1

SPIS TRECI

WST P .................................................................................................................................................3

OPIS SAMOCHODU ............................................................................................................................4

Kluczyki do samochodu ....................................................................................................................4
Drzwi ..................................................................................................................................................4
Drzwi przedziau baga owego ..........................................................................................................5
Korek wlewu paliwa ..........................................................................................................................5
Pokrywa silnika .................................................................................................................................6
Fotele.................................................................................................................................................6
Pasy bezpiecze!stwa .......................................................................................................................7
Ustawienie fotela dziecka .................................................................................................................8
Wspomaganie kierownicy .................................................................................................................9
Daszki przeciwsoneczne i lusterka ..................................................................................................9
Urz"dzenia sterowania .....................................................................................................................9
Zestaw wska#ników ........................................................................................................................13
Prze"czniki pod kierownic" ...........................................................................................................15
Schowek ..........................................................................................................................................16
Popielniczka .......................................................................................................................................16

EKSPLOATACJA SAMOCHODU ....................................................................................................16

Mocowanie tablic rejestracyjnych ...................................................................................................16
Wy"cznik zaponu ..........................................................................................................................16
Uruchamianie silnika z Elektronicznym Systemem Sterowania Silnika (ESSS) .........................17
Immobiliser ......................................................................................................................................17
Instrukcja obsugi immobilisera ......................................................................................................18
Wy"czenie immobilisera ................................................................................................................18
Sytuacje szczególne .........................................................................................................................19
Sterowanie o$wietleniem wn%trza samochodu...................................................................................19
Korzystanie z kluczyków immobilisera i zaponu ...........................................................................20
Poo enie d#wigni skrzyni rozdzielczej ..........................................................................................20
Jazda samochodem ........................................................................................................................21
Hamowanie i postój.........................................................................................................................22
Holowanie i postój ...........................................................................................................................22
Eksploatacja nowego samochodu ..................................................................................................23
Zalecenia dotycz"ce eksploatacji samochodu...............................................................................23
Eksploatacja samochodu wyposa onego w Elektroniczny System Sterowania
Silnikiem (ESSS) .............................................................................................................................24
Uruchomienie silnika przy wykorzystaniu dodatkowego akumulatora ..........................................24
Sterowanie wentylacj" i ogrzewaniem wn%trza samochodu .........................................................25
Wentylacja wn%trza samochodu.....................................................................................................25
Zabezpieczenie przed zaparowaniem szyb ...................................................................................26
O$wietlenie wn%trza samochodu....................................................................................................26

2

OBS!UGA TECHNICZNA SAMOCHODU .......................................................................................27

Poziom oleju w misce olejowej silnika............................................................................................27
Poziom pynu chodniczego ............................................................................................................27
Poziom pynu hamulcowego ...........................................................................................................28
Poziom pynu w zbiorniczku wyrównawczym sprz%ga .................................................................29
Poziom pynu w zbiorniczku wspomagania kierownicy .................................................................29
Poziom elektrolitu w akumulatorze .................................................................................................30
&wiece zaponowe ..........................................................................................................................30
Pyny myj"ce ...................................................................................................................................31
Koa i opony samochodu ................................................................................................................31
Wymiana kó ....................................................................................................................................32
Wymiana arówek ...........................................................................................................................34
Wymiana bezpieczników topikowych .............................................................................................36
Obsuga nadwozia ..........................................................................................................................39
Gara owanie samochodu ...............................................................................................................40

CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA SAMOCHODU ...................................................................42

Podstawowe wymiary oraz dane techniczne samochodu .............................................................42
Podstawowe parametry silników ....................................................................................................43
Pojemno$ci i materiay eksploatacyjne ..........................................................................................43
Parametry eksploatacyjne samochodu ..........................................................................................44
Dane identyfikacyjne .......................................................................................................................45

ZA!"CZNIKI ......................................................................................................................................46

1. Paliwa, smary oraz pyny eksploatacyjne ...................................................................................46
2.'arówki stosowane w samochodzie............................................................................................47

3

WST P

Szanowny u ytkowniku zakupie$ samochód posiadaj"cy wysokie wa$ciwo$ci trak-

cyjne i u ytkowe z nap%dem na obie osie. W pocz"tkowym okresie eksploatacji nieza-
le nie od posiadanego do$wiadczenia jako kierowcy, zalecamy i rekomendujemy
ostro no$( przy u ytkowaniu danego modelu pojazdu samochodowego.

Przed rozpocz%ciem u ytkowania pojazdu zalecamy uwa ne przeczytanie i dokad-

ne zapoznanie si% z instrukcj".

Samochód przeznaczony jest do eksploatacji na wszelkiego rodzaju nawierzchniach

przy temperaturze powietrza od minus 40

0

C do plus 45

0

C.

Niezawodno$( Waszego pojazdu w du ym stopniu zale y od przestrzegania zasad

eksploatacji i poprawno$ci wykonanych obsug technicznych wymienionych i opisanych
w ksi" ce serwisowej.

Obsugi i naprawy samochodu zalecamy przeprowadza( w autoryzowanych sta-

cjach obsugi (ASO) posiadaj"cych autoryzacj% importera i dystrybutora samochodów,
a które s" wyposa one w odpowiednie narz%dzia i urz"dzenia specjalistyczne, prace
obsugowe i naprawcze wykonuje odpowiednio wyszkolony personel.

Przy eksploatacji i w trakcje prac zwi"zanych z naprawami i obsug" techniczn" po-

jazdów nale y stosowa( materiay wymienione w za"czniku 1.

Szczególnie nale#y pami$ta%, #e silnik samochodu wyposa#ony w ESSS (Elek-

troniczny System Sterowania Silnikiem) wraz z ca&' elektroniczn' aparatur' jego
sterowania, analizatorem spalin, przystosowany jest do pracy z paliwem bezo&o-
wiowym.

Konstrukcja pojazdu jest regularnie unowocze$niana i dlatego poszczególne w%zy i

detale mog" nieco ró ni( si% od opisanych w niniejszej instrukcji.

4

OPIS SAMOCHODU

Rys.1. Kluczyki do samochodu

Rys.2. Otwieranie drzwi

Kluczyki do samochodu

Do ka dego samochodu do"cza si%
dwa komplety kluczyków. W ka dym
komplecie (Rys.1) S" dwa rodzaje
kluczyków: wi%kszy – do w"czania
zaponu, mniejszy do zamków drzwi
baga nika. Numer kluczyka od w"-
czania zaponu umiejscowiony jest na

pytce kóka mocuj"cego kluczyki ze
sob". Odcinaj"c pytk% lub wymienia-

j"c kóko mo na zachowa( w tajemni-
cy numer kluczyka.

