Prace tymczasowe
i rozbiórkowe

1. Prace tymczasowe dotyczą w szczególności

robót związanych z realizacją:
• systemów szalunkowych do ścian i płyt
• systemów szalunkowych do

wykonywania konstrukcji betonowych
na miejscu wbudowania

• systemów wsporczych do ścian

głębokich wykopów

• systemów wsporczych konstrukcji

mostów, wiaduktów i innych obiektów
inżynierskich

• platform roboczych do ciężkich maszyn

samojezdnych, w tym żurawi i wiertnic
do palowania

• systemów

rusztowaniowych

• systemów do bliskiego transportu

pionowego, wykonywanego z pomocą
montowanych na budowach
i eksploatowanych okresowo żurawi,
dźwigów budowlanych, wind
towarowych i osobowo-towarowych.

2. Prace tymczasowe, rozbiórkowe

i demontaże ze względu na charakter
zagrożeń należą do szczególnie
niebezpiecznych.

3. Prace rozbiórkowe są zazwyczaj

prowadzone metodami ręcznymi przez
obalanie lub wyburzanie.

4. Podczas demontażu należy zachować

takie same warunki bezpieczeństwa jak
przy montażu, ale w kolejności odwrotnej,
ustalonej w programie robót.

5. Rozbiórkom lub demontażom mogą także

podlegać części obiektów realizowanych
w trybie nowego zadania, a powstałe
w wyniku błędnych działań lub zmian
projektowych.

6. Wszelkie prace tymczasowe, rozbiórkowe

lub demontażowe należy planować od
strony bezpieczeństwa pracy.

7. Plan Bezpieczeństwa, Ochrony Zdrowia

i Środowiska (Plan BOZiŚ) powinien
zawierać wykaz prac tymczasowych,
rozbiórkowych oraz demontażowych
przewidzianych do realizacji w ramach
planowanego zadania budowlanego.

8. Oferta na wykonanie prac tymczasowych

powinna zawierać szczegółowe
harmonogramy ich prowadzenia oraz
ustalenia odnośnie wykonawcy tych prac.

9. Dla wszystkich prac tymczasowych,

rozbiórkowych i demontażowych należy
zidentyfi kować zagrożenia i ocenić
ryzyka oraz przyjąć i wdrożyć środki
do ich likwidacji lub ograniczenia do
akceptowalnego poziomu.

10. Prace tymczasowe, rozbiórkowe

i demontażowe należy prowadzić w oparciu
o szczegółową Instrukcję Bezpiecznego
Wykonywania Robót (IBWR) przygotowaną
z wykorzystaniem Oceny Ryzyka dla Zadania
oraz dokumentacji projektowej.

11. Prace tymczasowe, rozbiórkowe i demontażowe

mogą być prowadzone wyłącznie w oparciu
o pozwolenie pisemne, przygotowane w trybie
ustalonym w Skanska S.A.

12. Montaż i demontaż elementów systemów

stosowanych przy pracach tymczasowych
wyszczególnionych w punkcie 1 można
wykonywać w trybie pozwoleń jak
w punkcie 11.

13. Obszary prowadzenia prac tymczasowych

należy obejmować monitorowaniem stanu
elementów systemów.

Standard ten zawiera minimum wymagań, jakie należy spełnić dla zapewnienia
bezpieczeństwa podczas prac tymczasowych, rozbiórkowych i demontażowych.

Prace tymczasowe są prowadzone na budowach w ramach robót stałych objętych
określonym zakresem. Ich wykonanie warunkuje realizację zadania zgodnie z przyjętą
technologią, harmonogramem, sztuką budowlaną i bezpieczeństwem. Do prac
tymczasowych zaliczamy także czynności zmierzające do usuwania usterek powstałych
w trakcie robót stałych. Systemy, metody i oprzyrządowanie stosowane podczas prac
tymczasowych generują wysokie zagrożenia, które są często przyczyną wypadków
śmiertelnych.

Standard pracy

16.

W przypadku pytań
lub wątpliwości skontaktuj
się z najbliższym specjalistą
BHP lub wejdź na:
www.skanska.pl/bhp,
one.skanska/bhp

Standard ten:

• zawiera

wymagania

wynikające z prawa
i norm polskich
oraz wewnętrznych
uregulowań Skanska S.A.

•

jest obligatoryjny dla
wszystkich jednostek
Skanska S.A.

