Rozwój idei ochrony środowiska

i zrównoważonego rozwoju

Ogólnoświatowy kryzys środowiska - pierwsze reakcje

Procesy przemian dokonywane przez człowieka w środowisku
zaczęły się potęgować od czasów rewolucji przemysłowej, a w ciągu
ostatnich 100 lat nakładają się na siebie potęgując efekt końcowy,
dwa zjawiska:
•

postęp techniczny

• wzrost liczby ludności.

Zainteresowanie wpływem zanieczyszczenia na ludzi – po
wystąpieniu smogu w Donora (Pensylwania)-1948, Londynie (1952).

•1962 -Rachel Carson –”Cicha wiosna” (Silent spring) przedstawiała czarny
scenariusz świata pozbawionego śpiewu ptaków i odgłosów zwierząt na skutek
powszechnego użycia pestycydów.

Ogólnoświatowy kryzys środowiska

XXIII Sesja Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych, 3 grudnia
1968 r.
Było to pierwsze światowe forum narodów, na którym problemy relacji “człowiek i
środowisko" znalazły się w centrum zainteresowania.
Zwrócono m.in. uwagę na to, że:
1)

po raz pierwszy w historii ludzkości pojawił się kryzys środowiska o zasięgu

ogólnoświatowym

;

2) przyczyny tego kryzysu, widoczne od dawna, są następujące:

eksplozja

demograficzna, uprzemysłowienie, wyniszczenie ziem uprawnych, bezplanowy

rozwój stref miejskich, zmniejszanie się terenów wolnych, ginięcie wielu form

życia roślinnych i zwierzęcych oraz ekosystemów naturalnych;

3) kontynuacja negatywnych procesów zachodzących w środowisku zagraża

przyszłemu życiu na Ziemi;

4) konieczne jest rozpatrzenie problemów ochrony środowiska i zapobieżenia

niebezpieczeństwu;

5) uświadomiono sobie, że przestrzeń i zasoby Ziemi są ograniczone.

Rok 1968 przyjmuje się jako datę narodzin światowego prawa ochrony środowiska

Ogólnoświatowy kryzys środowiska

Raport Sekretarza Generalnego ONZ Sithu U Thanta, wyrażony w rezolucji

nr 2390 Zgromadzenia Ogólnego ONZ, "Człowiek i jego środowisko"

- 26 maja 1968

Najważniejsze zagadnienia poruszane w tym raporcie, to:

•

zwięzłe informacje na temat najpoważniejszych zagrożeń dla środowiska

naturalnego,

• klasyfikację problemów ochrony środowiska (lokalne, regionalne, krajowe i

międzynarodowe),

• omówienie problemów globalnych, które można rozwiązać jedynie na drodze

współpracy i porozumień międzynarodowych.

Podawał termin i miejsce oraz cele pierwszej światowej konferencji

nt. problemów ochrony środowiska - czerwiec 1972, Szwecja

Raport wstrząsnął opinią publiczną świata, przez wiele lat był nieomal codziennie cytowany przez prasę i

inne środki przekazu. Przyczynił się do poważnego potraktowania ochrony środowiska przez rządy,
parlamenty i przez zwyczajnych ludzi.

Ogólnoświatowy kryzys środowiska-

kolejne raporty

RAPORTY Klubu Rzymskiego

• Granice wzrostu - 1972 -

ostrzegał przed konsekwencjami

wykładniczego wzrostu populacji i konsumpcji ekonomicznej. Pokazał
przekonujące efekty wzrastających trendów w zapotrzebowaniu,
zużywaniu i skażeniach doprowadzających do wyczerpania zasobów
naturalnych i poważnych skażeń w następnych dziesięcioleciach.

• Ludność w punkcie zwrotnym - 1974

• O nowy ład międzynarodowy - 1976

i inne - łączy przesłanie - tak dalej być nie może!