Do samochodu wyposa onego w

immobiliser dodatkowo dodawane s"
trzy kluczyki kodowe: 2 czarne – do
normalnego u ytkowania i 1 czerwony
– koduj"cy immobiliser.
* Immobiliser blokuje rozruch silnika i
umo liwia jego uruchomienie dopiero
po odblokowaniu (sczytaniu kodu z
czarnego kluczyka), a tym samym
zapobiega skorzystaniu z samochodu
przez niepowoane osoby. Zasady
korzystania z immobilisera omówione

s" w rozdziale Eksploatacja samo-
chodu.

Drzwi

Od zewn"trz drzwi s" otwierane

przez naci$ni%cie klamki (Rys. 2). Przy
otwieraniu drzwi automatycznie w"cza
si% o$wietlenie wn%trza samochodu.
Drzwi wyposa one s" w zamek, który
mo ne by( zablokowany od zewn"trz
za pomoc" kluczyka , wo onego w
otwór zamka 1. Od wewn"trz drzwi
mog" by( blokowane poprzez wci$ni%-
cie przycisku 2 (Rys. 3) blokady zam-
ka. Przy otwartych drzwiach. zabro-
nione jest wciskanie przycisku blokuj"-
cego (mo na uszkodzi( mechanizm
blokuj"cy).Od zewn"trz drzwi otwieraj"
si% poprzez poci"gni%cie do siebie
d#wigni 1 su "cej do otwierania drzwi,
niezale nie od poo enia przycisku
blokuj"cego zamek. Drzwi dodatkowo
wyposa one s" w wygodny podokiet-
nik 3.

5

Rys. 3 Drzwi samochodu

Drzwi przednie wyposa one s" w

szyb% 2, któr" opuszcza si% i podnosi
poprzez obrót korbki 1 podno$nika
szyby.

Drzwi przedzia&u baga#owego

W celu otwarcia drzwi przedziau

baga owego nale y poci"gn"( d#wigni%
1 (Rys. 4) i przy pomocy uchwytu
zewn%trznego 4 podnie$( drzwi do góry.
W górnym, otwartym poo eniu drzwi
utrzymywane s" przy pomocy
teleskopów gazowych 3. Przedzia
baga owy od wn%trza pojazdu od-
dzielony jest pók" 2, która w poo eniu
transportowym mo e su y( do prze-
wo enia lekkich przedmiotów.

UWAGA!

Pokrywa i drzwi baganika s

!ród"em podwyszonego niebezpie-
cze#stwa Przy ich zamykaniu nale-
y zachowa$ du ostrono%$?
Szczególnie je%li w pobliu znajduj
si& dzieci.

Korek wlewu paliwa

W celu uzyskania dost%pu do

korka wlewu paliwa (Rys.5) zbiornika
paliwa nale y otworzy( pokryw% znaj-
duj"c" si% po prawej stronie samocho-
du.

Rys.5.Korek wlewu paliwa

UWAGA!

Benzyna, a take jej opary s truj -
ce i "atwopalne! Przestrzegajcie
ostrono%$ i zasady bezpiecze#-
stwa przeciwpoarowego ! Unikajcie
wylania benzyny na skór& i odzie, a
oparów benzyny-dostania si& do
dróg oddechowych. W czasie tan-
kowania samochodu unikajcie wy-
lania benzyny na lakier i gumowe
cz&%ci.

6

Nie dopuszczajcie do przelania

zbiornika paliwa w samochodzie po
automatycznym wy" czeniu pistole-
tu dystrybutora lub pojawieniu si&
benzyny w obr&bie wlewu paliwa w
czasie tankowania, w przypadku
braku

systemu

automatycznego

wy" czania. Nie respektowanie
powyszego

moe

spowodowa$

wylewanie si& nadmiaru benzyny w
czasie postoju samochodu.

Pokrywa silnika

W celu uzyskania dost%pu do komo-

ry silnikowej nale y poci"gn"( za

d#wigni% 1 (Rys.6) i podnie$( pokryw%
silnika 3 (Rys.7) tak, eby jego ogra-
nicznik 2 wszed w podpor% 1.

W poo eniu otwartym maska silnika
utrzymywana jest w górnym poo eniu
przez podpor% 2. Przy zamykaniu
pokrywy, nale y j" podnie$(, wyci"-
gn"( ogranicznik z podpory i równo-
miernym ruchem zamkn"( pokryw%
naciskaj"c lekko w okolicach zamka.

Rys. 6 D(wignia pokrywy silnika

Rys. 7 Ogranicznik pokrywy silnika

Fotele

W celu regulacji ustawienia przed-

nich foteli (w kierunku wzdu nym)
nale y poci"gn"( do góry d#wigni%
blokuj"c" 1 (Rys. 8), a po przesuni%-
ciu fotela zwolni( d#wigni% przemiesz-
czaj"c fotel do przodu - do tyu,
sprawdzaj"c poprawno$( jego usta-
wienia i pewno$( zablokowania. Po-
chylenie oparcia fotela reguluje si%
poprzez obrót pokr%tem 6. Na rysun-
ku 8, schemat A, pokazana jest zasa-
da rozkadania przednich foteli.

UWAGA!

Zabrania si& regulowania po"oenia
siedzenia kierowcy w czasie jazdy
samochodu.

7

Rys.8. Fotele

W celu umo liwienia przej$cia pasa-
erów do tylnej cz%$ci samochodu
nale y unie$( d#wigni% 2 i pochyli(
oparcie przednich foteli. Spowoduje to
jednoczesne

przesuni%cie

caego

fotela do przodu, co uatwi dost%p do
tylnego fotela.
Zagówki 3 przednich foteli mog" by(
ustawiane na ró nej wysoko$ci i pod
ró nym k"tem, a spr% ynowe zatrzaski
utrzymuj" je w wymaganym poo eniu.
Pod fotelem kierowcy przewidziane
jest miejsce dla umocowania ga$nicy
samochodowej 4, któr" mocuje si%
pasem 5.
Przestrze! baga owa mo e by( po-
wi%kszona poprzez rozo enie tylnego
fotela (Rys. 8).
W tym celu nale y:
• zdj"( pók% 7 i pochyli( do przodu
oparcia przednich foteli,
• odblokowa( d#wignie 8 zamków
oparcia 9 tylnego fotela i poo y( opar-
cie na poduszk% 10 (poo enie I - B),
• przemie$ci( fotel w poo enie II,
• podnie$( zo ony fotel do góry i
przesun"( go do tyu tak, jak

pokazano w poo eniu III,
• po zaadowaniu baga u uo y( pók%
7 w przedziale baga owym i wyregu-
lowa( k"t pochylenia oparcia foteli
przednich w wygodne do jazdy poo-
enie.

