NA RYNKU

ELEKTRONIKI

r

15

MULTIMETR CYFROWY

DLA KA¯DEGO

(2)

Pomiar pr¹dów

Typowy, wspó³czeœnie produkowany prze-

noœny multimetr cyfrowy mo¿e mierzyæ

pr¹dy zarówno sta³e jak i przemienne zwy-

kle do 10 A. Spotyka siê jeszcze na rynku

multimetry mierz¹ce do 20 A, jednak ze

wzglêdu na koniecznoœæ spe³nienia re-

strykcyjnych norm bezpieczeñstwa tak¹

mo¿liwoœæ spotyka siê w starszych kon-

strukcjach. Jednak gdy chcemy mierzyæ

multimetrem pr¹dy wiêksze od 10 A, mo-

¿emy wówczas u¿yæ do tego celu przy-

stawki cêgowej godz¹c siê z faktem, ¿e do-

k³adnoœæ pomiaru bêdzie wtedy mniejsza

(do b³êdu multimetru dodaje siê wtedy

b³¹d pomiaru cêgów).

Na rynku spotyka siê wiele przystawek

cêgowych przetwarzaj¹cych pr¹d na na-

piêcie, st¹d te¿ przystawkê ³¹czy siê z mul-

timetrem wykorzystuj¹c do tego celu gnia-

zda pomiarowe napiêcia i podzakres po-

miarowy napiêæ równych setkom miliwol-

tów np. 200 mV. W takim przypadku istnie-

je koniecznoœæ przeliczania napiêcia na

pr¹d, korzystaj¹c z przek³adni podanej na

obudowie przystawki np. 1 A/1 mV.

Spotykane na rynku przystawki pr¹dowe

przekszta³caj¹ zarówno sygna³y przemien-

ne jak i sta³e wykorzystuj¹c do tego celu

przetwornik hallotronowy. Mog¹ one mie-

rzyæ pr¹dy w zasadzie do 1000 A.

Pomiar napiêcia

Typowy multimetr cyfrowy mierzy napiêcia

sta³e do 1000 V, przemienne zaœ do 750 V.

Spotyka siê te¿, choæ rzadko, multimetry

mierz¹ce napiêcia przemienne do 1000 V.

Za pomoc¹ multimetru mo¿na te¿ mierzyæ

napiêcia wiêksze wykorzystuj¹c do tego

celu sondy wysokonapiêciowe. W ten spo-

sób mierzy siê zwykle napiêcia nie prze-

kraczaj¹ce 40 kV.

Wspó³praca z komputerem

Mo¿liwoœæ wspó³pracy z komputerem

podobnie jak funkcjê True RMS maj¹ tyl-

ko dro¿sze multimetry. Dziêki niej mo¿na

przesy³aæ wyniki pomiarów do komputera,

a tam wyœwietlaæ na ekranie monitora

w postaci wykresu lub tablicy z oznacze-

niem daty i czasu. Dane pomiarowe mo¿-

na zapisywaæ w plikach na twardym dys-

ku komputera lub na dyskietce i drukowaæ

w ró¿nych formatach, mo¿na eksportowaæ

je do innych aplikacji. Mo¿na te¿ zdalnie

ustawiaæ parametry multimetru np. odstêp

miêdzy kolejnymi pomiarami. Parametr

wybiera siê poczynaj¹c najczêœciej od 1 s,

co umo¿liwia zamianê multimetru w prosty

rejestrator jednokana³owy.

Aby multimetr móg³ wspó³pracowaæ z kom-

puterem musi byæ wyposa¿ony w interfejs

RS-232C. Multimetry wy¿szej klasy s¹ wy-

posa¿one specjalne z³¹cze interfejsu z izo-

lacj¹ optyczn¹, tzn. sygna³y w ramach in-

terfejsu s¹ przesy³ane za pomoc¹ pod-

czerwieni. Dziêki temu multimetr nie stano-

wi zagro¿enia zarówno dla u¿ytkownika

jak i komputera, z którym wspó³pracuje.

Obudowa multimetru

Obudowa to bardzo wa¿ny element kon-

strukcji ka¿dego multimetru. Od jej jakoœci

zale¿y nie tylko trwa³oœæ i niezawodnoœæ te-

go przyrz¹du lecz równie¿ bezpieczeñ-

stwo jego u¿ytkownika. Obudowy wykonu-

je siê ze specjalnego trudnopalnego two-

rzywa zabezpieczaj¹c jednoczeœnie gnia-

zda pomiarowe przed dostêpem wilgoci

i kurzu.

Wa¿nym elementem jest te¿ os³ona gumo-

wa. Za³o¿ona na obudowê multimetru chro-

ni go przed uszkodzeniem mechanicznym

np. w wyniku upuszczenia.

Zabezpieczenia

Wspó³czesne multimetry s¹ tak konstruowa-

ne aby nie stanowi³y jakiegokolwiek zagro-

¿enia dla zdrowia i ¿ycia u¿ytkownika (np.

w wyniku pora¿enia pr¹dem elektrycznym),

przy czym wymagania odnoœnie bezpie-

czeñstwa dotycz¹ nie tylko samego multi-

metru lecz równie¿ jego wyposa¿enia np.

przewodów pomiarowych.