„

Nakazem chwili jest konieczność dokonania zmiany koncepcji

rozwoju, opierającej się dotychczas na bezlitosnej i
nieograniczonej eksploatacji przez człowieka środowiska
naturalnego”.

Ogólnoświatowy kryzys środowiska i działania na rzecz jego

powstrzymania

Konferencja Sztokholmska ONZ, czerwiec 1972 rok

Na konferencji tej zapadły ważne postanowienia, m.in.
• ochrona środowiska została podniesiona do rangi podstawowej funkcji państwa;

pojawił się nowy termin “polityka ochrony środowiska" - jako integralna część
polityki państwowej;

• został opracowany zbiór zasad służący celom polityki ochrony środowiska pt.

“Deklaracja Konferencji ONZ w sprawie Ochrony Środowiska" (Deklaracja
Sztokholmska) -

• został powołany

Program Ochrony Środowiska Narodów Zjednoczonych -

UNEP

(United

Nations

Environmental

Programme)

-

w

postaci

wyspecjalizowanej agencji ONZ (Rada Zarządzająca w Genewie, Sekretariat Rady
w Nairobi);

• wprowadzono hasło “Mamy tylko jedną Ziemię";
• 5 czerwca stał się Światowym Dniem Ochrony Środowiska.

Ogólnoświatowy kryzys środowiska i działania na rzecz

jego powstrzymania

Deklaracja Sztokholmska, zwana też Deklaracją Zasad, adresowana była do rządów

i narodów. Przewodnia myśl: kontynuacja dotychczasowego sposobu rozwoju
doprowadzi do katastrofy w postaci zużycia zasobów przyrody

Zawierała zbiór 26 zasad, dotyczących zagadnień takich jak:
•

prawo człowieka do odpowiednich warunków życia w środowisku,

• zachowanie naturalnych zasobów ziemi dla dobra obecnych i przyszłych pokoleń

poprzez staranne planowanie i zarządzanie,

•

użytkowanie nieodnawialnych zasobów ziemi w taki sposób, aby uchronić je przed

wyczerpaniem,

• przeciwdziałanie zanieczyszczeniom środowiska, powodującym poważne zmiany w

ekosystemach,

• zapobieganie zanieczyszczeniom mórz,
•

racjonalne planowanie (planowanie przestrzenne) - podstawowym instrumentem

godzenia wszelkich konfliktów między rozwojem a ochroną środowiska,

• upowszechnianie wiedzy z zakresu ochrony środowiska,
• popieranie badań naukowych związanych z ochroną środowiska,
• suwerenne prawo państw do wykorzystywania swych zasobów i ponoszenie

odpowiedzialności za ewentualne szkody wyrządzone innym państwom lub
obszarom.

Ogólnoświatowy kryzys środowiska i działania na rzecz

jego powstrzymania

„Światowa strategia ochrony przyrody", 1980 rok (World Conservation Strategy)

Była kolejnym bardzo istotnym dokumentem zaadresowanym do rządów i

społeczeństw.

Została wydana z inicjatywy Światowej Unii Ochrony Przyrody

(IUCN),

z pomocą Programu Środowiskowego Narodów Zjednoczonych (UNEP) i

Światowego Funduszu Ochrony Przyrody (WWF), przy współpracy Organizacji do
spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) i Organizacji Narodów Zjednoczonych do
spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO).

W “Światowej strategii" podano wiele danych liczbowych, wskazujących na

konieczność natychmiastowego podjęcia skutecznych działań, mających
powstrzymać wymieranie gatunków i degradację środowiska Ziemi.

Głównym celem “Światowej strategii" jest ochrona żywych zasobów środowiska.

