OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO.

RYZYKO ZAWODOWE - prawdopodobie

ń

stwo wyst

ą

pienia niepo

żą

danych zdarze

ń

zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

prac

ą

, powoduj

ą

cych straty, w szczególno

ś

ci wyst

ą

pienia

u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagro

ż

e

ń

zawodowych wyst

ę

puj

ą

cych w

ś

rodowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.

OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO - jest systematycznym badaniem wszystkich

aspektów pracy, które jest przeprowadzane w celu stwierdzenia, jakie zagro

ż

enia w

ś

rodowisku pracy mog

ą

by

ć

powodem urazu lub pogorszenia si

ę

stanu zdrowia

pracownika i czy zagro

ż

enia te mo

ż

na wyeliminowa

ć

, a je

ż

eli nie – jakie

ś

rodki

ochronne nale

ż

y podj

ąć

w celu ograniczenia ryzyka zwi

ą

zanego z tymi zagro

ż

eniami.

CEL OCENY RYZYKA

Skuteczne zapobieganie skutkom zagro

ż

e

ń

zawodowych,

Eliminowanie lub ograniczanie ryzyka.

Ocena ryzyka powinna u

ś

wiadomi

ć

pracodawcy, na jakie zagro

ż

enia s

ą

nara

ż

eni

pracownicy, a pracownikom jakie zagro

ż

enia wyst

ę

puj

ą

na ich stanowiskach, jakie s

ą

ź

ródła zagro

ż

e

ń

, jakie mog

ą

powodowa

ć

skutki i w jaki sposób nale

ż

y si

ę

przed nimi

chroni

ć

.

CELE SZCZEGÓŁOWE OCENY RYZYKA

sprawdzenie czy wyst

ę

puj

ą

ce na stanowiskach pracy zagro

ż

enia zostały

zidentyfikowane i czy jest znane zwi

ą

zane z nimi ryzyko zawodowe,

wykazanie,

ż

e zastosowane

ś

rodki ochrony s

ą

odpowiednie do zidentyfikowanych

zagro

ż

e

ń

, wykazanie,

ż

e dokonano odpowiedniego wyboru materiałów, wyposa

ż

enia

stanowiska pracy oraz organizacji pracy, ustalenie priorytetów w działaniach

zmierzaj

ą

cych do eliminowania lub ograniczenia ryzyka zawodowego, zbadanie czy

ryzyko zawodowe jest na poziomie akceptowalnym, zapewnienie ci

ą

głej poprawy

bhp, poinformowanie o ryzyku pracowników.

W celu eliminacji lub ograniczenia zagro

ż

e

ń

i zwi

ą

zanego z nimi ryzyka

zawodowego, zaleca si

ę

stosowa

ć

ś

rodki ochronne w nast

ę

puj

ą

cej kolejno

ś

ci:

ś

rodki

techniczne eliminuj

ą

ce lub ograniczaj

ą

ce zagro

ż

enie u

ź

ródła,

ś

rodki ochrony

zbiorowej,

ś

rodki organizacyjne i proceduralne ,

ś

rodki ochrony indywidualnej.

Ś

rodki organizacyjne to mi

ę

dzy innymi : zarz

ą

dzenia dotycz

ą

ce ró

ż

nych aspektów

organizacji pracy, protokoły: odbioru technicznego, pomiarów i bada

ń

urz

ą

dze

ń

energio-mechanicznych, instrukcje bezpiecznego wykonywania pracy, dokumenty

stwierdzaj

ą

ce posiadanie odpowiednich kwalifikacji, uprawnie

ń

i upowa

ż

nie

ń

,

projekty techniczne zwi

ą

zane z prowadzeniem procesu technologicznego.

Ś

rodki ochrony zbiorowej - rozwi

ą

zania techniczne przeznaczone do jednoczesnej

ochrony grupy ludzi, w tym i pojedynczych osób, przed niebezpiecznymi i

szkodliwymi czynnikami wyst

ę

puj

ą

cymi w

ś

rodowisku pracy.

