Krótkofalowiec

39

Świat Radio Wrzesień 2003

Korespondencyjny Kurs Krótkofalarski

(9)

Prowadzenie ³¹cznoœci

Podczas łączności powinno się po−

dawać korespondentowi następujące
dane:
− znaki wywoławcze (swój i korespon−

denta);

− imię operatora;
− miejsce zainstalowania stacji (QTH −

LOC);

− raport o słyszalności (informacje

o warunkach propagacji);

− ustalenie ew. wymiany kart QSL.

Oprócz tych danych w łączności

można podawać informacje o stosowa−
nym sprzęcie nadawczo−odbiorczym
(moc nadajnika), mikrofon, antena.

Można rozmawiać na wspólnie inte−

resujące tematy, unikając rozmów
o sprawach politycznych, handlowych,
reklamowych, stanowiących tajemnicę
państwową czy służbową.

Łączność można rozpocząć przez

wołanie korespondenta znajdującego
się na częstotliwości lub przez wywoła−
nie dowolnego korespondenta (wywo−
łanie ogólne). Korespondenta znajdują−
cego się na częstotliwości woła się po
zakończeniu przez niego łączności
z inną stacją lub po zakończeniu jego
wywołania ogólnego. Wołając stację
podaje się najpierw znak stacji woła−
nej, a następnie znak własnej stacji
(wołanie można powtórzyć dwu− lub

trzykrotnie).

Przykład wołania korespondenta:

SP1ABC (Stefan Paweł jeden Adam Bar−
bara Celina) woła cię SP9XYZ (Stefan
Paweł dziewięć Xsantypa Ypsylon Zyg−
munt). Przykład wywołania ogólnego:
Wywołanie ogólne podaje Stefan Paweł
jeden Adam Barbara Celina (można po−
wtórzyć dwa lub trzy razy), zaprasza do
łączności i przechodzi na odbiór, pro−
szę nadawać.

Przed rozpoczęciem łączności moż−

na również stosować wywołanie kie−
runkowe, które polega na określeniu
w wywołaniu rejonu geograficznego
lub stacji, z którymi chce się nawiązać
łączność.

W każdym razie przed rozpoczęciem

wywołania ogólnego operator powinien:
− poszukać wolnej częstotliwości,
− posłuchać przez chwilę (2...3 minu−

ty), by upewnić się, czy na pewno
częstotliwość nie jest zajęta przez in−
ną stację,

− zestroić nadajnik i przed włączeniem

nadawania jeszcze raz upewnić się,
czy częstotliwość jest wolna.

Nieco inaczej wygląda praca przez

przemiennik amatorski FM.

Każdy przemiennik zajmuje dwa ka−

nały, przy czym częstotliwość nadajni−
ka jest na pasmie 2m niższa o 600kHz
od częstotliwości odbioru. Dla przykła−
du, nawiązując łączność przez war−
szawski przemiennik SR5A nadaje się
na 145,100 i słucha na 145,700kHz.
Przed załączeniem przycisku PTT nale−
ży upewnić się, czy mamy dobrze usta−
wione częstotliwości nadajnika i od−
biornika oraz czy sygnał akustyczny za−
łączający przemiennik działa należycie
(z reguły 1750Hz). Korzystanie z prze−
miennika wymaga pewnej dyscypliny,
a przede wszystkim należy nawiązy−
wać na nim łączności jak najkrótsze.
Nie jest on przeznaczony do normal−
nych łączności, tak jak kanały simplek−
sowe. Po nawiązaniu łączności należy
w miarę możliwości przejść na łącz−
ność bezpośrednią. Przemiennik może
być wykorzystywany w akcjach ratun−
kowych i dlatego należy zgłaszać się na
wołanie stacji proszącej o pomoc,
a w miarę potrzeby − zawiadamiać tele−
fonicznie odpowiednie służby ratunko−
we.

Jeszcze inaczej wygląda praca DX−

owa. Tutaj najważniejszymi informa−
cjami są znak stacji oraz raport. Naj−
lepszą receptą jest przysłuchiwanie
się, jak inni prowadzą łączności.
Oczywiście należy brać przykład tylko

Kontynuujemy omawianie

podstawowych zagadnień

z zakresu przepisów

i operatorstwa.

Sposoby porozumiewania siê w przypadku niebezpieczeñstw i klêsk ¿ywio³owych

Art. 32 Regulaminu Radiokomunikacyjnego nakazuje ograniczyć nadawanie

stacji amatorskich do uwag natury technicznej, dotyczących prób oraz uwag
natury osobistej, jednak w przypadku niebezpieczeństw, zagrożenia życia ludz−
kiego i klęsk żywiołowych, dopuszcza się udział stacji amatorskich w akcjach
ratunkowych. W takich przypadkach stacja amatorska może wzywać pomocy
poprzez sygnały niebezpieczeństwa:
− “SOS” − wzywanie pomocy radiotelegraficzne
− “MAYDAY” − wzywanie pomocy na fonii.