Ogólnoświatowy kryzys środowiska i działania na rzecz

jego powstrzymania

Światowa strategia ochrony przyrody", 1980 rok (World Conservation Strategy)

Głównym celem “Światowej strategii" jest ochrona żywych zasobów,

który zostanie

zrealizowany poprzez takie działania, jak:

• utrzymanie jak największej powierzchni i jak najlepszej kondycji ekosystemów

słodkowodnych, leśnych, torfowiskowych oraz muraw o charakterze naturalnym
(stepy, hale i sawanny),

• utrzymanie jak największej różnorodności gatunkowej i genetycznej roślin i

zwierząt,

•

zwiększenie skuteczności ochrony mórz, oceanów i stref przybrzeżnych,

•

użytkowanie zasobów w sposób zapewniający ich systematyczne odtwarzanie i

regenerację - ciągłość procesów ekologicznych,

• opracowanie spójnych strategii krajowych i regionalnych.

Punkty zwrotne na drodze do zrównoważonego rozwoju

• 1983 – powołanie przy ONZ Światowej Komisji ds.

Środowiska i Rozwoju (WCED) Narodów Zjednoczonych,
tzw. komisja Brundtland

•

Gro Brundtland

-

polityk norweski, lekarz. W latach 1974–1979 minister ochrony środowiska. W latach

1981, 1986–1989 i 1990–1996 premier - pierwsza kobieta w Norwegii na tym stanowisku. W latach 1984-1987
przewodnicząca komisji Światowej Komisji ds. Środowiska i Rozwoju (tzw. Komisja Brundtland), a od 1998
dyrektor generalny Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).

Punkty zwrotne na drodze do zrównoważonego rozwoju

• Światowa Komisja ds. Środowiska i Rozwoju została powołana w

1983 roku przez Gro Harlem Brundtland na zaproszenie
ówczesnego Sekretarza Generalnego ONZ.

• Komisja jest najbardziej znana z wypracowania szerokiej

politycznej koncepcji zrównoważonego rozwoju oraz
opublikowania w kwietniu 1987 roku raportu "Nasza Wspólna
Przyszłość” (Our common future)

• Działalność Komisji przyczyniła się do zwołania Szczytu Ziemi

w 1992 w Rio de Janeiro

.

Konferencja ONZ “Środowisko i rozwój", zwana

Szczytem Ziemi, Rio de Janeiro, 1992 rok

• Było to największe w historii forum poświęcone międzynarodowej

współpracy w ochronie środowiska. Wzięło w nim udział 179 państw.

Konferencja ta nawiązywała do postanowień Konferencji Sztokholmskiej

ONZ, z 1972 roku.

• W Rio przyjęto stanowisko, że sprawy ochrony środowiska należy

łączyć z rozwojem społecznym i gospodarczym, gdyż są one ze sobą

ściśle powiązane.

Konferencja ONZ “Środowisko i rozwój", zwana

Szczytem Ziemi, Rio de Janeiro, 1992 rok

• Na konferencji Szczyt Ziemi zostały sporządzone

trzy doniosłe dokumenty

:

1)

Deklaracja z Rio w sprawie środowiska i rozwoju - „Karta Ziemi”

(27 zasad, dążenie do zrównoważonego rozwoju, nawiązanie do
Deklaracji Sztokholmskiej z 1972 r.);

2) Deklaracja o rozwoju lasów wszystkich typów, ich ochrony i

użytkowania,

3) Globalny program działań “Agenda 21" - kompleksowy program

wprowadzający zasadę zrównoważonego rozwoju.

• Na konferencji tej zostały również wyłożone do podpisu dwie bardzo

ważne konwencje: Konwencja o różnorodności biologicznej i
Konwencja w sprawie zmian klimatu.

Karta Ziemi nazwana po Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro

Deklaracją z Rio

•Zawiera zbiór 27 podstawowych zasad zrównoważonego rozwoju,

wśród których prawa i obowiązki państw oraz obywateli wobec

środowiska naturalnego i minimalizacji sfer ubóstwa odgrywają rolę

podstawową.

•http://www.vilp.de/Plpdf/p061.pdf

•Zapisy Deklaracji, nawiązują do przyjętej w 1982 roku Światowej Karty Przyrody i
Raportu Brundland z 1987 roku.

