PRZEĆWICZ PRZED EGZAMINEM 2

Zad.1.
Przykładowa odpowiedź: Jurand został ukazany w momencie, gdy Krzyżacy, przez pośredników, postawili mu
warunki odzyskania porwanej córki.

Zad. 2.
Żądania Krzyżaków:

–

uwolnienie de Bergowa i pozostałych więźniów,

–

wynagrodzenie więźniów,

–

przyznanie, że Danusia została porwana przez zbójów, a nie Krzyżaków,

–

zachowanie całej sprawy w tajemnicy,

–

ukorzenie się przed Krzyżakami,

–

błaganie Krzyżaków o łaskę.

Zad. 3.
Przykładowa odpowiedź: Jurand potwierdza, że to zbóje porwali Danusię, ale za zbójów uważa właśnie Krzy-
żaków. Nie ma bowiem żadnych wątpliwości, że to oni uprowadzili jego córkę.

Zad. 4.
Przykładowa odpowiedź:

–

bali się konsekwencji swojego czynu – poniesienia odpowiedzialności i niesławy,

–

nie chcieli, aby o całej sprawie dowiedział się Wielki Mistrz Zakonu,

–

najprawdopodobniej od samego początku planowali nie dotrzymać obietnicy, nie chcieli więc, aby kto-

kolwiek wiedział, gdzie i w jakim celu udał się Jurand.

Zad. 5.
Przykładowa odpowiedź: O tym, że Jurand był groźnym człowiekiem świadczy reakcja jego rozmówców, zwłasz-
cza fałszywego pątnika.
Oni jednakże zlękli się stanąwszy oko w oko z groźnym mężem. Pątnik, choć twarz miał zuchwałą, trząsł się po
prostu jak liść, a i pod niewiastą drżały nogi.
A pątnik przeraził się znowu. Wiedział, że może grozić i może rzec coś takiego, co powstrzyma i złamie Juranda,
ale zląkł się, że wpierw, nim słowo przemówi, stanie się z nim coś okropnego; więc zamilkł, oczy okrągłe, jakby
skamieniałe ze strachu, utkwił w groźnej twarzy spychowskiego pana i siedział bez ruchu – tylko broda poczęła
mu się trząść silnie.

Zad. 6a.
Przykładowa odpowiedź: Jurand jest postacią tragiczną, ponieważ został postawiony w sytuacji bez wyjścia
– niezależnie od tego, jak by postąpił i tak prowadziło to do nieszczęśliwego końca. Wiedział, że jeśli nie
spełni warunków postawionych przez Krzyżaków, Danusia zginie, ale był również przekonany, że wykonując
ich żądania i tak nie zdoła uratować ani córki, ani siebie.

Zad. 6b.
W głowie pozostała mu jedna tylko myśl, że jeśli nie uczyni tego, czego Krzyżacy chcą – uduszą mu dziecko; jeśli
zaś uczyni, to i tak może nie uratować ani Danusi, ani siebie. I nie widział żadnej rady, żadnego wyjścia. Czuł
nad sobą niemiłosierną przemoc, która go zgniotła.

Zad. 6c.
Przykładowa odpowiedź: Kreon, Antygona

Zad. 7.
Przykładowa odpowiedź: spryt, przebiegłość, okrucieństwo, mściwość, obłuda.

Zad. 8.
Podpowiedź:
W opisie powinny zostać uwzględnione takie uczucia i emocje, jak złość (wściekłość, gniew), rozpacz, lęk (strach,
przerażenie), poczucie bezsilności, miłość do córki i obawa o jej losy.

Zad. 9a.
Powieść Krzyżacy należy do epiki.

Zad. 9b.
Przykładowa odpowiedź: Homer Iliada, Odyseja, epos, starożytność I. Krasicki Jagnię i wilcy, bajka, oświecenie
Jacopo da Voragine Legenda o świętym Aleksym, legenda, średniowiecze Henryk Sienkiewicz Latarnik, nowela,
pozytywizm Dorota Terakowska Samotność bogów, powieść, współczesność

Zad. 10.
Krzyżacy to powieść historyczna. Cechami powieści historycznej są:

–

świat przedstawiony umieszczony w epoce traktowanej zarówno przez twórcę, jak i czytelnika jako

zamknięty okres dziejów,

–

dąży do respektowania prawdy historycznej,

–

zmierza do oddania charakterystycznych cech danej epoki i jej problemów,

–

obok postaci znanych z dziejów występują bohaterowie fikcyjni, których losy są wplecione w tok wyda-

rzeń historycznych.

