36

www.elektro.info.pl

4/2002

P R E Z E N T A C J A

M

odernizacja oœwietlenia
ulicznego w miastach
i gminach przynosi wie-

le korzyœci, miêdzy innymi pop-
rawê jakoœci oœwietlenia,
zmniejszenie zu¿ycia, a tym sa-
mym i kosztów zakupu energii
elektrycznej oraz obni¿enie kosz-
tów konserwacji.

Pierwszym etapem w moder-

nizacji – prostym i niekosztow-
nym – powinna byæ poprawa ste-
rowania instalacj¹ oœwietlenio-
w¹, któr¹ mo¿na zrealizowaæ za
pomoc¹ sterowników AUTOMA-
TEX. Przemiany gospodarcze na
pocz¹tku 90. lat spowodowa³y,
¿e zaczêto zwracaæ uwagê na
koszty eksploatacji oœwietlenia.
Czêsto by³a to znacz¹ca pozycja
w bud¿ecie miasta czy gminy,
a prostym i szybkim sposobem
racjonalizacji kosztów by³o dok-
³adne dopasowanie czasu œwie-
cenia do potrzeb u¿ytkowników
lub do mo¿liwoœci bud¿etu.

nia umieszczonego wewn¹trz
szafki energetycznej. Jest to bar-
dzo niewygodne zw³aszcza zim¹
(praca w rêkawicach) i przy nie-
odpowiednim oœwietleniu. Poza
tym elementy te s¹ niepotrzebne
przez 99,99% czasu eksploatacji,
a ich brak obni¿a cenê.

Brak mo¿liwoœci zmiany na-

staw spowodowa³, ¿e nikt ich
nie kradnie. Ówczesna baza ele-
mentowa spowodowa³a, ¿e naj-
wiêkszym problemem

n

okresowa mo¿liwoœæ kon-
densacji,

n

brak ochrony przepiêciowej,

n

³atwa obs³uga w ka¿dych
warunkach,

n

nieatrakcyjnoœæ dla z³odziei,

n

niskie koszty serwisu.
Wszystkie te wymagania trze-

ba by³o uwzglêdniæ w mo¿liwie
ma³ej obudowie i to za rozs¹dn¹
cenê.

Za³o¿enia te by³y podstaw¹

dla rozdzielenia funkcji sterowni-
czych i programowania ste-
rownika.

Na ma³ym sterowni-

ku trudno jest umieœciæ
wygodny dla obs³ugi
zespó³ przycisków
i czytelny wyœ-
wietlacz, co do-
datkowo wy-
musza ob-
s ³ u g ê
urz¹dze-

Najlepiej tê funkcjê spe³nia-

³y mikroprocesorowe sterowniki
oœwietlenia, których podstaw¹
pracy by³y tzw. kalendarze astro-
nomiczne, czyli tablice wscho-
dów i zachodów s³oñca dla ka¿-
dego dnia roku.

Z tak¹ ofert¹ wesz³a na ry-

nek, powsta³a w 1991 r., firma
AUTOMATEX Poznañ, która
zaoferowa³a zegary steruj¹ce ty-
pu PZS-03, produkowane w kilku
wersjach. Firma opracowa³a
m.in. wersjê „kolejow¹”, stoso-
wan¹ w sterowaniu oœwietleniem
bezobs³ugowych stacji kolejo-
wych.

Konstrukcja typowej szafki

energetycznej wymusza³a przy-
jêcie na etapie opracowania wy-
robu kilku podstawowych za³o-
¿eñ:

n

bardzo szeroki zakres tempe-
ratury pracy od –30°C do
+80°C,

A U T O M AT E X

Sp. z o.o.

programowalne

sterowniki

oœwietlenia

P R E Z E N T A C J A

w zegarach PZS-03 by³o zapew-
nienie odpowiedniej odpornoœci
na zak³ócenia.

Wywo³ane przez zak³ócenie

rozprogramowanie siê sterowni-
ka wymaga ingerencji obs³ugi,
a to oczywiœcie podnosi koszty
eksploatacji. W wyniku tej sytua-
cji zosta³a zapewniona taka od-
pornoœæ na usterki, ¿e tylko
w nielicznych miejscach w kraju
zegary nie mog³y pracowaæ.
O tak ma³ej liczbie miejsc, w któ-
rych zdarzy³a siê awaria, œwiad-
czy ponad 22 000 zainstalowa-
nych urz¹dzeñ.

Dopiero nowa genera-

cja sterowników typu
PSO, wdro¿ona do pro-
dukcji na prze³omie
1999/2001 r., zapewni³a
tak wysok¹ odpornoœæ
na zak³ócenia, ¿e mo¿-
na by³o wybieraæ dowol-
ne miejsce ich monta¿u.

Pomimo znacz¹cego

postêpu dokonanego
w energetyce w ostatniej
dekadzie pierwotne za³o-
¿enia dotycz¹ce typowej
szafki nie uleg³y jeszcze
zmianie. Poziom ochrony
przeciwzak³óceniowej
nadal jest niewystarczaj¹-
cy dla urz¹dzeñ typu ste-
rownik mikroprocesoro-
wy, co jednak ma uzasad-
nienie ekonomiczne. Ste-
rownik jest najczêœciej
jedynym urz¹dzeniem
elektronicznym m.in.
w szafkach, rozdzielniach,
a koszt odpowiedniej och-
rony przepiêciowej prze-
kracza jego wartoϾ.
Z doœwiadczeñ eksploa-
tacyjnych wynika, ¿e

prawdopodobieñstwo uszkodze-
nia lub zniszczenia sterownika
z powodu wyst¹pienia takich zak-
³óceñ jest bardzo ma³e – poni-
¿ej 1% w skali roku. W celu zmi-
nimalizowania kosztów ewentual-
nych napraw, w konstrukcji ste-
rowników PSO wprowadzono
unikalne rozwi¹zanie, nie spoty-
kane w tego rodzaju sprzêcie –
tzw. „s³abe punkty”, które spe³-
niaj¹ rolê bezpieczników chro-
ni¹cych kosztowne elementy ste-
rownika. A koszty ewentualnych
napraw s¹ dziêki temu niewyso-
kie.

Bardzo pozytywnie zosta³o

przyjête przez u¿ytkowników za-
chowanie dotychczasowego spo-
sobu programowania. Nowa ge-
neracja nie wymaga³a zakupu

kolejnych programatorów, a nie-
wielkie modyfikacje w obs³udze
zosta³y szybko przyswojone
przez s³u¿by eksploatacyjne.
Nowe oprogramowanie sterowni-
ków zapewni³o tak¿e mo¿li-
woϾ lepszego dostosowania pa-
rametrów sterowania do warun-
ków lokalnych. Sterowniki serii

A U T O M AT E X

Sp. z o.o.

60-751 Poznañ

ul. Wyspiañskiego 41

tel./fax [phone]

www.automatex.com.pl

e-mail:

[e-mail]