•Zostały one uwzględnione w wielu dokumentach o zasięgu narodowym lub ponad
narodowym m.in. w zasadach sześciu Programów Działań Unii Europejskiej oraz
europejskich sieci miast zrównoważonego rozwoju, a w Polsce w nowej Konstytucji
(art. 5), w ustawowej definicji zrównoważonego rozwoju oraz w podstawowych
dokumentach strategicznych, a w szczególności w pierwszej (z 1991 roku) i drugiej
polityce ekologicznej państwa (II PEP z 2000 roku).

Karta Ziemi -

przykłady

Deklaracja z Rio de Janeiro w sprawie środowiska i rozwoju

Preambuła

Konferencja Narodów Zjednoczonych ”Środowisko i Rozwój”

spotykając się w Rio de Janeiro od 3 do 14 czerwca 1992 r.,
potwierdzając Deklarację Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie środowiska człowíeka, przyjętą w
Sztokholmie w dniu 16 czerwca 1972 r., oraz dążąc do jej rozszerzenia, mając na celu ustanowienie
nowego i sprawiedliwego światowego partnerstwa poprzez stworzenie nowych form współpracy między
państwami, podstawowymi grupami społecznymi i narodami, pracując w celu osiągnięcia międzynarodowych
porozumień, korzystnych dla wszystkich i chroniących integralność światowego systemu środowiska i
rozwoju, uznając niepodzielną i powiązaną współzależnościami istotę Ziemi, naszego domu, oglasza, że:
Zasada 1
Istoty ludzkie są w centrum zainteresowania w procesie zrównoważonego rozwoju. Mają prawo do
zdrowego i twórczego życia w harmonii z przyrodą.
Zasada 2
Państwa, w zgodzie z Kartą Narodów Zjednoczonych i zasadami prawa międzynarodowego, mają
suwerenne prawo do korzystania ze swych zasobów naturalnych stosownie do ich własnej polityki
dotyczącej środowiska i rozwoju oraz są odpowiedzialne za zapewnienie, że działalność prowadzona w
ramach ich prawa lub kontroli, nie spowoduje zniszczeń środowiska naturalnego innych państw lub
obszarów znajdujących się poza granicami narodowych uregulowań prawnych.
Zasada 3
Prawo do rozwoju musi być wypełnione tak, ażeby sprawiedliwie połączyć rozwojowe i środowiskowe
potrzeby obecnych i przyszłych generacji.
Zasada 4
Aby osiągnąć zrównoważony rozwój, ochrona środowiska powinna stanowić nierozłączną część procesu
rozwoju i nie moze być rozpatrywana oddzielnie od niego.

Agenda 21- jak rozszyfrowa

ć to tajemnicze pojęcie?

•Agenda - to program, 21 - to XXI wiek, czyli Agenda 21 to

program działań na rzecz osiągnięcia rozwoju
zrównowazonego w perspektywie XXI wieku.

•Globalny Program Działań, nazywany popularnie Agendą 21 wzywa

społeczność międzynarodową do wspierania wszelkich działań służących
wprowadzaniu w życie trwałego i ekologicznie zrównoważonego rozwoju
i zawiera zbiór skonkretyzowanych rekomendacji dla krajów
członkowskich ONZ i organizacji międzynarodowych.

Dokument

składa się z preambuły oraz 4 części merytorycznych:

•Zagadnienia socjalne i ekonomiczne
•Ochrona i zarządzanie zasobami naturalnymi
•Wzmacnianie roli głównych grup społecznych i organizacji
•Możliwości realizacyjne

Agenda 21- jak rozszyfrowa

ć to tajemnicze pojęcie?

Działania na rzecz rozwoju zrównowazonego powinny być podejmowane

równocześnie w skali:

•

globalnej globalna i międzynarodowe Agendy 21,

• krajowej narodowe Agendy 21,
•regionalnej regionalne Agendy 21,
•lokalnej lokalne Agendy 21.