Pasy bezpiecze)stwa

Aby zapi"( pasy, nale y wcisn"(

zaczep 1 (Rys.9) do zamka 2, a do
usyszenia klapni%cia. W celu odpi%cia
pasa nale y nacisn"( przycisk 3 zam-
ka.

Pas podlega obowi"zkowej wymianie
na nowy, je eli by on poddany kry-
tycznemu obci" eniu w wypadku dro-
gowym lub s" na nim miejsca zatarte,
naderwane lub wyst%puj" inne uszko-
dzenia

.

8

Rys.9. Pas bezpiecze)stwa

Ustawienie fotela dziecka

UWAGA!

Nigdy nie trzymajcie dziecka u

siebie na kolanach w czasie jazdy
samochodem!

W Waszym samochodzie w celu

mocowania siedzenia dla dzieci
znajduj si& pasy bezpiecze#stwa
dla doros"ych pasaerów. Bez-
pieczne usadzenie dzieci w samo-
chodzie moliwe jest tylko przy
uyciu specjalnych homologowa-
nych fotelików dla dzieci

UWAGA!

1. Zabrania si& umieszcza$ fotelik
dla dzieci zwrócony ty"em do kie-
runku jazdy na prawym przednim
siedzeniu gdzie znajduje si& po-
duszka powietrzna.
2. W samochodach w których znaj-
duje si& poduszka powietrzna na
przednim prawym siedzeniu pasa-
era znajduje si& etykieta informu-
j ca znajduj ca si& na bocznej cz&-
%ci zestawu wska!ników, dla przy-
pomnienia aby nigdy nie ustawia$
fotelika dla dzieci na przednim sie-
dzeniu zwrócone ty"em do kierunku
jazdy

W czasie umieszczania w Waszym

samochodzie fotelika dla dzieci nale y
posugiwa( si% poni szym schema-
tem.

Dla wi%kszego bezpiecze!stwa foteliki
dla dzieci nale y umieszcza( tylko na
tylnym siedzeniu.

Schemat ustawie! fotela dziecka

Rz'd

Miejsce

Grupa wedug masy

< 10 kg

< 13 kg

9-18 kg

15-25 kg

22-36 kg

Przód

Miejsce przedniego
pasa era

X

X

'

'

'

Ty

Miejsce boczne

'

'

'

'

'

X – zakazany przewóz dzieci

U – uniwersalna kategoria fotelika dla dzieci

9

Wspomaganie kierownicy

W ka dym wariancie samochód

wyposa ony jest we wspomaganie
kierownicy, które znacznie zmniejsza
si% kierowania. Je$li wspomaganie
kierownicy nie funkcjonuje (np. w
czasie holowania samochodu z nie
pracuj"cym silnikiem), istnieje mo li-
wo$( awaryjnego sterowania samo-
chodem, tylko nale y wkada( znacz-
nie wi%cej siy do sterowania kierowni-
c"

UWAGA!

Nie dopuszczajcie do jazdy bez

uruchomionego silnika! W takiej
sytuacji wspomaganie kierownicy
nie pracuje i zwi&ksza to niebezpie-
cze#stwo dla Was i innych uczest-
ników ruchu.

Rys.10 Daszki przeciws&oneczne i
lusterko

Daszki

przeciwsoneczne

1

(Rys.10) z poo enia i w zale no$ci
od kierunku padania promieni so-
necznych mo na ustawi( w poo eniu
II i III.

Wewn%trzne lusterko wsteczne 2

ma dwa stae poo enia A i B. W celu
przeciwdziaania o$lepieniu kierowcy
$wiatami pojazdów jad"cych z tyu,
nale y zmieni( k"t pochylenia luster-
ka samochodu mo na ustawi( r%cznie
we wszystkich kierunkach.

Urz'dzenie sterowania

Rozmieszczenie urz"dze! sterowania
pokazano na rysunku 13.
1. W&'cznik sygna&u d(wi$kowego.
2. Os&ona zestawu wska(ników.
3. Ko&o kierownicy.
W samochodach, w których w kole
kierownicy zamontowano poduszk%
powietrzn" w celu w"czenia sygnau
nale y nacisn"( na obudow% kierowni-
cy w strefie oznaczonej odpowiednim
symbolem.
4.

Wkr$t mocowania os&ony.

5.

Prze&'cznik

o*wietlenia

ze-

wn$trznego.
Przez wci$ni%cie prze"cznika w pier-
wsze ustalone poo enie, w"cza si%
$wiata pozycyjne, a przez wci$ni%cie
prze"cznika w drugie poo enie do-
datkowe

reflektory.

Jednocze$nie

zapala si% lampka w prze"czniku
pod$wietlaj"ca klawisz.
6.

Prze&'cznik

dmuchawy

na-

grzewnicy (trójpo&o#eniowy).
Przy naci$ni%ciu na dolne rami% klawi-
sza i ustawienie go w pierwszym poo-
eniu w"cza si% ma" pr%dko$( dmu-
chawy. Przy ustawieniu klawisza w
drugim poo eniu w"cza si% du a
pr%dko$(. Jednocze$nie przy w"czo-
nych $wiatach pozycyjnych w"cza si%
pod$wietlony symbol klawisza.
7. Nawiewki

ogrzewania

szyby

przedniej.
8.

Centralna

nawiewka

systemu

wentylacji i ogrzewania wn$trza
pojazdu.
9. Zespó& d(wigienek steruj'cych
systemem wentylacji i ogrzewania
wn$trza pojazdu.
10. Wy&'cznik

ogrzewania

szyby

tylnej.
Zapala si% lampka pod$wietlaj"ca
symbol klawisza.

10

Rys. 13 Urz'dzenie steruj'ce

11.Blok kontrolnych lamp ogrzewa-
nia szyby tylnej i w&'czenia blokady
mostu
12. Za*lepka
13. Schowek.
14. Nawiewki

boczne

nadmuchu

powietrza na szyby przednich drzwi.
15. Pó&ka.
16. Za*lepka.
17. tylnych lamp przeciwmg&owych.
Lampy w"cza si% poprzez naci$ni%-
cie (przy w"czonych $wiatach pozy-
cyjnych) na klawisz, jednocze$nie
zapala si% lampka kontrolna sygnalizu-
j"ca w"czenie lamp przeciwmgowych
18. Miejsce

przeznaczone

do

zamontowania radioodtwarzacza.

Aparatura radiowa powinna by(

montowana przez wyspecjalizowany
personel w ASO, a monta potwier-
dzony w ksi" ce gwarancyjnej.

UWAGA!