• pomaga

zapewnić

bezpieczne i skuteczne
praktyki podczas prac.

Wersja 1.1

14. Wszystkie osoby wykonujące prace

tymczasowe, rozbiórkowe lub
demontażowe powinny posiadać
wymagane szkolenia BHP i badania
lekarskie. Muszą być także zapoznane
z Oceną Ryzyka dla Zadania oraz IBWR.

15. Kierownik budowy powinien ustalić

przejrzysty system nadzoru BHP nad
pracami tymczasowymi, rozbiórkowymi
i demontażami, powierzając go osobom
z odpowiednimi kwalifi kacjami,
uprawnieniami i szkoleniami.

16. Osoby nadzorujące prace tymczasowe

powinny posiadać pełną wiedzę,
kwalifi kacje, uprawnienia oraz

doświadczenie w zakresie stosowanych
technologii, oprzyrządowania oraz
bezpiecznych metod pracy.

17. W sąsiedztwie prac tymczasowych,

rozbiórkowych oraz demontażowych należy
wyznaczyć strefy niebezpieczne.

18. Wszystkich nowo zatrudnionych

na budowie, niezależnie od szkoleń
stanowiskowych i okresowych BHP, należy
poddać szkoleniu informacyjnemu BHP.

19. W Skanska S.A. obowiązują standardy

szczegó łowe dla każdego z rodzaju
prac tymczasowych, rozbiórkowych
i demontażowych.

Prace rozbiórkowe
i demontaże

A. Wstęp

1. Rozbiórka to zgodnie z prawem

budowlanym rodzaj robót budowlanych,
polegających na demontażu i usunięciu
z przestrzeni określonego obiektu
budowlanego lub jego części. W związku
z pracami rozbiórkowymi wymagane może
być prowadzenie „Dziennika rozbiórki”.

2. „Dziennik rozbiórki” prowadzimy w przypadku

wykonywania rozbiórki obiektów, gdy
wymagane jest uzyskanie pozwolenia na
wykonywanie robót budowlanych.

3. Prowadzenia „Dziennika rozbiórki” nie

wymagają roboty rozbiórkowe, w związku
z którymi nie ma obowiązku uzyskania
pozwolenia na wykonywanie robót
budowlanych. Dotyczy to budynków
niewpisanych do rejestru zabytków
i nieobjętych ochroną konserwatorską,
o wysokości poniżej 8 m, jeżeli ich odległość
od granicy działki jest nie mniejsza niż
połowa ich wysokości.

Rozbiórka tych obiektów wymaga
uprzedniego zgłoszenia właściwemu
organowi administracji architektoniczno-
budowlanej, w którym należy określić
rodzaj, zakres i sposób wykonania tych prac.

4. Demontaż to proces rozmontowywania

różnych elementów konstrukcyjnych
przeważnie w celu ich demontażu lub
zapewnienia możliwości ich ponownego
wykorzystania w innym miejscu.

5. Metody prowadzenia robót rozbiórkowych:

• tradycyjna – ręcznie lub przy użyciu

sprzętu mechanicznego

• wybuchowa – tzw. „robotami

strzałowymi”.

B. Działania przed rozpoczęciem robót

1. Podstawą do podjęcia robót rozbiórkowych

i demontażowych, niezależnie od ich
rodzaju, jest dokonanie Oceny Ryzyka
dla Zadania oraz opracowanie Instrukcji
Bezpiecznego Wykonywania Robót (IBWR)
dla konkretnego zadania.

2. IBWR należy opracować korzystając

z Planu Bezpieczeństwa, Ochrony Zdrowia
i Środowiska (Plan BOZiŚ),

Oceny Ryzyka

dla Zadania oraz projektu wykonawczego
i specyfi kacji technicznej dla konkretnego
rodzaju robót.

3. Dokumentem dopuszczającym do

wykonywania prac rozbiórkowych
i demontażowych, zakwalifi kowanych do
robót szczególnie niebezpiecznych jest
zezwolenie „Protokół zabezpieczenia prac
szczególnie niebezpiecznych”.

4. Nad przewidzianymi do przeprowadzenia

pracami rozbiórkowymi i demontażowymi,
zaliczonymi do robót szczególnie
niebezpiecznych, należy zapewnić
nadzór bezpośredni, odpowiedzialny
za dopuszczenie pracowników do pracy
poprzez sprawdzenie aktualności badań
lekarskich i predyspozycji psychofi zycznych
oraz zaznajomienia z Oceną Ryzyka dla
Zadania.