Ś

rodki ochrony indywidualnej -

ś

rodki noszone lub trzymane przez pracownika w celu

jego ochrony przed zagro

ż

eniami zwi

ą

zanymi z wyst

ę

powaniem niebezpiecznych

lub szkodliwych czynników w

ś

rodowisku pracy, w tym równie

ż

akcesoria i dodatki

przeznaczone do tego celu.

PODSTAWY PRAWNE OKRE

Ś

LAJ

Ą

CE OBOWI

Ą

ZEK DOKONYWANIA OCENY

RYZYKA ZAWODOWEGO

Dyrektywa Rady nr 89/391/EWG z dn. 12.06.1989r.

O wprowadzaniu

ś

rodków w celu zwi

ę

kszenia bezpiecze

ń

stwa i poprawy zdrowia

pracowników.

Norma PN-N-18002:2000 – Systemy zarz

ą

dzania bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy.

Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego.

Art. 226 Kodeksu pracy:

Pracodawca:

1)

ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe zwi

ą

zane z wykonywan

ą

prac

ą

oraz

stosuje niezb

ę

dne

ś

rodki profilaktyczne zmniejszaj

ą

ce ryzyko,

2)

informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wi

ąż

e si

ę

z wykonywan

ą

prac

ą

, oraz o zasadach ochrony przed zagro

ż

eniami.

Rozporz

ą

dzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 wrze

ś

nia 1997 r. w

sprawie ogólnych przepisów bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169,

poz. 1650 pó

ź

n. zm.).

§ 39. 1. Pracodawca zapewnia pracownikom bezpiecze

ń

stwo i higien

ę

pracy, w

szczególno

ś

ci przez ograniczanie ryzyka zawodowego w wyniku wła

ś

ciwej

organizacji pracy oraz stosowania koniecznych

ś

rodków profilaktycznych, a tak

ż

e

informowania i szkolenia pracowników.

2. Działania, o których mowa w ust. 1, powinny by

ć

podejmowane na podstawie

ogólnych zasad dotycz

ą

cych zapobiegania wypadkom i chorobom zwi

ą

zanym z

prac

ą

, w tym w szczególno

ś

ci przez:

1)

ograniczanie ryzyka zawodowego;

2)

przeprowadzanie oceny ryzyka zawodowego;

3)

likwidowanie zagro

ż

e

ń

u

ź

ródeł ich powstawania;

4)

dostosowanie warunków i procesów pracy do mo

ż

liwo

ś

ci pracownika, w

szczególno

ś

ci przez odpowiednie projektowanie i organizowanie stanowisk pracy,

dobór maszyn i innych urz

ą

dze

ń

technicznych oraz narz

ę

dzi pracy, a tak

ż

e metod

produkcji i pracy - z uwzgl

ę

dnieniem zmniejszenia uci

ąż

liwo

ś

ci pracy, zwłaszcza

pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie, oraz ograniczenia

negatywnego wpływu takiej pracy na zdrowie pracowników;

5)

stosowanie nowych rozwi

ą

za

ń

technicznych;

6)

zast

ę

powanie niebezpiecznych procesów technologicznych, urz

ą

dze

ń

,

substancji i innych materiałów - bezpiecznymi lub mniej niebezpiecznymi;

7)

nadawanie priorytetu

ś

rodkom ochrony zbiorowej przed

ś

rodkami

ochrony indywidualnej;

8)

instruowanie pracowników w zakresie bezpiecze

ń

stwa i higieny pracy.

§ 39a. 1. Pracodawca ocenia ryzyko zawodowe wyst

ę

puj

ą

ce przy wykonywanych

pracach, w szczególno

ś

ci przy doborze wyposa

ż

enia stanowisk i miejsc pracy,

stosowanych substancji i preparatów chemicznych, biologicznych, rakotwórczych lub

mutagennych oraz zmianie organizacji pracy. Podczas oceny ryzyka zawodowego

uwzgl

ę

dnia

si

ę

wszystkie

czynniki

ś

rodowiska

pracy

wyst

ę

puj

ą

ce

przy

wykonywanych pracach oraz sposoby wykonywania prac.