Stacja amatorska biorąca udział w akcji ratunkowej może się komunikować: −

z innymi stacjami amatorskimi;
− ze stacjami Polskiego i Międzynarodowego Czerwonego Krzyża oraz innych

organizacji: Czerwonego Półksiężyca, Czerwonego Lwa i Słońca, na częstotli−
wościach leżących na skrajach pasm amatorskich; podstawą jest tutaj zalecenie
WARC 1979 dotyczące przyznawania tym organizacjom częstotliwości w za−
kresie 3...30MHz przylegających do pasm amatorskich;

− ze stacjami służb państwowych, które w przypadkach zagrożenia mogą korzys−

tać z pasm amatorskich do komunikowania się ze stacjami radiowej służby
amatorskiej; podstawą jest tu Rezolucja Nr 640 WARC 1979 zezwalająca na
udział stacji amatorskich w akcjach ratunkowych i na komunikowanie się stacji
amatorskich biorących udział w takich akcjach ze stacjami innych służb pracu−
jących czasowo w pasmach amatorskich.

Stacja amatorska, która wzięła udział w akcji ratunkowej, jest obowiązana do

niezwłocznego powiadomienia właściwego Oddziału URTiP o rodzaju i czasie
akcji ratunkowej, treści nadanych komunikatów i znaków wywoławczych stacji,
z którymi się komunikowano.

Krótkofalowiec

40

Wrzesień 2003 Świat Radio

Krótkofalowiec

z poprawnie prowadzonych łączności!
Przede wszystkim należy tak praco−
wać, aby nasze nadawanie nie utrud−
niało pracy innym stacjom. Krótkofalo−
wiec powinien mieć świadomość, że
oprócz jego korespondenta na pasmie
jest jeszcze wielu słuchających, nie
tylko w naszym kraju. W łącznościach
starajmy się używać naszej pięknej
mowy polskiej (bez słów wulgarnych).
W łącznościach zagranicznych pamię−
tajmy, że reprezentujemy naszą oj−
czyznę. Jeżeli przekazaliśmy już
wszystkie informacje − żegnamy kore−
spondenta i kończymy łączność. Taką
postawą zyskamy opinię dobrego ope−
ratora, nie tylko wśród innych krótko−
falowców oczekujących na zwolnie−
nie się częstotliwości.

Operator przy radiostacji powinien

posiadać:
− licencję (zezwolenie);
− dziennik stacyjny;
− schemat radiostacji (dotyczy szczegól−

nie radiostacji amatorskich).

Dziennik ³¹cznoœci

Dziennik łączności jest podstawo−

wym dokumentem, zarówno stacji indy−
widualnej, jak i klubowej. W dzienniku
operatorzy bezpośrednio po zakończo−
nej łączności (lub w czasie jej trwania)
dokonują szczegółowych zapisów do−
tyczących przeprowadzonej łączności.

W dokumencie tym znajdują się na−

stępujące rubryki:
− Nr QSO (numer kolejny łączności od

momentu uzyskania licencji),

− Data (data przeprowadzonej łącznoś−

ci),

− Czas GMT (czas uniwersalny rozpo−

częcia nadawania odniesiony do cza−
su w Greenwich pod Londynem;
w Polsce, aby uzyskać czas GMT, na−
leży od lokalnego czasu letniego od−
jąć 2h, a od zimowego − 1h),

− QRG (częstotliwość pracy; można

podać tylko pasmo, np. 3,5MHz),

− Stacja wołana (znak stacji, którą pro−

siliśmy o łączność),

− Wołany przez stację (jw., jeśli zosta−

liśmy poproszeni o łączność),

− Rodzaj emisji (wystarczy podać ogól−

ny symbol, np. CW, SSB, FM...),

− Raport nadany (raport RS lub RST,

z jakim odbieraliśmy korespondenta),

− Raport odebrany (jw., jaki przekazał

nam nasz korespondent),

− Koniec QSO (czas zakończenia łącz−

ności podany w GMT),

− Notatki (zazwyczaj wpisuje się imię

korespondenta oraz miejscowość −
QTH czy lokator),

− QSL/W (oznaczenie wysyłki karty po−

twierdzenia łączności),

− QSL/O (jw., jeżeli otrzymaliśmy kartę

od korespondenta).

Dziennik łączności można nabyć

w Sekretariacie ZG PZK w Bydgoszczy,

w Oddziałach Terenowych PZK bądź
bezpośrednio w klubach łączności.
W ostateczności dziennik taki możemy
przygotować sobie sami, szczególnie,
jeśli mamy komputer z drukarką.