Swobodne pozostawienie instalacji
elektrycznej moe doprowadzi$ do
przegrzania przewodów elektrycz-
nych i poaru.

19. D(wignia zmiany biegów.

20. D(wignia zmiany prze&o#enia
skrzynki rozdzielczej.
21. Popielniczka.
22.Przycisk blokady d(wigu hamul-
ca postojowego.
23.D(wignia hamulca postojowego.

Przy przemieszczeniu d#wigni do

góry uruchamia si% szcz%ki hamulców
kó tylnych. W celu powrotu w poo e-
nie wyj$ciowe nale y wcisn"( przycisk
22 i opu$ci( d#wigni%.

UWAGA!

Je%li w wyj tkowej sytuacji b&dzie-
cie zmuszeni uy$ hamulców w
czasie jazdy, to nie zaci gajcie go
zbyt mocno i stale naciskajcie przy-
cisk na d!wigni. W przeciwnym
wypadku moe wyst pi$ blokada
tylnych kó" i zarzucenie samochodu.

24. Zapalniczka.

W celu u ycia zapalniczki nale y

wcisn"( wkad zapalniczki (do momen-
tu jego zablokowania), który po 15
sekundach automatycznie wróci w
poo enie pierwotne, w stanie gotowo-
$ci do u ycia. Przy w"czonym o$wie-
tleniu tablicy przyrz"dów specjalna
lampka o$wietla gniazdo zapalniczki.

11

25. D(wignia blokady mechanizmu
ró#nicowego skrzynki rozdzielczej.
26. Prze&'cznik wycieraczki i spry-
skiwacza szyby tylnej.

Przy wci$ni%ciu klawisza do pier-

wszego ustalonego poo enia, w"cza
si% wycieraczka, a do drugiego niesta-
bilnego poo enia - w"cza si% spry-
skiwacz.
27. D(wignia prze&'cznika wycie-
raczek i spryskiwaczy szyby Przed-
niej i reflektorów.
28. Peda& przyspiesznika
29.

Wy&'cznik sygnalizacji awaryj-

nej.
Przy naci$ni%ciu na przycisk wy"cz-
nika w"czaj" si% wszystkie kierun-
kowskazy ($wiato pulsuj"ce) i lampka
kontrolna w samym przycisku. Sygnali-
zacja wy"cza si% przy powtórnym
naci$ni%ciu na przycisk.
30.Peda& hamulca.
31. Wy&'cznik zap&onu.
32. Peda& sprz$g&a.
33. D(wignia

prze&'cznika

kie-

runkowskazów.
34. Zespó& bezpieczników topiko-
wych.
35. D(wignia

otwierania

zamka

pokrywy silnika.
36. Regulator o*wietlenia tablicy
przyrz'dów.

Poprzez obrót pokr%ta regulatora

reguluje si% jaskrawo$( o$wietlenia
tablicy przyrz"dów oraz pod$wietlenie
symboli.

37. Korektor hydrauliczny reflekto-
rów.

Poprzez obrót pokr%ta, w zale no$ci od

obci" enia samochodu koryguje si% k"t
pochylenia reflektorów, eby $wiata
mijania nie o$lepiay kierowców samo-
chodów jad"cych z naprzeciwka.
Poo enie pokr%ta korektora ustawia si%
wg skali oznaczonej punktami, które

odpowiednio oznaczaj":

•

jedzie tylko kierowca,

•

wszystkie miejsca zaj%te albo

wszystkie miejsca zaj%te plus baga w
przedziale baga owym do penego
obci" enia osi tylnej,

•

jedzie tylko kierowca plus ba-

ga w przedziale baga owym do pe-
nego obci" enia osi tylnej.

Przy innych wariantach obci" enia

(nie przekraczaj"c dopuszczalnej masy
cakowitej samochodu) poo enie po-
kr%ta dobiera si% w ten sposób aby
$wiata mijania nie o$lepiay kierowców
jad"cych z naprzeciwka.

38.

D(wignia prze&'cznika *wiate&

reflektorów.

39.

Zestaw przyrz'dów.

12

Rys. 14 Zestaw wska(ników

13

Zestaw wska(ników

Zestaw przyrz"dów przedstawiono

na rysunku 14, a w jego skad wchodz":

1. Wska(nik temperatury p&ynu
ch&odz'cego silnik.

Przej$cie wskazówki do strefy czer-

wonej wskazuje na przegrzanie silnika.
W celu wyja$nienia i usuni%cia przyczyn
przegrzewania si% silnika nale y zwróci(
si% do ASO.

2. Obrotomierz.

Jest to elektroniczny przyrz"d wska-

zuj"cy cz%sto$( obrotów wau kor-
bowego. 'óta strefa podziaki oznacza
prac% silnika z wysok" cz%sto$ci" obro-
tów wau korbowego, czerwona strefa -
obroty niebezpieczne dla silnika.

UWAGA!

Nie dopuszczajcie do pracy silnika

na czerwonym polu obrotomierza, a
take pracy silnika przy nie mniej ni
800

obr/min

przy ruszaniu i je!dzie.

3. Lampka kontrolna

kierunkowskazów lewa strona

Przy

w"czeniu

kierunkowskazu

lampka zapala si% zielonym migaj"-
cym $wiatem. Przy przepaleniu si%
jednej z arówek kierunkowskazów
lampka miga ze zdwojon" cz%stotliwo-
$ci".
4. Lampka kontrolna
kierunkowskazów prawa strona

Przy w"czeniu lewego lub prawego

kierunkowskazu lampka zapala si%
zielonym migaj"cym $wiatem. Przy
przepaleniu si% jednej z arówek kie-
runkowskazów lampka miga ze zdwo-
jon" cz%stotliwo$ci"

5.Pr$dko*ciomierz.
6. Wska(nik poziomu paliwa

7.

Lampka

kontrolna

rezerwy

paliwa.

Zapala

si%

$wiatem pomara!-

czowym, gdy w zbiorniku paliwa zostaje
4-6,5 litrów paliwa

UWAGA!

Nigdy nie dopuszczajcie do ca"ko-
witego zuycia paliwa. Zwi&ksza to
zuycie uk"adu paliwowego i moe
doprowadzi$ do awaryjnej sytuacji
na drodze z powodu niespodziewa-
nego zatrzymania samochodu, a
take do przegrzania i zepsucia
pompy paliwa

8. Lampka kontrolna w&'czenia

*wiate& pozycyjnych.

Zapala si% po w"czeniu $wiate
pozycyjnych i pali si% $wiatem zielo-

nym.

9. Lampka kontrolna awaryjnego

stanu p&ynu hamulcowego.