Zad. 11.
[. . .] a którzy rzekli nam na odjezdnym tak: „Jeśliby nie miał spełnić wszystkich naszych rozkazów, lepiej by było,
by ta dziewka umarła, jako i Witoldowe dzieci pomarły”.

MOWA NIEZALEŻNA

Powiedzieli nam bracia, iż macie nie mówiąc nic nikomu stawić się w Szczytnie z panem de Bergow i z jeńcami.

MOWA ZALEŻNA

– A kto zaś zaręczy mi, że wrócę, gdy sam wlezę wilkowi w gardziel?

MOWA NIEZALEŻNA

Zad. 12a.
Poprawna odpowiedź: d

Zad. 12b.
Przykładowa odpowiedź: taż, przeto, jeno, odjedziem, dalekości

Zad. 12c.
Przykładowa odpowiedź: Autor zastosował w swojej powieści tzw. stylizację językową, czyli wprowadził do
tekstu archaizmy, po to, aby język powieści przypominał język dawny, taki, jakim mogli posługiwać się ludzie
w czasach, w których dzieje się akcja utworu.

Zad. 13.

WYRAZ

CZĘŚĆ MOWY

CZĘŚĆ ZDANIA

na

)

przyimek

w funkcji

okolicznika miejsca

twarzy

rzeczownik

nieprzywykłego

przymiotnik

w funkcji

przydawki

do

)

przyimek

w funkcji

dopełnienia dalszego

oporu

rzeczownik

Juranda

rzeczownik

w funkcji

przydawki

odbił

)

czasownik

w funkcji

orzeczenia

się

zaimek zwrotny

czasownikowego

gniew

rzeczownik

w funkcji

podmiotu
gramatycznego

Zad. 14.

gniew odbił się

–

związek główny (związek zgody)

odbił się na twarzy

–

związek przynależności

na twarzy Juranda

–

związek rządu

Juranda nieprzywykłego

–

związek zgody

nieprzywykłego do oporu

–

związek przynależności

Zad. 15/1.

Miał wprawdzie Jurand

1

w ręku wysłańców, mógł ich

2

zawieść księciu, mękami [mógł]

3

wydobyć z nich zeznania

– ale Krzyżacy

4

mieli Danusię – i mogli także nie

5

pożałować dla niej mąk.

1 – zdanie główne
2 – zdanie współrzędne do zdania 1. łączne
3 – zdanie współrzędne do zdania 2. łączne
4 – zdanie współrzędne do zdania 3. przeciwstawne
5 – zdanie współrzędne do zdania 4. łączne

Zad. 15/2.

Oto

1

powiecie, że ten

2

a

pątnik, który

3

przyjechał ze mną, przywiózł

2

b

wam okup,

my zaś odjedziem stąd ze szlachetnym

4

panem de Bergow i z jeńcami.

1 – zdanie główne
2a,b – zdanie podrzędne do 1. dopełnieniowe
3 – zdanie podrzędne do 2. przydawkowe
4 – zdanie współrzędne do 2. przeciwstawne

Zad. 15/3.

Przez chwilę płowe

1

jego wąsy poczęły się poruszać złowrogo, lecz

2

pomyślał, że idzie

3

o Danusię,

i pohamował

4

się.

1 – zdanie główne
2 – zdanie współrzędne do 1. przeciwstawne
3 – zdanie podrzędne do 2. dopełnieniowe
4 – zdanie współrzędne do 3. łączne

Zad. 15/4.

1

a

Pątnik, choć twarz

2

miał zuchwałą, trząsł się

1

b

po prostu jak liść, a i pod

3

niewiastą drżały nogi.

1a, b – zdanie główne
2 – zdanie podrzędne do 1. okolicznikowe przyzwolenia
3 – zdanie współrzędne do 1. łączne