5. Pracowników zatrudnionych do robót

rozbiórkowych i demontażowych należy
zapoznać z:
• projektem technicznym opracowanym

dla tych robót

• dokonaną Oceną Ryzyka dla Zadania

i IBWR.

Standard ten zawiera minimum wymagań, jakie należy spełnić dla zapewnienia
bezpieczeństwa podczas prac rozbiórkowych i demontaży.

Z pracami rozbiórkowymi i demontażami wiąże się szereg zagrożeń wynikających ze
sposobu ich wykonania i umiejscowienia. Roboty te tworzy wiele zadań zaliczanych do
prac szczególnie niebezpiecznych, takich jak:
• roboty rozbiórkowe wyburzeniowe części lub całości obiektu
• roboty rozbiórkowe i demontaże wykonywane nad czynnymi drogami kolejowymi
• roboty rozbiórkowe i demontaże wykonywane na wysokości powyżej 5 m, przy których

wymagane jest zastosowanie środków ochrony indywidualnej

• demontaże elementów o masie powyżej 1 tony
• prace rozbiórkowe i demontaże wykonywane w pobliżu linii energetycznych
• prace rozbiórkowe i demontaże prowadzone z wody i nad wodą.

Standard pracy

16.1

W przypadku pytań
lub wątpliwości skontaktuj
się z najbliższym specjalistą
BHP lub wejdź na:
www.skanska.pl/bhp,
one.skanska/bhp

Standard ten:

• zawiera

wymagania

wynikające z prawa
i norm polskich
oraz wewnętrznych
uregulowań Skanska S.A.

•

jest obligatoryjny dla
wszystkich jednostek
Skanska S.A.

• pomaga

zapewnić

bezpieczne i skuteczne
praktyki podczas prac.

Wersja 1.0

Standard 15.1

1

6. W zależności od planowanego zadania

w ramach robót rozbiórkowych
i demontażowych, należy zapewnić
pracownikom niezbędne środki ochrony
indywidualnej: głowy, słuchu, oczu, górnych
dróg oddechowych, rąk oraz zabezpieczające
przed upadkiem z wysokości.

7. Teren prowadzenia robót rozbiórkowych

należy wydzielić i wyraźnie oznaczyć.
W miejscach niebezpiecznych trzeba
umieścić znaki informujące o rodzaju
zagrożenia oraz stosować inne środki
zabezpieczające przed skutkami zagrożeń,
takie jak np.: siatki.

8. Należy ustalić, czy prace rozbiórkowe

lub demontażowe prowadzone będą
z wykorzystaniem maszyn i sprzętu,
do obsługi których wymagane są
specjalne uprawnienia, w tym rusztowań
budowlanych podlegających dozorowi
technicznemu.

9. Należy sprawdzić, czy maszyny i sprzęt

podlegające dozorowi technicznemu
posiadają aktualne dopuszczenie do
eksploatacji, wystawione przez właściwą
jednostkę.

10. Należy sprawdzić, czy operatorzy maszyn

i sprzętu wykorzystywanych do robót
rozbiórkowych i demontażowych, do
obsługi których wymagane są specjalne
uprawnienia, posiadają odpowiednią
kategorię uprawnień.

11. Należy sprawdzić, czy ciężki sprzęt

budowlany i środki transportu
wykorzystywane do robót rozbiórkowych
i demontażowych wyposażone są
w sprawny dźwiękowy sygnalizator cofania
oraz świetlny sygnalizator poruszania się
tzw. „kogut”.

12. W przypadku braku dźwiękowego

sygnalizatora cofania trzeba wyznaczyć
pracowników nadzorujących wykonywanie
manewru cofania, aby zapobiec możliwości
wejścia innych pracowników w strefę
niebezpieczną.

13. Na czas prac rozbiórkowych

i demontażowych należy wyznaczyć
i oznakować strefę niebezpieczną
wynoszącą zasadniczo 1/10 wysokości,
z której mogą spadać przedmioty lub
materiały. Nie może być ona jednak
mniejsza niż 6 m.

14. Na czas obalania elementów

konstrukcyjnych należy strefę niebezpieczną
powiększyć do rozmiarów obalanych
elementów, z uwzględnieniem rozrzutu
materiałów i elementów konstrukcji (Rys. 1).