2. Stosowane w nast

ę

pstwie oceny ryzyka zawodowego

ś

rodki profilaktyczne,

metody oraz organizacja pracy powinny:

1)

zapewnia

ć

zwi

ę

kszenie poziomu bezpiecze

ń

stwa i ochrony zdrowia

pracowników;

2)

by

ć

zintegrowane z działalno

ś

ci

ą

prowadzon

ą

przez pracodawc

ę

na

wszystkich poziomach struktury organizacyjnej zakładu pracy.

3. Pracodawca

prowadzi

dokumentacj

ę

oceny

ryzyka

zawodowego

oraz

zastosowanych niezb

ę

dnych

ś

rodków profilaktycznych. Dokument potwierdzaj

ą

cy

dokonanie oceny ryzyka zawodowego powinien uwzgl

ę

dnia

ć

w szczególno

ś

ci:

1)

opis ocenianego stanowiska pracy, w tym wyszczególnienie:

a)

stosowanych maszyn, narz

ę

dzi i materiałów,

b)

wykonywanych zada

ń

,

c)

wyst

ę

puj

ą

cych na stanowisku niebezpiecznych, szkodliwych i uci

ąż

liwych

czynników

ś

rodowiska pracy,

d)

stosowanych

ś

rodków ochrony zbiorowej i indywidualnej,

e)

osób pracuj

ą

cych na tym stanowisku;

2)

wyniki przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego dla ka

ż

dego z

czynników

ś

rodowiska pracy oraz niezb

ę

dne

ś

rodki profilaktyczne zmniejszaj

ą

ce

ryzyko;

3) dat

ę

przeprowadzonej oceny oraz osoby dokonuj

ą

ce oceny.

KIEDY WYKONYWA

Ć

OCEN

Ę

RYZYKA ZAWODOWEGO?

Ocen

ę

ryzyka zawodowego nale

ż

y wykonywa

ć

dla wszystkich stanowisk pracy, dla

których ocena nie była wykonana oraz wtedy kiedy w miejscu pracy została

wprowadzona zmiana, która mogła spowodowa

ć

zmian

ę

poziomu ryzyka.

oraz gdy:

Tworzone s

ą

nowe stanowiska pracy;

Wprowadzane s

ą

zmiany na stanowiskach pracy;

Zmieniono wymagania dopuszczalnego poziomu czynników

ś

rodowiska pracy;

Wprowadzono zmiany zwi

ą

zane ze stosowaniem

ś

rodków ochrony.

KTO POWINIEN BRA

Ć

UDZIAŁ W OCENIE RYZYKA ZAWODOWEGO?

Zaanga

ż

owani w ocen

ę

ryzyka zawodowego powinni by

ć

wszyscy pracownicy,

bowiem bezpieczne warunki pracy powinny by

ć

wspólnym interesem pracodawcy i

pracowników.

W ocenie ryzyka zawodowego powinny bra

ć

udział osoby które :

znaj

ą

i rozumiej

ą

zasady oceny ryzyka w tym procedury i metody,

posiadały umiej

ę

tno

ś

ci identyfikacji problemów zawodowych,

posiadały wiedz

ę

niezb

ę

dn

ą

do identyfikacji zagro

ż

e

ń

zawodowych,

umiej

ą

oceni

ć

szkodliwe i niebezpieczne nast

ę

pstwa zagro

ż

e

ń

,

posiadały wiedze w zakresie zastosowania

ś

rodków ochrony zbiorowej,

indywidualnej oraz proceduralnej.