Zapala si% czerwonym $wiatem

je eli poziom pynu hamulcowego w
zbiorniczku wyrównawczym obni y
si% poni ej dopuszczalnego minimum.
Sprawno$( samej lampki kontroluje
si% przy w"czeniu rozrusznika (po-
winna zapali( si%)

UWAGA!

Je%li zapali si& kontrolna lampka

awaryjnego stanu p"ynu hamulco-
wego zabrania si& dalszej jazdy do
momentu zbadania przyczyny obni-
enia poziomu p"ynów.

10. Lampka kontrolna w&'czenia

*wiate& drogowych.
Zapala si% przy w"czeniu $wia-
te drogowych i pali si% $wiatem
niebieski

14

11.Przycisk

kasowania

licznika

przebiegu dziennego.
12. Wy*wietlacz przebiegu
13.Lampka

kontrolna

silnika

(sprawd(cie silnik)
Lampka zapala si% przy w"czonym
zaponie (tryb samo testowania) i ga-
$nie po uruchomieniu silnika. Przy
pracuj"cym silniku, w przypadku wy-
krycia jakiejkolwiek usterki lampka
zaczyna miga( lub pali si% stale.
14. Lampka

kontrolna

w&'czenia

awaryjnej sygnalizacji.
Pali si% czerwonym migaj"cy $wia-
tem przy w"czeniu awaryjnej sygnali-
zacji
15.Wska#nik zegara, temperatury i

czujnik napi%cia.

Prze"czenia mi%dzy wska#nikami

zegara,

wska#nikiem

temperatury

powietrza i wska#nikiem napi%cia
wykonuje si% przez krótkotrwae naci-

$ni%cie przycisku. 11
16.Lampka

kontrolna

&adowania

akumulatora.
. Zapala si% $wiatem czerwonym
przy w"czeniu zaponu i ga$nie na-
tychmiast po uruchomieniu silnika.
Jaskrawe palenie si% lampy przy pra-
cuj"cym silniku wskazuje na saby
naci"g paska alternatora lub nie-
sprawno$( samego alternatora.
17. Lampka

kontrolna

w&'czenia

hamulca postojowego.

Zapala si% czerwonym $wiatem je eli

d#wignia hamulca postojowego zostaa
przesuni%ta w górne poo enie.
18. Lampka

kontrolna

zbyt

niskiego ci*nienia oleju w uk&adzie
smarowania silnika.

Zapala si% czerwonym $wiatem przy

w"czeniu zaponu. Po uruchomieniu sil-
nika i zwi%kszeniu jego obrotów lampka
powinna zgasn"(.

UWAGA!

W przypadku zapalenia si& wska!-
nika awaryjnego ci%nienia oleju,
niezw"ocznie naley zatrzyma$ sa-
mochód, wy" czy$ silnik i zwróci$
si& do autoryzowanej stacji obs"ugi

19.Lampka rezerwy

15

Rys. 15 Prze&'czniki pod kierownic'

Prze&'czniki pod

kierownic'

Je eli w"czony jest zapon i prze-

"cznik o$wietlenia zewn%trznego prze-
"czony jest w pierwsze ustalone poo e-
nie, a d#wignia 1 (Rys. 15) prze"-
cznika $wiate reflektorów znajduje si%
w poo eniu:

I - to w"czone s" $wiata mijania,

II - to w"czone s" $wiata drogowe.
&wiata drogowe mo na w"czy(

tak e przy wy"czonym w"czniku o$wie-
tlenia zewn%trznego, przemieszczaj"c
d#wigni% do siebie (wzdu kolumny
kierowniczej).

Przy przemieszczeniu d#wigni 2

prze"cznika kierunkowskazów w po-
o enie A w"cza si% prawy kierun-
kowskaz, a w poo enie B lewy kierun-
kowskaz. Przy wyprowadzeniu samo-
chodu na prost" po pokonaniu zakr%tu,
d#wignia automatycznie wraca
w poo enie wyj$ciowe. Operacj% t%
mo na wykona( r%cznie.

Gdy d#wignia 3 prze"cznika wy-

cieraczek i spryskiwaczy szyby przed-
niej i reflektorów znajduj" si% w poo-
eniu:

I – wycieraczki szyby przedniej wy-

"czone,

II – wycieraczki szyby przedniej

pracuj" z przerwami,

III – wycieraczki szyby przedniej

pracuj" w sposób ci"gy.

Przemieszczeniem d#wigni do siebie (
poo enie niestabilne ) w"czamy spry-
skiwacz szyby przedniej.

16

Schowek

Aby otworzy( pokryw% 1 (Rys.16)

nale y wcisn"( przycisk zamka i po-
ci"gn"( za uchwyt do siebie.

Rys.

16

. Schowek

Popielniczka

W celu skorzystania z popielniczki

nale y poci"gn"( za wyst%p 1 (Rys. 20)
i otworzy( popielniczk%. W celu jej
opró nienia nale y nacisn"( na spr%-
ynuj"cy przycisk 2 i wyci"gn"( j" z
gniazda.

Rys.17. Popielniczka

EKSPLOATACJA SAMOCHODU

Mocowanie tablic

rejestracyjnych

Samochód wyposa ony jest w zestaw
elementów su "cych do mocowania
tablic rejestracyjnych. Przedni" tablic%
rejestracyjn" (Rys. 18) mocuje si% na
przednim zderzaku $rubami 1 z na-
kr%tkami 3. Tyln" tablic% mocuje si% na
tylnym zderzaku samogwintuj"cymi si%
$rubami 6 i nakr%tkami 5.

Rys. 18. Mocowanie tablic rejestracyj-

nych

Wy&'cznik zap&onu

Poo enie kluczyka w wy"czniku

zaponu pokazane jest na rysunku 19.

0- Wy&'czono

Wszystko wy"czono, kluczyk nie wyj-
muje si%, blokada kierownicy nie jest
w"czona.

I - Zap&on

W"czony zapon, kluczyk nie wyjmuje
si%.

17

II - Rozruch

W"czony starter, kluczyk nie wyjmu-

je si%, poo enie kluczyka wraca do poz. I

III

– Postój

Zapon wy"czony, przy wyj%tym

kluczyku zadziaa( powinna mecha-
niczna blokada kierownicy, blokuj"ca
waek kolumny kierowniczej. W celu
wy"czenia blokady nale y obróci(
kluczyk i lekko obracaj"c koem kie-
rownicy w prawo – lewo, ustawi( klu-
czyk w poo eniu 0.

+,-. 19.

Wy&'cznik zap&onu

URUCHOMIENIE

SILNIKA

Uruchamianie silnika z Elektro-

nicznym Systemem Sterowania

(ESSS)

1. Nacisn"( na peda sprz%ga i

ustawi( d#wigni% skrzyni biegów w
neutralne poo enie.