Punkty zwrotne na drodze do zrównoważonego rozwoju

• 1997 – Konferencja w Nowym Jorku –

Rio+5

• 2002 -Światowy 'Szczyt

Zrównoważonego Rozwoju” w
Johannesburgu (Republika Południowej
Afryki)- Rio +10

Konferencja ONZ Johannesburg, 2002 rok

Kolejna

wielka

konferencja

poświęcona powstrzymaniu globalnego kryzysu

środowiska, zorganizowana 30 lat po Konferencji Sztokholmskiej (1972) i 10 lat po
Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro (1992). Wzięło w niej udział ponad 100 państw.
Obrady były poświęcone problemom ekologicznym, społecznym, zdrowotnym i
ekonomicznym.

Przyjęto dwa ważne dokumenty końcowe: “Plan działań" i “Deklarację polityczną".

Podjęto liczne zobowiązania, m.in.:

•

do 2005 roku mają zostać opracowane zintegrowane plany gospodarki wodnej w

układzie zlewniowym,

•

do 2010 roku należy doprowadzić do znacznego osłabienia tempa wymierania

rzadkich gatunków fauny i flory,

•

do 2015 roku mają zostać odnowione w morzach i oceanach zasoby ryb, obecnie

znacznie przetrzebione na skutek nadmiernych połowów,

•

do 2020 roku deklaruje się zaprzestania wytwarzania i stosowania środków

chemicznych w sposób szkodliwy dla ludzi i środowiska,

•

ułatwienie dostępu do tanich odnawialnych źródeł energii (wiatr, słońce).

Konferencja ONZ Johannesburg, 2002 rok

Jej głównym celem było dokonanie przeglądu realizacji

Agendy 21 (światowego programu działań na rzecz

zrównoważonego rozwoju) oraz innych ustaleń

dokonanych przed dziesięciu laty w czasie konferencji

w Rio de Janeiro.

W ciągu ostatnich 10 lat

stan środowiska w skali globalnej nie uległ poprawie

(a wręcz przeciwnie). Oddziaływanie

człowieka na przyrodę osiągnęło najwyższy stopień

w historii. Tempo tej presji stale rośnie. Postanowienia

konwencji i porozumień zawartych w Rio

de Janeiro nie są dotrzymywane.

Czym jest zrównoważony rozwój?

Rozwój zrównoważony

oznacza nową filozofię rozwoju globalnego,

regionalnego i lokalnego, przeciwstawiającą się wąsko rozumianemu wzrostowi
gospodarczemu. Filozofia ta, powstała w odpowiedzi na globalny charakter
zagrożeń środowiska, formułuje wizje oraz sposoby ich łagodzenia lub likwidacji
poprzez realizację koncepcji społeczeństwa poszanowania zasobów
Podstawowy sens tej ważnej kategorii oddają następujące określenia.

Rozwój zrównoważony

(lub trwały)to:

•

rozwój społeczno-gospodarczy zharmonizowany ze środowiskiem,

•

nieustanny, ograniczony rozwój społeczno -gospodarczy z poszanowaniem i

wykorzystaniem dóbr przyrody,

•

prowadzenie wszelkiej działalności gospodarczej w harmonii z przyrodą w

taki sposób, aby nie spowodować w przyrodzie nieodwracalnych zmian.

Czym jest zrównoważony rozwój?

Pierwsza definicja zrównoważonego rozwoju: 1987

Jest to rozwój, który zapewnia zaspokojenie potrzeb
obecnych pokoleń, nie ograniczając możliwości
zaspokojenia potrzeb pokoleń następnych

.

Zrównoważony rozwój, zwany także ekorozwojem …”jest tam, gdzie ludzie przewidują
ograniczenia związane ze skończonością Planety i niezależnym od człowieka rytmem przyrody
(…). Jest to strategia osiągania godnego życia w ramach tego, co jest fizycznie i biologicznie
możliwe. Gwarantuje ona zaspokajanie podstawowych potrzeb obecnego i przyszłych pokoleń
zachowując jednocześnie trwałość funkcjonowania środowiska przyrodniczego oraz naturalną
różnorodność, zarówno gatunków jak i ekosystemów.