Ocena ryzyka zawodowego nie jest działaniem jednorazowym. Zgodnie z

wymaganiami prawa powinna ona by

ć

wykonywana okresowo, a tak

ż

e zawsze

wówczas, gdy na stanowisku pracy wprowadzane s

ą

zmiany – zarówno przed

wprowadzeniem tych zmian, jak i po ich wprowadzeniu. W szczególno

ś

ci ryzyko

zawodowe nale

ż

y ocenia

ć

wówczas, gdy podejmowane s

ą

decyzje odno

ś

nie zmian:

procesów technologicznych, wyposa

ż

enia stanowisk i miejsc pracy, stosowanych

substancji

i

preparatów

chemicznych,

biologicznych,

rakotwórczych

lub

mutagennych, organizacji pracy.

STRATA – fizyczne naruszenie lub/i uszkodzenie zdrowia lub rzeczy.

ZAGRO

ś

ENIE – stan

ś

rodowiska pracy mog

ą

cy spowodowa

ć

wypadek lub chorob

ę

.

NARA

ś

ENIE – podleganie oddziaływaniu czynników niebezpiecznych, szkodliwych

lub uci

ąż

liwych zwi

ą

zanych z wykonywaniem pracy.

RYZYKO RESZTKOWE – ryzyko, jakie pozostaje po zastosowaniu ( wprowadzeniu )

ś

rodka ochronnego.

CZYNNIK NIEBEZPIECZNY – czynnik, którego oddziaływanie na pracuj

ą

cego

prowadzi lub mo

ż

e prowadzi

ć

do urazu.

CZYNNIK SZKODLIWY - czynnik, którego oddziaływanie na pracuj

ą

cego

prowadzi lub mo

ż

e prowadzi

ć

do schorzenia.

CZYNNIKI NIEBEZPIECZNE FIZYCZNE

elementy wiruj

ą

ce i lu

ź

ne

elementy ostre i wystaj

ą

ce

odpryski obrabianych materiałów

przemieszczanie si

ę

sprz

ę

tu i ludzi

ś

liskie i nierówne powierzchnie i nawierzchnie

spadaj

ą

ce przedmioty

wykonywanie prac na wysoko

ś

ci

hałas

wibracje

drgania

elektryczno

ść

promieniowanie

CZYNNIKI UCI

Ąś

LIWE

zmienne warunki klimatyczne i mikroklimatyczne

przenoszenie ci

ęż

kich przedmiotów

transport r

ę

czmy materiałów o nietypowych gabarytach

CZYNNIKI PSYCHOFIZYCZNE

napi

ę

cie emocjonalne

nadmierna koncentracja

stres

monotonia

CZYNNIKI BIOLOGICZNE

bakterie

wirusy

grzyby

SKUTKI

złamania

zwichni

ę

cia

przekłucia

otarcia

przeci

ę

cia

urazy organów wewn

ę

trznych i zewn

ę

trznych

poparzenia termiczne

uszkodzenia narz

ą

du wzroku

obci

ąż

enie ko

ń

czyn górnych i dolnych

urazy głowy

urazy kr

ę

gosłupa

przeci

ąż

enie układu mi

ęś

niowo - szkieletowego

uczulenia

zatrucia

choroby górnych dróg oddechowych

pora

ż

enie pr

ą

dem elektrycznym

zej

ś

cie

ś

miertelne

ALGORYTM OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

KROK 1

Charakterystyce stanowiska pracy.

W kroku tym nale

ż

y zebra

ć

wszystkie niezb

ę

dne informacje potrzebne do oceny

ryzyka, które charakteryzuj

ą

stanowisko pracy lub wykonywane prace.

W charakterystyce stanowiska pracy nale

ż

y uwzgl

ę

dni

ć

:

Stan w jakim znajduje si

ę

obiekt (budynek, maszyna ),

Obszar, po którym porusza si

ę

pracownik,

Wykonywane czynno

ś

ci,

Niedogodno

ś

ci ( nie stanowi

ą

bezpo

ś

rednio zagro

ż

enia, ale sprzyjaj

ą

powstawaniu

ryzyka),

Poziom wykształcenia, do

ś

wiadczenia,

Wypadki, choroby zawodowe.