2. Wo y( kluczyk zaponu i w"-

czy( starter. Je$li silnik nie zacznie
pracowa( od pierwszego razu, nale y
wy"czy( zapon i dopiero po 20-30
sekundach ponowi( prób% w"czaj"c
starter. Nie zaleca si% w"cza( starter
na du szej ni 15 sekund. W czasie

uruchamiania silnika zaleca si% nie
naciska( na peda gazu

.

W przypadku

utrudnionego uruchamiania silnika (do
komory spalania dostaa si% nadmier-
na ilo$( paliwa) naci$nijcie na peda
gazu do oporu i w"czcie na 10 - 15
sekund rozrusznik dla przedmuchania
cylindrów, po czym popu$cicie peda
gazu i uruchomcie silnik w ustalonej
wcze$niej kolejno$ci

.

Przy próbie du szej ni 20 sekund

odb%dzie si% automatyczne od"czenie
rozrusznika (ochrona przed jego prze-
grzaniem

).

W czasie uruchamiania silnika na-

le y pu$ci( kluczyk zaponu, który
automatycznie wróci w pozycj% I ( rys.
19). Przy staej pracy silnika nale y
popu$ci( peda sprz%ga. Przy tempe-
raturze otoczenia powietrza minus 25 °

* i poni ej, dla intensywniejszego
nagrzewania silnika i utrzymania jego
cieplnego trybu zaleca si% zakrywa(
oson" kratk% nawiewu.

Immobiliser

Cz%$( wyprodukowanych samo-

chodów wyposa ana jest w immobili-
ser typu APS-4, który pozwala uru-
chomi( silnik tylko po rozkodowaniu
elektronicznego ukadu immobilisera
(odczytaniu kodu z kluczyka robocze-
go), co dodatkowo zabezpiecza sa-
mochód przed kradzie ". Podstawo-
wym elementem immobilisera jest
elektroniczny ukad sterowania. Immo-
biliser po odczytaniu kodu z kluczyka
roboczego i jego rozpoznaniu wydaje
zgod% kontrolerowi sterowania silni-
kiem na rozruch. Kluczyk kodowy wy-
posa ony jest w specjalny system
pozwalaj"cy przekazywa( kodowe
zmieniaj"ce si% stale sygnay.

Instrukcja obs&ugi

immobilisera

Kompletny zestaw do samochodu wy-

18

posa onego w immobiliser skada si% z
elektronicznego

ukadu

sterowania

montowanego w samochodzie oraz
trzech kluczy kodowych dodawanych
osobno. Dwa klucze koloru czarnego -
to klucze robocze oraz jeden klucz czer-
wony. Klucze czarne su " do odkodo-
wania systemu, a czerwony su y do
aktywizacji caego systemu oraz do akty-
wizacji nowych czarnych kluczy w przy-
padku zgubienia starych. Wykorzysty-
wany jest równie do przywracania
pracy caego systemu w przypadku
wymiany uszkodzonych (zepsutych)
elektronicznych elementów systemu
immobilisera. Na wszystkich kluczykach
widnieje napis APS-4.

Immobiliser typu APS-4 powinien

by( przygotowany i aktywizowany w
czasie przegl"du przedsprzeda nego w
ASO. Nale y sprawdzi(, czy immobiliser
pracuje poprawnie.

W celu sprawdzenia immobilisera

nale y zamkn"( wszystkie drzwi
samochodu i usi"$( za kierownic".

Sygnalizator 1 (Rys.20) stanu immo-

bilisera powinien za$wieci( mrugaj"-
cym $wiatem ( z cz%stotliwo$ci" 2 razy
na sekund%). Nale y jeden z czarnych
kluczyków 3 przystawi( do czujnika
immobilisera 2, sygnalizator powinien
zgasn"(, jednocze$nie jest to sygnali-
zowane sygnaem d#wi%kowym mo na
kiedy mo na uruchomi( silnik.

.

Uwaga !

Je$li silnik uruchamia si% bez przy-

stawienia czarnego kluczyka do czuj-
nika immobilisera to $wiadczy te o
tym, e system immobilisera jest w
stanie nie aktywnym i nale y go uak-
tywni(. Przy zakupie samochodu nale-

y "da( uaktywnienia immobilisera.

Przej$cie systemu immobilisera

w stan "ochrony odbywa si% automa-
tycznie po wy"czeniu zaponu i dal-

szych czynno$ci . Je eli drzwi kierowcy
nie byy otwierane albo byy otwarte i
nie byy zamykane, to system prze-
chodzi w stan "ochrony” po 5 minutach.
Je eli drzwi kierowcy byy otwierane, a
potem zamykane to przej$cie systemu
w stan „ochrony” nastpuje po 30 se-
kundach od momentu

zamknicia

drzwi.

W ka dym przypadku, na 15 sekund

przed przej!ciem systemu w stan
„ochrony”, rozlega si sygna" d#wiko-
wy, a sygnalizator zaczyna !wieci$
migaj%cym !wiat"em.

Je eli nie chcemy eby immobiliser

przeszed" w stan „ochrony”, to nale y
przekrci$ kluczyk zap"onu i ustawi$
go w pozycji I (zap"on).

Wyczenie immobilisera

W celu wyj!cia systemu immobili-

sera ze stanu "ochrona" nale y wpro-
wadzi$

go w stan "czytanie" i w tym

stanie sygnalizator mruga z czstotliwo-
!ci% 2 razy na sekund, a zmian
trybu mo na osi%gn%$ dwoma sposo-
bami:

• Otwieramy lub zamykamy drzwi
kierowcy, w tym przypadku stan "czyta-
nia" bdzie trwa" przez 1,5 minuty,
• W"%czamy i wy"%czamy zap"on, w tym
przypadku

stan

"czytania

”

trwa"

bdzie

przez

10

sekund.

Po przej!ciu systemu w stan "czyta-
nia" nale y dotkn%$ jednym z czarnych
kluczyków 3 czytnika kodów 2, sygnali-
zator powinien zgasn%$, a jednocze-
!nie powinien si rozlec sygna" d#wi-
kowy. Po us"yszeniu sygna"u mo na
uruchamia$ silnik.

19

Rys.20 Zestaw wska ników (frag-
ment)

Uwaga !

Nigdy nie wolno u ywa$ czerwo-
nego klucza do wy"%czania immo-
bilisera, mo e to doprowadzi$ do
zablokowania silnika. Poniewa
czerwony kluczyk jest bardzo
wa nym elementem ochrony sa-
mochodu nale y go przechowywa$
w bezpiecznym miejscu. W przy-
padku jego utraty immobiliser traci
gwarancj i nale y wymieni$ ca"%
jego elektronik.