Definicja wg Raportu Polskich ruchów ekologicznych
"Ekorozwój w Polsce" 1992

Czym jest rozwój zrównowazony?

• Koncepcję zrównoważonego rozwoju rozpatrywać można na

trzech płaszczyznach:

•

1. Zrównoważony rozwój ekologiczny: Koncepcja najsilniej

związana z pierwotnym rozumieniem pojęcia i z ideą unikania
gospodarki rabunkowej.

•

2. Zrównoważony rozwój ekonomiczny: Społeczeństwo nie

powinno żyć powyżej swoich możliwości=odpowiedzialna
konsumpcja.

•

3. Zrównoważony rozwój społeczny: Państwo i społeczeństwo

powinny być zorganizowane w taki sposób, by ograniczać
niepokoje społeczne, a konflikty powinny być rozwiązywane na
drodze pokojowej

Konferencja ONZ Johannesburg, 2002 rok

Kolejna

wielka

konferencja

poświęcona powstrzymaniu globalnego kryzysu

środowiska, zorganizowana 30 lat po Konferencji Sztokholmskiej (1972) i 10 lat po
Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro (1992). Wzięło w niej udział ponad 100 państw.
Obrady były poświęcone problemom ekologicznym, społecznym, zdrowotnym i
ekonomicznym.

Przyjęto dwa ważne dokumenty końcowe: “Plan działań" i “Deklarację polityczną".

Podjęto liczne zobowiązania, m.in.:

•

do 2005 roku mają zostać opracowane zintegrowane plany gospodarki wodnej w

układzie zlewniowym,

•

do 2010 roku należy doprowadzić do znacznego osłabienia tempa wymierania

rzadkich gatunków fauny i flory,

•

do 2015 roku mają zostać odnowione w morzach i oceanach zasoby ryb, obecnie

znacznie przetrzebione na skutek nadmiernych połowów,

•

do 2020 roku deklaruje się zaprzestania wytwarzania i stosowania środków

chemicznych w sposób szkodliwy dla ludzi i środowiska,

•

ułatwienie dostępu do tanich odnawialnych źródeł energii (wiatr, słońce).

Konferencja ONZ Johannesburg, 2002 rok

Jej głównym celem było dokonanie przeglądu realizacji

Agendy 21 (światowego programu działań na rzecz

zrównoważonego rozwoju) oraz innych ustaleń

dokonanych przed dziesięciu laty w czasie konferencji

w Rio de Janeiro.

W ciągu ostatnich 10 lat

stan środowiska w skali globalnej nie uległ poprawie

(a wręcz przeciwnie). Oddziaływanie

człowieka na przyrodę osiągnęło najwyższy stopień

w historii. Tempo tej presji stale rośnie. Postanowienia

konwencji i porozumień zawartych w Rio

de Janeiro nie są dotrzymywane.

Czym jest zrównoważony rozwój?

Rozwój zrównoważony

oznacza nową filozofię rozwoju globalnego,

regionalnego i lokalnego, przeciwstawiającą się wąsko rozumianemu wzrostowi
gospodarczemu. Filozofia ta, powstała w odpowiedzi na globalny charakter
zagrożeń środowiska, formułuje wizje oraz sposoby ich łagodzenia lub likwidacji
poprzez realizację koncepcji społeczeństwa poszanowania zasobów
Podstawowy sens tej ważnej kategorii oddają następujące określenia.

Rozwój zrównoważony

(lub trwały)to:

•

rozwój społeczno-gospodarczy zharmonizowany ze środowiskiem,

•

nieustanny, ograniczony rozwój społeczno -gospodarczy z poszanowaniem i

wykorzystaniem dóbr przyrody,

•

prowadzenie wszelkiej działalności gospodarczej w harmonii z przyrodą w

taki sposób, aby nie spowodować w przyrodzie nieodwracalnych zmian.