15. W przypadku prowadzenia robót

rozbiórkowych metodą wybuchową
inwestor zobowiązany jest na 7 dni
przed planowanym rozpoczęciem robót
strzałowych zawiadomić pisemnie
o terminie ich wykonania:
• powiatowego inspektora nadzoru

budowlanego

• komendanta policji, właściwego dla

miejsca rozbiórki

• właścicieli lub zarządców sąsiednich

nieruchomości

• komendanta straży pożarnej,

właściwego dla miejsca rozbiórki

• komendanta straży miejskiej.

16. W związku z wykonywaniem robót

rozbiórkowych metodą wybuchową należy
uwzględnić szkodliwe skutki detonacji
ładunków wybuchowych, spowodowane
następującymi zagrożeniami:
• falą

ciśnienia

• drganiami

parasejsmicznymi

• rozrzutem

odłamków

• bezpośrednim upadkiem rozbieranego

obiektu budowlanego

• zapyleniem
• oddziaływaniem

toksycznym

i termicznym.

17. Przed przystąpieniem do wykonywania

strzelania należy powiadomić wszystkie
osoby znajdujące się w strefi e rozrzutu
o terminie rozbiórki z zastosowaniem
materiałów wybuchowych i zapewnić
opuszczenie strefy przez przebywające tam
ewentualnie osoby trzecie.

18. Teren prowadzenia prac rozbiórkowych

metodą strzałową należy wygrodzić
i ochraniać w taki sposób, aby istniała ścisła
kontrola wchodzących i wychodzących
osób oraz wjeżdżających i wyjeżdżających
pojazdów.

19. W przypadku prowadzenia prac nad lub

w bezpośrednim sąsiedztwie akwenów
wodnych, w widocznym i oznaczonym
miejscu na stanowiskach pracy należy
umieścić koła ratunkowe z linkami
i rzutkami łatwo dostrzegalnymi z miejsca
wykonywania robót.

20. Na jednym lub obu brzegach akwenu

wodnego należy zbudować pomosty
umożliwiające zacumowanie łodzi do
przewozu pracowników oraz łodzi
ratunkowej.

21. W celu prowadzenia działań związanych

z rozbiórką lub demontażem nad wodą
lub w pobliżu akwenów wodnych należy
posiłkować się standardem szczegółowym
„13.5 Roboty na wodzie, z wody oraz
w kesonach”.

22. Obiekt przewidziany do rozbiórki należy

odłączyć od sieci: gazowej, cieplnej,
elektroenergetycznej, teletechnicznej,
wodociągowej i kanalizacyjnej.

C. Działania podczas prowadzenia robót

1. Roboty rozbiórkowe i demontaże

z użyciem ciężkiego sprzętu do robót
ziemnych i załadunkowych, żurawi
wieżowych i samochodowych oraz montaż
rusztowań budowlanych w obrębie
czynnej linii energetycznej nie mogą
być prowadzone bezpośrednio pod linią
energetyczną, a liczona w poziomie
odległość od skrajnych przewodów
powinna być nie mniejsza niż:
• 3 m – dla linii niskiego napięcia do 1 kV
• 5 m – dla linii wysokiego napięcia

od 1 do 15 kV

• 10 m – dla linii wysokiego napięcia

od 15 do 30 kV

• 15 m – dla linii wysokiego napięcia

od 30 do 110 kV

2

Rys. 1 Zasada określania stref
niebezpiecznych podczas
prac wyburzeniowych
koparkami

• 30 m – dla linii wysokiego napięcia pow.

110 kV.

2. Bezpośrednio pod linią energetyczną

można prowadzić prace, o których mowa
powyżej, po jej uprzednim wyłączeniu lub
uzgodnieniu z jej właścicielem warunków
bezpiecznej pracy.

3. W celu prowadzenia pozostałych działań

związanych z pracą w obrębie linii
energetycznych należy posiłkować się
standardem szczegółowym „4.4 Prace
w sąsiedztwie linii elektroenergetycznych”.

4. Wykonując roboty rozbiórkowe metodą

przewracania przy użyciu lin, długość
umocowanych lin powinna być trzykrotnie
większa od wysokości obiektu.

5. Liny należy każdorazowo sprawdzać przed

ich ponownym użyciem.

6. W czasie wykonywania robót rozbiórkowych

sposobami zmechanizowanymi: przy użyciu
koparek i koparko-ładowarek z młotem
wyburzeniowym, kabiny operatorów
tego sprzętu powinny być dodatkowo
zabezpieczone metalowym osiatkowaniem
przed możliwością uderzenia spadającymi
elementami (Rys. 2).