Sytuacje szczególne.

1. Utrata czarnego kluczyka.

Przy utracie czarnego kluczyka za-

lecane jest przeprowadzenie ca"ej
procedury aktywizacji drugiego, zapa-
sowego, czarnego kluczyka, któr%
nale y przeprowadzi$ w ASO.

2. Utrata czerwonego kluczyka.

Przy utracie czerwonego kluczyka

niemo liwe jest przeprowadzenie pro-
cedury aktywizacji nowych kluczy.
Znaczy to , e mo na dalej u ytkowa$
samochód posiadaj%c czarne kluczyki,
jednak w przypadku ich zgubienia lub
zepsucia si elektrycznej cz!ci im-

mobilisera nie ma mo liwo!ci dalszej
eksploatacji samochodu i nale y ca"y
system wymieni$ na nowy w ASO.

3. Wymiana immobilisera

Po wymianie, immobilisera na nowy

nale y przeprowadzi$ od nowa ca"%
procedur zwi%zan% z aktywizacj% w
ASO.

4. Wymiana kontrolera.
W przypadku niesprawno!ci kontro-

lera mo na go wymieni$ na nowy. Po
takiej wymianie mo na uruchomi$
silnik niezale nie od immobilisera. W
celu uruchomienia immobilisera nale y
go aktywizowa$ w ASO.

5. Diagnostyka systemu zabez-

pieczajcego przed kradzie!.

Je eli po odblokowaniu immobilisera
nie mo na uruchomi$ silnika, a sygna-
lizator immobilisera mruga !wiat"em z
czstotliwo!ci% 1 raz na sekund to
znaczy, e immobiliser jest niespraw-
ny, albo przerwane zosta"o po"%czenie
midzy nim a systemem sterowania
silnikiem. Je eli przy uruchomieniu
silnika sygnalizator miga z czstotliwo-
!ci% 1 - 2 razy na sekund i ga!nie, a
silnik nie uruchamia si znaczy to, e
usterka nie jest zwi%zana z immobilise-
rem.

Sterowanie o"wietleniem wn#-

trza samochodu

Funkcja ta pozwala na wstrzymanie,

po zamkniciu drzwi, wy"%czenia o!wie-
tlenia wntrza pojazdu na kilka sekund,
co noc% u"atwia prac kierowcy.

W celu skorzystania z mo liwo!ci,

jakie stwarza ta funkcja nale y wy"%cznik
o!wietlenia ustawi$ w pozycji wy"%-
czony. W takiej pozycji wy"%cznika, przy
otwarciu drzwi kierowcy arówka o!wie-
tlenia w"%cza si i pali ca"y czas dopóki
drzwi kierowcy s% otwarte. Je eli zap"on
nie jest w"%czony to po zamkniciu
drzwi kierowcy o!wietlenie to jest w"%-

20

czone przez 12 sekund, po czym stop-
niowo przygasa, a po 4 sekundach
ca"kowicie ga!nie. Je eli drzwi kierowcy
zamknite zostan% przy w"%czonym sil-
niku to !wiat"o ga!nie natychmiast po
zamkniciu drzwi. Je eli w czasie przy-
gasania !wiat"a przestawimy wy"%cznik
!wiat"a w po"o enie "w"%czony" to
o!wietlenie natychmiast ga!nie.

Je eli w czasie przygasania o!wietle-

nia znów drzwi kierowcy zostan% otwo-
rzone to o!wietlenie bdzie w"%czone
przez ca"y czas otwarcia drzwi.

Korzystanie z kluczyków immo-
bilisera i zaponu

W celu uruchomienia silnika w sa-

mochodzie wyposa onym w immobili-
ser nale y:

1. Po otworzeniu jakichkolwiek

drzwi, albo krótkotrwa"ym wy"%czeniu
zap"onu (je eli wy"%cznik w drzwiach jest
zepsuty) immobiliser (Rys. 20) na 30
sekund przechodzi w stan „sczytywa-
nia kodów”, a sygnalizator 2 stanu
immobilisera powinien miga$ ze zdwo-
jon% czstotliwo!ci%

2. W ci%gu tych 30 sekund nale y

przystawi$ czarny kodowy kluczyk
roboczy do czujnika na odleg"o!$ nie
wiksz% ni 13 mm. Zespó" immobili-
sera po sczytaniu kodu okre!la jego
prawid"owo!$ – sygnalizator zapala
si na 2 sekundy i ga!nie – system
sterowania zostaje odblokowany i tym
samym zostaje stworzona mo liwo!$
uruchomienia silnika.

Silnik uruchamia si przez prze-

krcenie kluczyka w wy"%czniku za-
p"onu, przekrcaj%c go z po"o enia I
(zap"on) w po"o enie II (rozruch).

Wy"%cznik zap"onu wyposa ony

zosta" w blokad zapobiegaj%c% w"%-
czeniu rozrusznika przy pracuj%cym
silniku. Dla powtórnego uruchomienia
silnika przy nieudanej pierwszej próbie

jego uruchomienia, nale y przekrci$
kluczyk z po"o enia I i w po"o enie 0
(wy"%czono) i od nowa w"%czy$ starter.

Kluczyk wyjmuje si w po"o eniu

III wy"%cznika zap"onu. W tym po"o e-
niu w"%cza si blokada kierownicy,
która blokuje wa" uk"adu kierownicze-
go.

W celu zapobiegnicia roz"ado-

wania akumulatora, w czasie postoju,
nie powinno si zostawi$ kluczyków
we w"%czniku zap"onu!

Poo!enie d wigni skrzynki

rozdzielczej

Rys.21. D wignia skrzynki rozdziel-
czej
D#wignia blokady midzyosiowego
mechanizmu ró nicowego mo e znaj-
dowa$ si w dwóch po"o eniach
(Rys. 21)

P - mechanizm odblokowany,
B - mechanizm zablokowany.
Przy przemieszczeniu d#wigni w po"o e-
nie B na tablicy przyrz%dów zapala si
lampka kontrolna sygnalizuj%ca zabloko-
wanie mechanizmu ró nicowego mi-
dzyosiowego.

P

o"o enie d#wigni prze"o enia w skrzynie

rozdzielczej zosta"o oznaczone:
H - przeo!enie niskie,
N - poo!enie neutralne,
B - przeo!enie wy!sze.

Przeczenie przeo!e$ oraz wcza-

nie i wyczanie blokady nale!y prze-

21

prowadza% przy zatrzymanym samo-
chodzie i wczonym sprz#gle.