KROK 2

Identyfikacja zagro

ż

e

ń

- jest procesem rozpoznawania czy zagro

ż

enie istnieje i jakie

s

ą

jego

ź

ródła np.: czy wyst

ę

puj

ą

w

ś

rodowisku pracy czynniki niebezpieczne,

szkodliwe lub uci

ąż

liwe.

pomocne mog

ą

by

ć

:

– listy kontrolne,

– dokumentacj

ę

techniczn

ą

,

– normy okre

ś

laj

ą

ce wymagania bezpiecze

ń

stwa

– rejestry wypadków i chorób zawodowych,

– dokumenty pomiarów czynników

ś

rodowiska pracy.

KROK 3

Szacowanie ryzyka - jest nadaniem parametrom ryzyka odpowiednich warto

ś

ci.

Okre

ś

lanie prawdopodobie

ń

stwa wyst

ą

pienia niepo

żą

danych zdarze

ń

zwi

ą

zanych z

wykonywan

ą

prac

ą

powoduj

ą

cych u pracowników niekorzystne skutki zdrowotne.

Parametry

ryzyka

zawodowego

szacuje

si

ę

oddzielnie

dla

ka

ż

dego

zidentyfikowanego zagro

ż

enia.

KROK 4

Warto

ś

ciowanie ryzyka - jest okre

ś

laniem warto

ś

ci ryzyka według przyj

ę

tych

kryteriów. Kryteria mog

ą

by

ć

okre

ś

lane w unormowaniach pa

ń

stwowych (np.

dopuszczalne st

ęż

enia lub nat

ęż

enia czynników mierzalnych

ś

rodowiska pracy) a w

przypadku ich braku pracodawca, mo

ż

e ustali

ć

własne kryteria dopuszczalno

ś

ci

ryzyka zawodowego.

Warto

ś

ciowanie ryzyka ko

ń

czy si

ę

podj

ę

ciem decyzji odno

ś

nie akceptacji poziomu

ryzyka albo podj

ę

cia kroków koniecznych do zmniejszenia ryzyka albo zapewnienia,

ż

e ryzyko pozostanie na akceptowanym poziomie

KROK 5

Ograniczanie lub eliminowanie ryzyka zawodowego

Jednym z celów oceny ryzyka zawodowego jest eliminowanie zagro

ż

e

ń

lub

ograniczanie ich skutków. Osi

ą

gni

ę

cie tego celu jest mo

ż

liwe przez podj

ę

cie

odpowiednich działa

ń

. Podstawow

ą

zasad

ą

, jak

ą

nale

ż

y si

ę

kierowa

ć

jest

eliminowanie zagro

ż

e

ń

najlepiej u

ź

ródła oraz stosowanie takich

ś

rodków, które b

ę

d

ą

chroni

ć

jak najwi

ę

ksz

ą

liczb

ę

pracowników.

METODY OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

MATRYCA RYZYKA (wg normy PN-N-18002)

Przedstawiona w normie PN-N-18002 matrycowa metoda oceny ryzyka jest metod

ą

przeznaczon

ą

do jako

ś

ciowego oszacowania ryzyka zawodowego. W metodzie

szacuje si

ę

parametry ryzyka, którymi s

ą

skutki zdarzenia oraz prawdopodobie

ń

stwo

ich wyst

ą

pienia. Warto

ś

ciowanie ryzyka przeprowadzane jest poprzez odczytanie

jego warto

ś

ci z matrycy.

Szacowanie nast

ę

pstw i prawdopodobie

ń

stwa nast

ę

pstw odbywa si

ę

w skali

trójstopniowej dla ka

ż

dego zidentyfikowanego zagro

ż

enia.

Metoda Wst

ę

pnej Analizy Zagro

ż

e

ń

PHA /PRELIMINARY HAZARD ANALYSIS/

Metoda Wst

ę

pnej Analizy Zagro

ż

e

ń

PHA – jest metod

ą

matrycowa, indukcyjn

ą

,

pozwalaj

ą

c

ą

na jako

ś

ciowe oszacowanie ryzyka.