7. Wszelkie prace rozbiórkowe i demontaże

prowadzone na wysokości powinny być
zabezpieczone barierami ochronnymi
o wysokości 1,1 m, z deską krawężnikową
u dołu o wysokości 0,15 m oraz poręczą
pośrednią, zamocowana w połowie
wysokości. Przestrzeń pomiędzy poręczą
górną a deską krawężnikową można
wypełnić w inny sposób, uniemożliwiający
wypadnięcie ludzi.

8. W zależności od specyfi ki robót, miejsce

prowadzenia prac na wysokości należy
zabezpieczyć siatkami bezpieczeństwa,
w oparciu o przygotowany projekt
zabezpieczenia i montażu.

9. Jeżeli ze względu na rodzaj i warunki

wykonywanej na wysokości pracy nie ma
możliwości zastosowania balustrad lub gdy
jako ochronę zbiorową stosujemy siatki
bezpieczeństwa, należy zaprojektować,
wskazać lub wykonać punkty kotwiczenia
indywidualnych środków chroniących przed
upadkiem z wysokości.

10. Miejsca i sposób kotwiczenia oraz dobór

i kompletację indywidualnych środków
ochrony przed upadkiem z wysokości należy
każdorazowo omówić z pracownikami.

11. Wszelkie prace na wysokości należy

prowadzić zgodnie ze standardem głównym
„2. Prace na wysokości” oraz standardami
szczegółowymi: „2.1 Prace na wysokości
wymagania ogólne”, „2.3 Pomosty
robocze” i „2.6 Roboty na dachach”.

12. W przypadku wykonywania robót

rozbiórkowych z rusztowań należy
pamiętać, że montaż rusztowań
budowlanych może być prowadzony
wyłącznie przez pracowników
posiadających uprawnienia montażysty
rusztowań, zgodnie z dokumentacją
techniczno – ruchową i projektem montażu.

13. Wykonując roboty z rusztowań należy

posiłkować się standardem szczegółowym
„2.2 Rusztowania”.

14. Do usuwania gruzu podczas ręcznego

prowadzenia robót rozbiórkowych należy
stosować zsuwnice lub rynny spustowe
(Rys. 3).

15. Podczas załadunku samochodów

skrzyniowych materiałem z rozbiórki,
kierowcy tych samochodów zobowiązani są
do opuszczenia kabiny pojazdu.

16. Na zewnątrz pojazdów znajdujących się na

terenie budowy kierowcy mogą poruszać się
wyłącznie w kamizelkach ostrzegawczych
i kaskach ochronnych.

17. Należy pamiętać o systematycznym

zabezpieczaniu nierozebranych elementów
obiektu przed samoistnym przewróceniem
się poprzez ich podparcie zastrzałami.

18. Podczas wykonywania prac związanych

z demontażem należy zachować takie same
warunki bezpieczeństwa, jak w trakcie
montażu, ale w odwrotnej kolejności,
ustalonej w programie robót.

19. Podczas wykonywania prac związanych

z demontażem trzeba posiłkować
się standardem głównym „11. Prace
montażowe” oraz standardami
szczegółowymi: „11.1 Montaż konstrukcji
stalowych”, „11.2 Montaż konstrukcji
prefabrykowanych”, „11.3 Żurawie,
żurawiki, dźwigi, windy, suwnice”,
„11.4 Montażowy sprzęt pomocniczy, haki,
zawiesia, trawersy, stężenia montażowe”,
„11.5 Znaki i sygnały bezpieczeństwa.
Hakowi i sygnaliści”.

D. Działania po zakończeniu prac

1. Środki transportu, maszyny, sprzęt

i pozostałe urządzenia techniczne
wykorzystywane przy robotach
rozbiórkowych i demontażach należy
zabezpieczyć przed dostępem osób
niepowołanych.

2. Pozostałe, nierozebrane elementy

konstrukcji trzeba zabezpieczyć przed
dostępem osób niepowołanych oraz
możliwością samoistnej zmiany położenia.

E. Zabrania się:

1. Prowadzenia robót rozbiórkowych

jeżeli zachodzi możliwość samoistnego
przewrócenia się części konstrukcji obiektu.