Aktualnie produkowane multimetry spe³nia-

j¹ zwykle wymagania europejskiej normy

bezpieczeñstwa EN 1010. Na obudowie

multimetru s¹ czêsto naniesione oznacze-

nia dotycz¹ce przeró¿nych zastosowanych

w nich zabezpieczeñ takich, jak np. podwój-

na izolacja, typ zastosowanego bezpieczni-

ka, zabezpieczenie wysokonapiêciowe przy

pomiarze rezystancji (zazwyczaj do 600 V),

zabezpieczenie przed krótkotrwa³ymi sy-

gna³ami zak³ócaj¹cymi (o amplitudzie wiêk-

szej od 6 kV). Stosuje siê te¿ najprzeró¿niej-

sze zabezpieczenia przed wybraniem nie-

w³aœciwego gniazda pomiarowego (przy

wybranej danej funkcji pomiarowej np. pr¹-

du przy pomiarze napiêcia) zarówno elek-

troniczne jak i mechaniczne.

Podobn¹ wagê przyk³ada siê do konstruk-

cji bezpiecznych przewodów pomiarowych.

W tym celu stosuje siê w nich specjaln¹

izolacjê silikonow¹ lub teflonow¹ odporn¹ na

wysokie i niskie temperatury (zachowanie

odpowiedniej elastycznoœci), a tak¿e na

przebicie wysokim napiêciem (np. 1000 V).

Dotyczy to te¿ wtyków zwykle bananko-

wych z izolacj¹ ochronn¹, a czêsto jeszcze

z dodatkowymi zabezpieczeniami w posta-

ci ruchomych lub nieruchomych tulejek os³a-

niaj¹cych bananek.

Wyposa¿enie standardowe

i dodatkowe

Standardowe wyposa¿enie ka¿dego mul-

timetru to para przewodów pomiarowych

zakoñczonych z jednej strony wtykiem ba-

nankowym, z drugiej zaœ sondami ig³owy-

mi (o œrednicy ig³y 2 mm). Czasem u¿yt-

kownik w wyposa¿eniu multimetru mo¿e

znaleŸæ futera³, chwytaki krokodylowe (naj-

lepiej nakrêcane), przewód interfejsu

i oprogramowanie.

Producenci i wyspecjalizowane firmy oferu-

j¹ te¿ bogate wyposa¿enie dodatkowe tj. nie

tylko przewody, chwytaki i przejœciówki lecz

ró¿nego typu sondy temperaturowe, wyso-

konapiêciowe a nawet przystawki: cêgowe

(do pomiarów pr¹dów), temperaturowe

(przetwarzaj¹ce po do³¹czeniu sondy tem-

peraturê na napiêcie), higrometryczne (do

pomiaru wilgotnoœci wzglêdnej) i inne.

W tablicy zestawiono multimetry w zakre-

sie cen od 215 do 330 z³. Zestawienie

multimetrów o cenie mniejszej ni¿ 215 z³

podano w pierwszej czêœci artyku³u (ReAV

nr 4/2003).

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 5/2003

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 5/2003

Uwagi: Ceny detaliczne (zawieraj¹ce podatek VAT 22%) z 01.04.2003, format zapisu dok³adnosci

±

(% wartoœci wskazanej + liczba cyfr), * _ z os³on¹ gumow¹, b.d. _ brak danych

H _ wilgotnoœæ wzglêdna

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 5/2003

(r)

n

Nowa rodzina mikrokontrole-

rów PIC18FXXX39 produko-

wanych przez firmê Microchip

jest wyposa¿ona w zaawan-

sowany technicznie stopieñ

steruj¹cy silnikiem jednofazo-

wym i umo¿liwia konstrukto-

rom znaczne uproszczenie

projektowania aplikacji tego

typu. W j¹drze (kernel) steru-

j¹cym silnikiem wykorzysta-

no standardowy interfejs programowany oraz stopieñ modulacji szerokoœci

impulsu. Dziêki zastosowanej w konstrukcji nowych mikrokontrolerów tech-

nice ProMPT (Programmable Motor Processor Technology) uzyskano mo¿-

liwoœæ modulacji sygna³u wyjœciowego w zakresie od 0 do 127 Hz oraz za-

programowania krzywej zmian czêstotliwoœci do okreœlonej aplikacji. Ka¿dy

z mikrokontrolerów zawiera dwa 10-bitowe uk³ady modulacji szerokoœci

impulsu, bardzo odporn¹ na uszkodzenie pamiêæ danych EEPROM o po-

jemnoœci 256 bajtów i przy czêstotliwoœci 40 MHz mo¿e wykonaæ do 10 mi-

lionów operacji na sekundê. Ma te¿ trzy wielofunkcyjne 16-bitowe uk³ady cza-

sowe, maksymalnie oœmiokana³owy przetwornik a/c o rozdzielczoœci 10 bi-

tów, adresowany modu³ USART (uniwersalny, asynchroniczny nadajnik-

odbiornik) obs³uguj¹cy interfejsy RS485 i RS232; programowany, 16-pozio-

mowy modu³ detekcji niskiego napiêcia (PLVD) i mo¿e pracowaæ w zakre-

sie napiêæ zasilania od 2,0 do 5,5 V. Nowe mikrokontrolery nale¿¹ce do se-

rii PICmicro Flash mo¿na programowaæ ju¿ po umieszczeniu ich na p³ytce

drukowanej i przy napiêciu zasilania wybranym przez u¿ytkownika. Obudo-

wy mikrokontrolerów s¹ kompatybilne pod wzglêdem liczby wyprowadzeñ

i kodowania z obecn¹ ofert¹ producenta uk³adów z 28. i 40. wyprowadze-

niami i s¹ dostêpne w obudowach SOIC, SDIP, PDIP, a tak¿e TQFP i QFN.

Wiêcej informacji na temat nowych mikrokontrolerów mo¿na znaleŸæ na stro-

nie producenta www.microchip.com. Uk³ad oferuje autoryzowany dystrybu-

tor firma GAMMA.

e-mail: info

@

gamma.pl, tel/fax [phone], 862 75 0

1

(lh)

MIKROKONTROLERY STERUJ¥CE SILNIKIEM