjne (T. Achenbach) – charakterystyka.

4. Funkcje, przedmiot i cechy diagnostyki w resocjalizacji.

5. Teoria podkultury A. Cohena.

6. Resocjalizacja „psychopatów”.

7. Specyfika i struktura przestępczości kobiet.

8. Specyfika i struktura przestępczości nieletnich.

9. Prawne aspekty przeciwdziałania demoralizacji nieletnich.

10. Psychospołeczne i pedagogiczne konsekwencje nieprzystosowania społecznego dzieci i młodzieży

11. Pozazakładowe formy oddziaływania na nieletniego.

12. Zasady wychowania resocjalizacyjnego.

13. Procedury oddziaływań resocjalizacyjnych.

14. Psychologiczne podstawy oddziaływań resocjalizacyjnych (metody resocjalizacji).

15. Prostytucja nieletnich.

16. Charakterystyka działań wybranych społeczności psychokorekcyjnych.

17. Przemoc w rodzinie.

18. Grupa jako środek resocjalizacji. Charakterystyka metody samorządowej.

19. Polityka redukcji szkód w praktyce pracy streetworkingu.

20. Resocjalizacja przestępców seksualnych.

IX. Specjalność: Pedagogika rodziny - asystent rodziny

1. Jakie czynniki zagrażają funkcjonowaniu współczesnej rodziny?

2. Uwarunkowania prawno-społeczne pracy asystenta rodziny

3. Scharakteryzuj strukturę rodziny problemowej. Jakie role przyjmuje dziecko wychowywane w

rodzinie problemowej?

4. Jakie są podstawy prawne sprawowania opieki nad rodziną i dzieckiem w Polsce?

5. Jakie specyficzne potrzeby niesie z sobą wychowanie dzieci pod opieką rodziców upośledzonych oraz

chorych psychicznie?

6. Prawne regulacje dotyczące ochrony praw dziecka (Prawa dziecka określone w polskich i

międzynarodowych konwencjach oraz deklaracjach)

7. Rola organizacji, towarzystw, fundacji, stowarzyszeń rządowych i pozarządowych, krajowych oraz

międzynarodowych w opiece i wychowaniu dzieci i młodzieży

8. „Dzieci ulicy” – przyczyny problemu, prawno-społeczne podstawy pracy opiekuńczo-wychowawczej

9. Metoda pracy z grupą i jej różnorodne formy – diagnoza grupy, planowanie pracy w grupie, zasady

pracy z grupą przekształcanie grupy w zespół, kontrakt i jego funkcje

10. Współczesne wyzwania i zadania pedagogiki rodziny

11. Organizacje pozarządowe i wolontariat jako przykład działalności pedagogicznej w środowisku na

rzecz różnych zbiorowości społecznych.

12. Rodzinne formy opieki zastępczej jako element systemu polityki społecznej

13. Miejsce człowieka starszego w społeczeństwie - polityka społeczna wobec ludzi starszych i wobec

starości.

14. Instytucje opiekuńcze, a zaspokajanie potrzeb osób starszych.

15. Charakterystyka przejawów nieprzystosowania społecznego

16. Wybrane zagadnienia z ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich

17. Jakie są najczęstsze uzależniające substancje psychoaktywne oraz jakie są patomechanizmy ich

działania? Poznanie patomechanizmów działania różnych substancji psychoaktywnych (opatów,

halucynogenów, środków obniżających i pobudzających aktywność OUN)

18. Pojęcie i istota dyskryminacji

19. Dziecko niepełnosprawne w rodzinie

20. Zasady leczenia osób uzależnionych. Jaka jest specyfika diagnozy uzależniania? Rozmowa z osobą

uzależnioną.

X. Specjalność: Terapia pedagogiczna z coachingiem

1. Przedstaw, jak przebiega proces terapii pedagogicznej – wskazując jego etapy i zadania terapeuty na

każdym etapie.

2. Omów przynajmniej trzy metody terapii pedagogicznej.

3. Wyjaśnij, jak budować relacje z klientem podczas działań terapeutycznych i coachingowych?

4. Wyjaśnij, jak należy konstruować pytania coachingowe i zadania wspomagające rozwój klientów.

Podaj przykłady takich zadań.

5. Jakie znaczenie ma zawarcie kontraktu w terapii i coachingu?

6. W jaki sposób terapeuta i coach motywuje klienta w procesie zmiany?

7. Porównaj wybrane kodeksy etyki zawodowej coacha i terapeuty.

8. Wskaż, jakie są relacje i różnice pomiędzy coachingiem, terapią i doradztwem?

9. W jaki sposób możemy rozwijać kompetencje interpersonalne? Czym jest trening interpersonalny?

10. Omów konstruktywne sposoby radzenia sobie ze stresem.

11. Czym jest metoda projektowa: przedstaw jej historię i wyjaśnij, jak efektywnie prowadzić projekt.

12. Na czym polega skuteczna komunikacja w projekcie podmiotowym?

13. Jakie znasz blokady i bariery komunikacyjne oraz wymień narzędzia skutecznej komunikacji?

14. Omów zasady pracy z zespołem, najważniejsze elementy procesu grupowego oraz etapy tworzenia i

funkcjonowanie grupy.

15. Wyjaśnij, jakie może być podłoże problemów w nauce, jakich doznaje dziecko w wieku szkolnym?

16. Wymień metody wykorzystywane w pracy z dziećmi w środowisku rodzinnym

17. Przedstaw, czym jest indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny?

18. Czym są dysfunkcje w rozwoju dziecka? Jakie znasz rodzaje dysfunkcji?

19. Przedstaw etyczne aspekty diagnozy i błędy diagnostyczne.

20. Jakie znasz narzędzia diagnozy i jak należy je stosować?

XI. Specjalność: Edukacja dorosłych i praca z osobami starszymi

1. Pedagogika dorosłych jako dyscyplina pedagogiczna – geneza, terminologia, definicje.

2. Interdyscyplinarność badań w pedagogice dorosłych – nauki współpracujące, treści i zakres

współpracy.

3. Dorosłość – charakterystyka wieku rozwojowego w aspekcie psychologicznym i społecznym.

4. Pojęcie i dzieje oświaty dorosłych.

5. Formy oświaty pozaszkolnej.

6. Zasady kształcenia dorosłych

7. Specyfika uczenia się dorosłych

8. Kultura i edukacja kulturowa jako element edukacji dorosłych.

9. Uniwersytet Trzeciego Wieku – pojęcie, geneza, struktura, funkcje.

10. Funkcje mediów i multimediów w oświacie dorosłych.

11. Starość i starzenie się w ujęciu biologicznym, medycznym i psychologicznym

12. Style życia w starości

13. Aktywność seniorów w organizacjach pozarządowych

14. Obraz i przebieg chorób w wieku podeszłym

15. Zespoły psychogeriatryczne: otępienie, depresja wieku podeszłego, majaczenie (czynniki

predysponujące, różnicowanie, rozpoznanie, postępowanie terapeutyczne, planowanie całościowe

opieki geriatrycznej)

16. Potrzeby osób starszych

17. Zespoły psychogeriatryczne - demencja, depresja, delirium.

18. Zasady udzielania świadczeń w zakresie opieki długoterminowej w ramach systemu

19. Zasady prowadzenia instytucji opieki nad osobami starszymi

20. Terapia zajęciowa – Profesjonalizacja terapii zajęciowej w Polsce wobec osób starszych