2. Prowadzenia robót rozbiórkowych

oraz demontażu elementów
wielkogabarytowych w przypadku, gdy
prędkość wiatru przekracza 10 m/s.

3. Prowadzenia robót rozbiórkowych

oraz demontażu elementów
wielkogabarytowych przy złej widoczności,
o zmierzchu, we mgle i w porze nocnej,
jeżeli stanowiska pracy nie mają
wymaganego odrębnymi przepisami
oświetlenia.

4. Przewracania ścian lub innych części obiektu

przez ich podkopywanie i podcinanie.

5. Przebywania podczas rozbiórki obiektów

wielokondygnacyjnych na kondygnacji
niższej niż rozbierana.

Rys. 2 Konstrukcja
zabezpieczająca przed
spadającymi przedmiotami

Rys. 3 Zsyp budowlany

Standard 16.1

3

Wersja 1.0

Prace tymczasowe

A. Wstęp

1. Prace tymczasowe dotyczą w szczególności

robót prowadzonych z wykorzystaniem:
• rusztowań do wykonywania prac

na wysokości, utrzymywania ludzi,
materiałów i sprzętu

• podestów ruchomych: wiszących,

przejezdnych i samojezdnych

• systemów szalunkowych do ścian i płyt
• systemów szalunkowych do

wykonywania konstrukcji betonowych
na miejscu wbudowania

• systemów wsporczych do ścian

głębokich wykopów

• systemów wsporczych konstrukcji

mostów, wiaduktów i innych obiektów
inżynierskich

• platform roboczych dla ciężkich maszyn

samojezdnych, w tym żurawi i wiertnic
do palowania

• systemów do bliskiego transportu

pionowego, wykonywanego za pomocą
montowanych na budowach
i eksploatowanych okresowo żurawi,
dźwigów budowlanych, wind
towarowych i osobowo-towarowych

• systemów do pracy na wodzie lub

z wody.

B. Działania przed rozpoczęciem robót

1. Prace tymczasowe muszą być prowadzone

pod nadzorem doświadczonych
i wykwalifi kowanych osób, posiadających
wiedzę z zakresu BHP.

2. Należy dokładnie sprawdzać kompetencje

powyższych osób.

3. Wszyscy pracownicy zatrudnieni przy

pracach tymczasowych muszą posiadać
wymagane kwalifi kacje zawodowe
i zdrowotne. Powinni być także przeszkoleni
w dziedzinie BHP adekwatnie do zakresu
prowadzonych prac oraz zapoznani z Oceną
Ryzyka dla Zadania.

4. Maszyny, urządzenia, narzędzia

i sprzęt pomocniczy stosowane do prac
tymczasowych powinny być sprawne
technicznie oraz posiadać wymagane
certyfi katy. Osoby je obsługujące muszą
posiadać wymagane uprawnienia i badania
lekarskie.

5. Pracowników zatrudnionych w warunkach

zagrożeń wynikających z Oceny Ryzyka dla
Zadania należy wyposażyć w odpowiednią
odzież, obuwie i sprzęt ochronny,
zgodnie ze standardami szczegółowymi:
„20.5 Odzież i obuwie” i „20.4 Osobiste –
sprzęt i ochrony indywidualne”. Należy ich
także zapoznać z zasadami ich stosowania.

6. Roboty szczególnie niebezpieczne należy

prowadzić w minimum dwuosobowej
obsadzie. Ponadto, trzeba zadbać o środki
techniczno – organizacyjne zapewniające
bezpieczeństwo na stanowiskach pracy
oraz skuteczną asekurację i ewakuację
w przypadku wystąpienia takiej potrzeby.

7. Roboty szczególnie niebezpieczne można

rozpocząć jedynie po uzyskaniu pisemnego
zezwolenia wydanego przez kierownika
budowy.

8. Prace tymczasowe należy prowadzić na

podstawie projektu określającego położenie
instalacji i urządzeń tak podziemnych, jak
i napowietrznych, które mogą znaleźć się
w zasięgu prowadzonych robót.

Standard ten zawiera minimum wymagań, jakie należy spełnić dla zapewnienia
bezpieczeństwa podczas prac tymczasowych.

Prace tymczasowe są prowadzone na budowach w ramach robót stałych o określonym
zakresie. Ich wykonanie warunkuje realizację zadania zgodnie z przyjętą technologią,
harmonogramem, sztuką budowlaną i zasadami bezpieczeństwa. Do prac tymczasowych
zaliczamy także czynności związane z usuwaniem usterek powstałych w trakcie robót
stałych. Systemy, metody i oprzyrządowanie stosowane podczas prac tymczasowych
generują wysokie zagrożenia, które są często przyczyną poważnych wypadków, w tym
śmiertelnych.

