Dlaczego pies podkula ogon, gdy jest wystraszony

Na pewno każdy nieraz widział psa z ogonem podwiniętym pod siebie, ale co dokładnie

oznacza ten gest w psiej „mowie ciała”? Właściwie dlaczego taka postawa ma związek z

uczuciami strachu, niepewności, podległości, niskiej pozycji społecznej i „podlizywania się",

podczas gdy ogon podniesiony sztywno w górę oznacza pozycję domi­nującą?

 

Nie chodzi tu o sam ogon, ale o to, co jest pod nim. Podwijając ogon pod siebie i wciskając go

między tylne nogi, pies o niskiej pozycji w stadzie odcina tym samym sygnały zapachowe

emitowane przez jego gruczoły około- odbytowe. Kiedy natomiast spotykają się dwa psy

wysokiej rangi, oba dumnie trzymają podniesione ogony, aby móc nawzajem obwąchać ich

okolice. Wydzielina gruczołów okołoodbytowych zawiera bowiem osobistą nutę zapachową

identyfikującą ich posiadacza, toteż tłumienie tego zapachu wtulonym ogonem jest u psów tym

samym, czym u ludzi nieśmiałych zakrywanie twarzy.

U psów domowych chowanych pojedynczo ten gest nie ma większego znaczenia. Wśród psów

w grupach o własnej, wewnątrzstadnej hierarchii jest to natomiast ważny sygnał, chroniący

słabszych członków stada przed agresją silniejszych. Jeszcze większe znaczenie ma to wśród

żyjących na wolności wilków. Można zaobserwować, jak wilk o niskiej randze, w miarę zbliżania

się do osobnika stojącego wyżej w hierar­chii, podkula coraz bardziej ogon, wciskając go

między tylne nogi. Im bardziej oddala się natomiast od wilka dominującego, tym wyżej

ponownie podnosi ogon.

U wilków „sygnalizacja ogonowa" jest nieco inna niż u psów. Każdy wilk ma na ogonie, około

siedmiu i pół centymetra od jego nasady, dodatkowy gruczoł ogonowy, przypominający z daleka

ciemną plamkę. Jest to mały gruczołek skórny, wytworzony z przekształconego gruczołu

łojowego, otoczony wieńcem sztywnych, czarno zakoń­czonych włosków, wydzielający

substancję podobną do tłuszczu. Jego rola, podobnie jak gruczołów okołoodbytowych, jest

ściśle związana z sygnalizacją zapachową. Istotne jest też, że umiejscowiony jest na zewnątrz

ogona, stanowi bowiem odpowiednik strefy przyodbytowej. W ten sposób jeden wilk

obwąchujący tylne partie ciała drugiego może natrafić na jeden rodzaj zapachu, kiedy ogon jest

uniesiony do góry (z gruczołów okołoodbytowych), a inny, kiedy ogon jest opuszczony (z

gruczołu ogonowego). Widać więc, że sygnalizacja zapachowa u wilków jest bardziej

skomplikowana niż u psów.

1 / 2

Dlaczego pies podkula ogon, gdy jest wystraszony

Nie wiadomo dokładnie, dlaczego u psów gruczoł ogonowy uległ zanikowi. Wszystkie inne

zmiany, jakie zaszły w ciągu tych dziesięciu tysięcy lat, odkąd wilk stał się psem — zostały

skrupulatnie wykorzystane przez ludzi do wyselekcjonowania ras znacznie różniących się

cechami jakościowymi. Rolę gruczołu ogonowego u wilków do­strzeżono natomiast dopiero

niedawno, trudno więc przypusz­czać, aby mogli na nią zwrócić uwagę dawniejsi hodowcy.

W każdym razie pies musiał utracić tę cechę bardzo wcześnie, gdyż nie występuje ona u żadnej

psiej rasy. Jest to jedyna różnica między wilkiem a psem, która do dziś nie została wyjaśniona.

Trzeba jeszcze dodać, że sposób trzymania ogona zarówno u psów, jak u wilków działa nie

tylko jako sygnał zapachowy, lecz i optyczny. Dzięki niemu można, obserwując z daleka

spotkanie dwóch osobników, na pierwszy rzut oka po samych ich sylwetkach poznać, który z

nich jest dominujący, a który podporządkowany. Widać też od razu, czy w tym układzie sił nie

szykują się jakieś zmiany, na przykład czy osobnik stojący nisko w hierarchii nie zamierza

wywalczyć sobie wyższej pozycji.

2 / 2