Rys.22 Schemat przeczania bie-
gów

Jazda samochodem

Przed rozpoczciem jazdy nale y

sprawdzi$

po"o enie

d#wigni

w

skrzynce rozdzielczej - d#wignia prze-
"o enia skrzynki rozdzielczej powinna
znajdowa$ si w po"o eniu „prze"o e-
nie wy sze" d#wignia blokady mecha-
nizmu ró nicowego powinna by$
ustawiona w po"o eniu odblokowany.

Jazd samochodem nale y rozpo-

cz%$ na pierwszym biegu i wraz ze
wzrostem

prdko!ci

odpowiednio

zmienia$ biegi na wy sze prze"o enia
skrzyni biegów. Schemat zmiany biegów
podany zosta" na rysunku 22. W celu
w"%czenia biegu wstecznego nale y,
wcisn%$ peda" sprzg"a i wcisn%$ d#wi-
gni zmiany biegów do oporu przesta-
wiaj%c j% w po"o enie odpowiadaj%ce
w"%czeniu biegu wstecznego ( R). Bieg
wsteczny mo e by$ w"%czony tylko przy
stoj%cym samochodzie.

W celu pokonania du ych wzniesie&,

jazdy po drogach gruntowych, a tak e
dla uzyskania minimalnej stabilnej szy-
bko!ci poruszania si po drogach z twar-
d% nawierzchni%, nale y wcze!niej
w"%czy$ ni sze prze"o enie w skrzynce
rozdzielcze. Zaleca si przeprowadzi$ t
operacj przy stoj%cym samochodzie

Aby pokona$ trudne odcinki drogi
nale y wcze!niej zablokowa$ mecha-
nizm ró nicowy midzyosiowy.

Nie nale!y blokowa% mechanizmu
ró!nicowego w momencie po"lizgu
kó samochodu. Po pokonaniu ci#!-
kich odcinków drogi nale!y mecha-
nizm ró!nicowy odblokowa%.

Ruch samochodu po drogach

z tward nawierzchni przy zablo-
kowanym mechanizmie ró!nicowym
skraca okres eksploatacji mechani-
zmów nap#dowych, zwi#ksza zu!ycie
opon i paliwa, a przy hamowaniu
mo!e

doprowadzi%

do

niekon-

trolowanego po"lizgu.

Po pokonaniu brodów wodnych,

tak e po myciu samochodu lub po d"u-
gotrwa"ym poruszaniu si po mokrej
drodze, gdy do mechanizmów hamul-
cowych dostanie si woda, nale y w cza-
sie jazdy wykona$ kilka p"ynnych ha-
mowa& aby wysuszy$ tarcze , bbny
hamulcowe oraz klocki i ok"adziny
hamulcowe. Przeszkody wodne nie
powinny przekracza$ 0,5 metra.

Samochód nale y prowadzi$ w

miar mo liwo!ci ze sta"% prdko!ci%.
Raptowne przyspieszenia i ostre hamo-
wania oraz jazda na du ych prdko!ci-
ach powoduje nadmierne zu ycie pali-
wa. Oprócz tego nadmierne zu ycie
paliwa powoduj%: zbyt ma"e ci!nienie
w oponach, zu yte lub zabrudzone
!wiece zap"onowe, oraz zastosowanie
w silniku olejów o zbyt du ej lepko!ci.
W czasie jazdy nale y kontrolowa$ prac
poszczególnych uk"adów obserwuj%c
odpowiednie wska#niki i lampki kontrol-
ne. W normalnych warunkach nie
powinna pali$ si adna czerwona
lampka - ich zapalenie si sygnalizuje
konieczno!$

sprawdzenia

danego

uk"adu.

22

Hamowanie i postój

Konstrukcja hamulców zapewnia

skuteczne hamowanie tym niemniej
nale y hamowa$ zawsze p"ynnie i z
umiarem. Zawsze nale y unika$ gwa"-
townego hamowania.

Nie nale!y wycza% zaponu i

wyjmowa% kluczyka ze stacyjki (wy-
cznika zaponu) w czasie jazdy sa-
mochodem. Zatrzymany silnik powo-
duje wzrost siy nacisku, która nie-
zb#dna jest do wci"ni#cia pedau
hamulca w czasie hamowania samo-
chodu.

Oprócz tego, przy wyj#tym klu-

czyku zaponu nastpi zablokowanie
kierownicy i samochód stanie si# nie-
sterowny (brak mo!liwo"ci kierowa-
nia pojazdem).

W przypadku uszkodzenia jednego z

obwodów uk"adu hamowania, hamo-
wanie samochodu zapewnia drugi
obwód. Wówczas zwikszy si jednak
skok peda"u hamulca i zmniejszy si
efektywno!$ hamowania, co w pier-
wszej chwili mo e by$ ocenione przez
kierowc jako ca"kowite uszkodzenie
hamulców. W danym przypadku nie
nale y zwalnia$ peda"u i wykonywa$
wielokrotnych nacisków (pompowania) a
nale y nacisn%$ mocno na peda" do uzy-
skania maksymalnej skuteczno!$ ha-
mowania.

Przy zatrzymaniu si samochodu na

drodze id%cej pod gór lub w dó" nale
zaci%gn%$ hamulec postojowy i w"%czy$
odpowiednio, albo pierwszy, albo
wsteczny bieg.

By ok"adziny hamulcowe nie przy

marz"y do bbnów, po je#dzie po mokrej
nawierzchni, przy gwa"townych wahani
ach temperatury, nie nale y zostawia$
samochodu na otwartej przestrzeni z
zaci%gnitym hamulcem postojowym
Nale y wysuszy$ uprzednio klocki,
ok"adziny hamulcowe p"ynnym hamo-

waniem przy dojazdach do miejsc
postoju.

Holowanie samochodu

Rys.

23

. Zaczepy su!ce do holowania

Przy holowaniu samochodu, link

holownicz% nale y mocowa$ tylko za
przeznaczony do tego celu przedni 1 lub
tylny 2 zaczep (Rys. 23) W holowanym
samochodzie nale y kluczyk wy"%cznika
zap"onu ustawi$ w po"o enie 0 i w"%-
czy$ !wiat"a sygnalizacji awaryjnej. Przy
holowaniu samochodu nale y zwraca$
uwag na link holownicz% (powinna
by$ stale napita).

Oprócz tego nale!y mie% na

uwadze, !e podci"nieniowe wspo-
maganie ukadu hamulcowego dziaa
tylko przy pracujcym silniku. Dla-
tego

przy

hamowaniu

nale!y

znacznie zwi#kszy% si# nacisku na
peda hamulca.

Holowanie samochodu powinno by$

p"ynne, bez szarpni$ i gwa"townych
zakrtów.