Standard pracy

16.2

W przypadku pytań
lub wątpliwości skontaktuj
się z najbliższym specjalistą
BHP lub wejdź na:
www.skanska.pl/bhp,
one.skanska/bhp

Standard ten:

• zawiera

wymagania

wynikające z prawa
i norm polskich
oraz wewnętrznych
uregulowań Skanska S.A.

•

jest obligatoryjny dla
wszystkich jednostek
Skanska S.A.

• pomaga

zapewnić

bezpieczne i skuteczne
praktyki podczas prac.

Wersja 1.0

Standard 16.2

1

2

9. Podstawowym dokumentem w zakresie

BHP, niezbędnym do rozpoczęcia
i prowadzenia prac tymczasowych jest
Instrukcja Bezpiecznego Wykonywania
Robót (IBWR) dla konkretnego zadania.

10. IBWR należy opracować korzystając

z Planu Bezpieczeństwa, Ochrony Zdrowia
i Środowiska (Plan BOZiŚ), Oceny Ryzyka
dla Zadania oraz projektu wykonawczego
dla konkretnego rodzaju robót.

11. Do sporządzenia Oceny Ryzyka dla

Zadania konieczne jest ustalenie wszystkich
zagrożeń, jakie mogą wystąpić w procesie
prowadzenia prac tymczasowych.

12. Miejsca niebezpieczne należy ogrodzić

i oznakować poprzez umieszczenie tablic
z napisami ostrzegawczymi.

13. Planując pracę w sąsiedztwie linii

energetycznych należy uwzględnić wymogi
zawarte w standardzie szczegółowym „4.4 Praca
w sąsiedztwie linii energetycznych”.

C. Działania podczas prowadzenia robót

1. Podczas prac prowadzonych na wysokości,

wszędzie tam, gdzie pozwalają na to
warunki lokalne, należy w pierwszej
kolejności stosować rusztowania
robocze zamiast drabin. Ma to na celu
zapewnienie pracownikom pracy zgodnej
z zasadami ergonomii i większego poziomu
bezpieczeństwa.

2. Montaż lub demontaż rusztowań

systemowych, gdy wymiary siatki
konstrukcyjnej są jednoznacznie narzucone
poprzez wymiary elementów rusztowania,
należy wykonywać na podstawie
dokumentacji techniczno-ruchowej.

3. Montaż lub demontaż rusztowań

niesystemowych, gdy wymiary siatki
konstrukcyjnej nie są jednoznacznie
narzucone przez ściśle powiązane z tymi
elementami części złączne, należy
wykonywać na podstawie opracowanego
projektu montażu lub demontażu.

5. Prace na rusztowaniach należy planować,

przygotowywać i prowadzić w oparciu
o zapisy standardu szczegółowego
„2.2 Rusztowania” (Rys. 1).

6. Pomosty robocze jako tymczasowa

konstrukcja (pomosty robocze deskowań,
konsole wiszące) muszą być zmontowane
i eksploatowane na podstawie dokumentacji
techniczno-ruchowej deskowania.

7. Pomosty robocze jako tymczasowa

konstrukcja mogą być użytkowane po
dokonaniu odbioru przez kompetentną
osobę, upoważnioną przez kierownika
budowy. Kopia protokołu powinna być
wywieszona na pomoście roboczym.

8. Prace na pomostach roboczych należy

planować, przygotowywać i prowadzić
w oparciu o zapisy standardu szczegółowego
„2.3 Pomosty robocze” (Rys. 2).

9. Drabiny można stosować jedynie wtedy, gdy

praca przy ułożeniu ciała w jednej pozycji
ma trwać nie dłużej niż 30 minut.

10. Drabiny można używać jedynie do pracy

lekkiej, kiedy ciężar przenoszony przez
człowieka nie przekracza 10 kg.

11. Drabiny stosujemy, gdy możliwe jest

utrzymanie trzech punktów kontaktu (ręce
i stopy) w pozycji roboczej.

12. Prace na drabinach należy planować,

przygotowywać i prowadzić w oparciu
o zapisy standardu szczegółowego
„2.4 Drabiny” (Rys. 3).