Etapy analizy:

- charakterystyka stanowiska pracy,

- sporz

ą

dzenie listy zidentyfikowanych zagro

ż

e

ń

,

- oszacowanie ryzyka,

- warto

ś

ciowanie ryzyka wyra

ż

one jest zale

ż

no

ś

ci

ą

:

R = S x P

S - stopie

ń

szkód

P - prawdopodobie

ń

stwo szkód zdarzenia

Szacowanie stopnia szkody S oraz prawdopodobie

ń

stwa szkód P odbywa si

ę

według

skali na sze

ś

ciu poziomach oddzielnie dla ka

ż

dego zidentyfikowanego zagro

ż

enia.

S - stopie

ń

szkód

Poziom

Charakterystyka

1

znikome urazy, lekkie szkody

2

lekkie obra

ż

enia, wymierne szkody

3

ci

ęż

kie obra

ż

enia, znaczne szkody

4

pojedyncze wypadki

ś

miertelne

5

zbiorowe wypadki

ś

miertelne, szkody na bardzo du

żą

skal

ę

na terenie

zakładu

6

zbiorowe wypadki

ś

miertelne, szkody na du

żą

skal

ę

poza terenem

zakładu

P - prawdopodobie

ń

stwo szkód zdarzenia

Poziom

Charakterystyka

1

bardzo nieprawdopodobne

2

mało prawdopodobne, zdarzaj

ą

ce si

ę

raz na 10 lat

3

dora

ź

ne wydarzenia, zdarzaj

ą

ce si

ę

raz w roku

4

do

ść

cz

ę

ste wydarzenia, zdarzaj

ą

ce si

ę

raz miesi

ą

cu

5

cz

ę

ste regularne wydarzenia, zdarzaj

ą

ce si

ę

raz w tygodniu

6

du

ż

e prawdopodobie

ń

stwo wydarzenia

Ryzyko warto

ś

ciowane jest na trzech poziomach:

1 – 3 – ryzyko akceptowalne,
4 – 9 – dopuszczalna akceptacja ryzyka po ocenie ryzyka,
10 –36 – ryzyko niedopuszczalne – wymagane zmniejszenie
ryzyka.

PRZYKŁAD

Jednym z zagro

ż

e

ń

pracownika montuj

ą

cego rusztowania jest przeci

ąż

enie układu

ruchu, podczas transportu elementów rusztowa

ń

. Skutkiem przeci

ąż

enie układu

ruchu mog

ą

by

ć

schorzenia układu ruchu tj. bóle mi

ęś

ni, zerwanie

ś

ci

ę

gien,

zwyrodnienia kr

ę

gosłupa i stawów. Pracownik pracuje od poniedziałku do pi

ą

tku

ś

rednio po 8 godzin dziennie. W ci

ą

gu 10 lat w zakładzie były trzy takie zdarzenia.

Szacowanie parametrów ryzyka:

stopie

ń

szkód: S = 3 – ci

ęż

kie obra

ż

enia, znaczne szkody,

prawdopodobie

ń

stwo szkód: P = 3 – poniewa

ż

takie zdarzenia miały miejsce trzy

razy w ci

ą

gu 10 lat.

Warto

ś

ciowanie ryzyka:

Na przeci

ę

ciu warto

ś

ci poziomo S = 3 i pionowo P = 3 otrzymujemy warto

ść

ryzyka:

R = 9 – dopuszczalna akceptacja ryzyka.