Czym jest zrównoważony rozwój?

Pierwsza definicja zrównoważonego rozwoju: 1987

Jest to rozwój, który zapewnia zaspokojenie potrzeb
obecnych pokoleń, nie ograniczając możliwości
zaspokojenia potrzeb pokoleń następnych

.

Zrównoważony rozwój, zwany także ekorozwojem …”jest tam, gdzie ludzie przewidują
ograniczenia związane ze skończonością Planety i niezależnym od człowieka rytmem przyrody
(…). Jest to strategia osiągania godnego życia w ramach tego, co jest fizycznie i biologicznie
możliwe. Gwarantuje ona zaspokajanie podstawowych potrzeb obecnego i przyszłych pokoleń
zachowując jednocześnie trwałość funkcjonowania środowiska przyrodniczego oraz naturalną
różnorodność, zarówno gatunków jak i ekosystemów.

Definicja wg Raportu Polskich ruchów ekologicznych
"Ekorozwój w Polsce" 1992

Czym jest rozwój zrównowazony?

• Koncepcję zrównoważonego rozwoju rozpatrywać można na

trzech płaszczyznach:

•

1. Zrównoważony rozwój ekologiczny: Koncepcja najsilniej

związana z pierwotnym rozumieniem pojęcia i z ideą unikania
gospodarki rabunkowej.

•

2. Zrównoważony rozwój ekonomiczny: Społeczeństwo nie

powinno żyć powyżej swoich możliwości=odpowiedzialna
konsumpcja.

•

3. Zrównoważony rozwój społeczny: Państwo i społeczeństwo

powinny być zorganizowane w taki sposób, by ograniczać
niepokoje społeczne, a konflikty powinny być rozwiązywane na
drodze pokojowej

Czym jest rozwój zrównowazony?

• Zrównoważony rozwój stanowi ważny element systemu prawa

międzynarodowego.

• W Polsce zasada zrównoważonego rozwoju zyskała rangę

konstytucyjną - została zapisana w art. 5 konstytucji RP.

Rozwój zrównoważony w Polsce

• Art. 5 Konstytucji R.P.

„Rzeczpospolita Polska ………zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą

zrównoważonego rozwoju.”

• Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 Prawo ochrony środowiska -

rozwój

zrównoważony -

"rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje

integrowanie działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zacho-
waniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów
przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania
podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno
współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń" (art. 3).

ZRÓWNOWAŻONY

ROZWÓJ

I

N

S

T
Y
T

U
C

J

E

SPOŁECZEŃSTWO

G

O

S
P

O

D

A

R

K

A

ŚRODOWISKO

INTEGRACJA

RÓWNOŚĆ SZANS

Niezrównoważony, zrównoważony na przykładzie rozwoju

transportu

Niezrównoważony
• Brak myślenia o kształtowaniu

potrzeb

• Dominacja samochodu
• Ograniczanie roli kolei
• Niedostrzeganie pieszych i

rowerzystów

• Promocja konsumpcji

indywidualnej, duże zużycie

zasobów, groźne
zanieczyszczenia w tym globalne,

fragmentacja przyrody, większe

zagrożenie życia i zdrowia ludzi,
strata czasu w korkach,

przenoszenie kosztów na innych,

w tym przyszłe pokolenia

Zrównoważony
• Ograniczanie potrzeb w miarę

możliwości

• Dominacja transportu publicznego
• Wysoka ranga transportu

kolejowego

• Równoprawność dla pieszych i

rowerzystów

• Promocja konsumpcji zbiorowej,

mniejsze zużycie zasobów i mniejsza

ilość zanieczyszczeń, szansa na

mniejsze rozczłonkowanie cennych

przyrodniczo terenów, zdrowsze

warunki do życia ludzi, mniej

korków, ponoszenie pełnych

kosztów przez tych, którzy

korzystają z transportu