Rys. 1 Prace na
rusztowaniach jezdnych

Rys. 2 Prace na pomostach
roboczych

13. Wszystkie podnośniki służące jako

urządzenia do wykonywania prac
na wysokości podlegają dozorowi
technicznemu.

14. Kosze lub platformy robocze podnośników

muszą być wyposażone w stabilny, stały
system zabezpieczeń przed upadkiem
z wysokości w postaci balustrad.

15. Prace na ruchomych podestach roboczych

należy planować, przygotowywać
i prowadzić w oparciu o zapisy standardu
szczegółowego „2.5 Podnośniki”.

16. Prace ziemne w głębokich wykopach

należy odpowiednio zabezpieczać. Jedną
z możliwości jest zastosowanie trwałych
obudów ścian głębokich wykopów,
zgodnie z parametrami zamieszczonymi
w dokumentacji technicznej, określającymi
maksymalne parcie gruntu na ścianę.

17. Prace ziemne w głębokich wykopach

należy wykonywać w oparciu o standard
szczegółowy „3.3 Obudowy ścian, szalunki,
zabezpieczenia”.

18. Prace przy użyciu żurawi należy wykonywać

w oparciu o standard szczegółowy
„11.3 Żurawie, żurawiki, dźwigi, windy,
suwnice”.

19. Stanowiska pracy usytuowane

w bezpośredniej bliskości wody oraz nad
tafl ą wody należy wyposażyć w koła
ratunkowe z linkami i rzutkami, widocznymi
z miejsca wykonywania robót. Odległość
między sąsiadującymi kołami ratunkowymi
nie może być większa niż 50 m.

20. Prace specjalistyczne wykonywane na

wodzie lub z wody należy prowadzić
zgodnie ze standardem szczegółowym
„13.5 Roboty na wodzie, z wody oraz
w kesonach” (Rys. 4 i 5).

21. Przez cały czas wykonywania prac

tymczasowych musimy zapewnić
stały nadzór osób z odpowiednimi
uprawnieniami budowlanymi.

Rys. 3 Prace na drabinach

Standard 16.2

3

Wersja 1.0

D. Zabrania się:

1. Gromadzenia i pozostawiania na

rusztowaniach na noc i dłuższe przerwy
w pracy materiałów lub narzędzi.

2. Wchodzenia i schodzenia z rusztowań

w miejscach do tego nieprzeznaczonych.

3. Użytkowania rusztowań z uszkodzonymi

elementami konstrukcyjnymi.

4. Przemieszczania rusztowań przejezdnych,

gdy przebywają na nich ludzie.

5. Pracy na rusztowaniu podczas ograniczonej

widoczności oraz bez dostatecznego
oświetlenia o zmroku i w nocy, w czasie
opadów deszczu i śniegu, podczas

gołoledzi, burzy i wiatru o prędkości
przekraczającej 10 m/s.

6. Użytkowania pomostów roboczych

niezgodnie z przeznaczeniem.

7. Nadmiernego obciążania pomostów

roboczych.

8. Przebywania pracowników na pomoście

roboczym podczas podnoszenia pomostu za
pomocą żurawia.

9. Wykorzystywania drabin jako drogi stałego

transportu.

10. Używania drabin rozstawnych jako

przystawnych.

11. Eksploatacji podnośników bez ważnego

dopuszczenia przez Urząd Dozoru
Technicznego.

12. Pracy w wychyleniu poza obręb kosza

podnośnika, bez zabezpieczenia
indywidualnym sprzętem chroniącym przed
upadkiem z wysokości.

13. Przeciążania pomostu kosza podnośnika

ponad dopuszczalne, maksymalne
obciążenie.

14. Przebywania pracowników

w niezabezpieczonych głębokich wykopach.

15. Przebywania pracowników w wykopie

podczas transportowania do niego
materiałów lub urządzeń.

16. Schodzenia do wykopu oraz wychodzenia

z niego po rozporach lub innych elementach
obudowy.

17. Zdejmowania kamizelek ratunkowych

w trakcie wykonywania prac w miejscach
niezabezpieczonych nad lustrem wody
oraz w trakcie przebywania na łodzi do
transportu osób i ładunku.

18. Przekraczania dopuszczalnego

maksymalnego obciążenia łodzi do
transportu osób i ładunku.

Rys. 4 Prace z podnośnika wykonywane nad wodą

Rys. 5 Stałe punkty
ratownicze przy pracach
wodnych