Metoda Wska

ź

nika Ryzyka RISK SCORE

Metoda RISK SCORE jest jako

ś

ciow

ą

, wska

ź

nikow

ą

metod

ą

, w której okre

ś

lane w

definicji ryzyka prawdopodobie

ń

stwo skutków zdarzenia jest

uszczegółowione i przedstawione przez dwa parametry ryzyka, tj. ekspozycj

ę

na

zagro

ż

enie i prawdopodobie

ń

stwo wyst

ą

pienia zdarzenia. W metodzie tej

warto

ś

ciowanie ryzyka opisuje wyra

ż

enie:

R = S * E * P

S – mo

ż

liwe skutki zdarzenia

E – ekspozycja na zagro

ż

enie

P - prawdopodobie

ń

stwo wyst

ą

pienia zdarzenia

S – mo

ż

liwe skutki zdarzenia

Warto

ść

S

szacowanie straty

straty ludzkie

100

powa

ż

na katastrofa

wiele ofiar

ś

miertelnych

40

Katastrofa

kilka ofiar

ś

miertelnych

15

bardzo du

ż

a

jedna ofiara

ś

miertelna

7

Du

ż

a

ci

ęż

kie uszkodzenie ciała

3

Ś

rednia

absencja

1

Mała

udzielenie pierwszej pomocy

E – ekspozycja na zagro

ż

enie

Warto

ść

E

charakterystyka

10

Stała

6

cz

ę

sta (codzienna)

3

sporadyczna (raz na tydzie

ń

)

2

okazyjna (raz w miesi

ą

cu)

1

minimalna (kilka razy w roku)

0,5

znikoma (raz w roku)

P – prawdopodobie

ń

stwo wyst

ą

pienia zdarzenia

Warto

ść

P

charakterystyka

szansa w %

10

bardzo prawdopodobne

50

6

całkiem mo

ż

liwe

10 (co 10 dni)

3

praktycznie mo

ż

liwe

1 (co 1 miesi

ą

c)

1

mało prawdopodobne

0.1 (co 3 lata)

0,5

Sporadyczne

0.01 (co 10 lat)

0,2

Mo

ż

liwe do pomy

ś

lenia

0.001 (co 20 lat)

0,1

teoretycznie mo

ż

liwe

0.0001 (rzadziej ni

ż

20 lat)

Ryzyko R

Warto

ść

R

kategoria ryzyka

działanie zapobiegawcze

R

≤

20

akceptowalne

wskazana kontrola

20<R

≤

70

małe

potrzebna kontrola

70<R

≤

200

istotne

potrzebna poprawa

200<R

≤

400

du

ż

e

potrzebna natychmiastowa
poprawa

R>400

bardzo du

ż

e

wskazane wstrzymanie pracy

Przykład

Jednym z zagro

ż

e

ń

na stanowisku pracy operatora wózka widłowego zasilanego

elektrycznie jest kontakt z energi

ą

elektryczn

ą

podczas ładowania akumulatora

wózka. Pracownik pracuje od poniedziałku do pi

ą

tku

ś

rednio po 8 godzin dziennie,

przewozi palety, układa towar na półkach. Ładowanie wózka wykonuje raz w

tygodniu. W ci

ą

gu ostatnich 10 lat zdarzył si

ę

jeden wypadek

ś

miertelny pora

ż

enia

pr

ą

dem przy wykonywaniu tej czynno

ś

ci.

Szacowanie parametrów ryzyka

skutki zdarzenia

S = ?

ekspozycja na zagro

ż

enia E = ?

prawdopodobie

ń

stwo skód

P = ?

skutki zdarzenia: bardzo du

ż

e /jedna ofiara

ś

miertelna/ S = 15,

ekspozycja na zagro

ż

enia: sporadyczna /raz na tydzie

ń

operator ładuje wózek/ E =

3,

prawdopodobie

ń

stwo szkód: sporadycznie /poniewa

ż

w ci

ą

gu 10 lat zdarzył si

ę

jeden wypadek/ P = 0.5.

Warto

ś

ciowanie ryzyka:

Wska

ź

nik ryzyka jest Iloczynem 3 współczynników :

R =S x E x P = 15 x 3 x 0.5 = 22,5.

Wska

ź

nik ryzyka mie

ś

ci si

ę

w przedziale 20 <R<70 - ryzyko jest małe i potrzebna

jest kontrola aby pozostało przynajmniej na tym samym poziomie.

Metoda grafu ryzyka

Metoda grafu ryzyka jest jako

ś

ciow

ą

metod

ą

, w której wyst

ę

puj

ą

trzy parametry

ryzyka tj.: czas wyst

ę

powania zagro

ż

enia, mo

ż

liwo

ść

zastosowania ochrony przed

zagro

ż

eniem oraz prawdopodobie

ń

stwo wyst

ą

pienie niepo

żą

danego zdarzenia.

Parametrami ryzyka s

ą

:

S - ci

ęż

ko

ść

urazu,

E - czas wyst

ę

powania zagro

ż

enia (ekspozycja),

A - mo

ż

liwo

ść

unikni

ę

cia zdarzenia przez zastosowanie ochrony przed

zagro

ż

eniem ,

O - prawdopodobie

ń

stwo wyst

ą

pienia niepo

żą

danego zdarzenia.

O1 O2 O3

R

0 - I – ryzyko małe

II - III – ryzyko

ś

rednie

IV – V – ryzyko du

ż

e

-

-

I

-

I

II

I

II

III

II

III

IV

III

IV

V

start

S1

S2
@

E1

E2

A1

A2

A1

A2

W

a

r

t

o

ś

ć

R

y
z
y
k
a

Ci

ęż

ko

ść

urazu

S

Ekspozycja

E

Mo

ż

liwo

ść

unikni

ę

cia

urazu

A

Prawdopodobie

ń

-stwo

zdarzenia

O

S1 – lekki
(powrót
do
zdrowia)
S2

–

ci

ęż

ki

(trwałe
ubytki
zdrowia)

E1

–

rzadko

(mniej ni

ż

1 raz

na zmian

ę

)

E2 - cz

ę

sto /

ci

ą

gle (co

najmniej 1
raz na
zmian

ę

)

A1 - mo

ż

liwe

A2-
niemo

ż

liwe

O1 - bardzo
niskie (rzadziej
ni

ż

1/20 lat)

O2 – niskie
(pomi

ę

dzy 10-20

lat)
O3 – wysokie
(cz

ęś

ciej ni

ż

1/10

lat)

Przykład

Jednym z zagro

ż

e

ń

na stanowisku pracy cie

ś

li budowlanego przy wykonywaniu

deskowania stropów oraz

ś

cian budynku jest upadek z wysoko

ś

ci. Pracownik pracuje

od poniedziałku do pi

ą

tku

ś

rednio po 8 godzin dziennie, transportuje oraz układa

szalunki. Przy wykonywaniu tej czynno

ś

ci w ci

ą

gu ostatnich 10 lat zdarzyły si

ę

cztery

wypadki przy pracy w tym jeden

ś

miertelny.

Szacowanie parametrów ryzyka:

- ci

ęż

ko

ść

urazu – S = ?

- czas wyst

ę

powania zagro

ż

enia (ekspozycja) – E = ?

- mo

ż

liwo

ść

unikni

ę

cia zdarzenia przez zastosowanie ochrony przed

zagro

ż

eniem A = ?,

- prawdopodobie

ń

stwo wyst

ą

pienia niepo

żą

danego zdarzenia – O = ?.

Warto

ś

ciowanie ryzyka:

ci

ęż

ko

ść

urazu – ci

ęż

ki /trwałe ubytki zdrowia/ S = 2,

- czas wyst

ę

powania zagro

ż

enia (ekspozycja) – cz

ęś

ciej ni

ż

raz na zmian

ę

E = 2

- mo

ż

liwo

ść

unikni

ę

cia zdarzenia przez zastosowanie ochrony przed

zagro

ż

eniem – mo

ż

liwe A = 1,

- prawdopodobie

ń

stwo wyst

ą

pienia niepo

żą

danego zdarzenia – cz

ęś

ciej ni

ż

raz na

10 lat O = 3.

Warto

ś

ciowanie ryzyka Poruszaj

ą

c si

ę

po grafie ryzyka zgodnie z warto

ś

ciami

szacowanych parametrów odczytujemy warto

ść

ryzyka na poziomie R = IV ryzyko

du

ż

e.