Strona tytułowa dziennika powinna

zawierać znak wywoławczy stacji, adres
zainstalowania radiostacji oraz datę za−
łożenia (rozpoczęcia nadawania).
W przypadku stacji klubowej wpisuje
się również operatora odpowiedzialne−
go. Dziennik stacji, podobnie jak licen−
cję, należy bardzo starannie przechowy−
wać i okazywać na każde żądanie ko−
misji URTiP. Należy wiedzieć, że URTiP
może dokonywać co jakiś czas kontroli
zgodności radiostacji z warunkami ze−
zwolenia (głównie pod kątem nieprze−
kraczania mocy nadajnika oraz emisji
zakłóceń pozapasmowych − TVI).

Do niezbędnych dokumentów radio−

stacji amatorskiej należy również sche−
mat i opis radiostacji oraz karty QSL.

Karty QSL

Potwierdzenie łączności kartą QSL

stanowi podstawę do zaliczenia łącz−
ności z danym krajem oraz kwadratem
QTH lokatora, jak również podstawę
do uzyskania dyplomu czy punktacji
w zawodach. Podczas łączności należy
umówić się z korespondentem, co do
wymiany QSL. Przed laty obowiązywał
zwyczaj potwierdzania każdej pierw−
szej łączności z daną stacją (lub na da−
nym pasmie). Karty QSL można przesy−
łać poprzez biuro QSL lub bezpośred−
nio pocztą. Członkowie PZK są obsługi−
wani przez Okręgowe Biura QSL w ra−
mach składek członkowskich i nie po−
noszą z tego tytułu dodatkowych kosz−
tów. Karty QSL dostarcza się i odbiera
osobiście lub listownie z biur, które
prowadzą Okręgowi QSL−managero−
wie. Karty QSL przeznaczone dla od−
biorców zagranicznych trafiają do Cen−

Przyk³ad prostej dwustronnej karty QSL

Krótkofalowiec

41

Świat Radio Wrzesień 2003

tralnego Biura QSL PZK do Bydgosz−
czy, skąd są rozsyłane do biur QSL po−
szczególnych krajów. Oprócz kart, któ−
re wysyłamy korespondentom jako po−
twierdzenie łączności, możemy otrzy−
mywać karty od nasłuchowców. Krótko−
falowcy cenią sobie takie karty, bowiem
dostarczają one informacji o zasięgach
stacji czy jakości sygnału. Oczywiście
nadawca powinien odwzajemnić się na−
słuchowcowi swoją kartą QSL z po−
twierdzeniem nasłuchu. Karty QSL moż−
na zaprojektowć samemu i zamówić
w drukarni. W zależności od tego, czy
będziemy chcieli mieć karty jednokolo−
rowe czy wielobarwne, będą różne ceny
(zależne jeszcze od jakości papieru
i wysokości nakładu). Oczywiście są
również tak zwane karty uniwersalne,
gdzie wpisuje się swój znak, ale każdy
krótkofalowiec z reguły dąży do posia−
dania własnej karty−wizytówki o niepo−
wtarzalnej grafice. W każdym razie kar−
ta QSL powinna zawierać wszystkie nie−
zbędne dane, podobnie jak w dzienniku
stacji, rozszerzone o inne informacje
m.in. co do używanego sprzętu.

Załączone projekty kart QSL pocho−

dzą z kolekcji SP2PI.

Poniżej podajemy zalecane wytycz−

ne do projektowania, wypełniania
i druku kart QSL.

Każda karta QSL musi spełniać kilka−

naście niżej podanych warunków:
1. Stwierdzenie, że karta QSL potwier−

dza dwustronną łączność z tą samą
stacją i tą samą emisją (CONFIR−
MING 2 WAY QSO). Analogicznie
karta SWL powinna zawierać stwier−
dzenia nasłuchu (HRD UR SIGS).

2. Miejsce na wpisanie czytelnego

znaku korespondenta (wpisywać
dużymi drukowanymi literami).

Odpowiedzi na zaznaczone pytania prosimy przesłać na adres redakcji ŚR do
końca września br.

Przykładowe pytania egzaminacyjne (KKK 9)

1

Jakie dokumenty powinien posiadać operator przy radiostacji?

2

Jakie dane powinno się podawać podczas łączności?

3

W jaki sposób powinno się rozpoczynać łączności?

4

Przeliteruj znaki stacji: SN0HQ, SP1ABC, OE1KDA, SM0JHF?

5

Jakie informacje należy wpisywać do dziennika łączności?

6

Omów zasady komunikowania się w przypadku niebezpieczeństw i klęsk
żywiołowych.

7

Jakie dane powinna zawierać karta QSL?

8

Jak wysyła się karty QSL?

9

Podaj adres CB QSL.

10 Jakie wymiary powinna mieć karta QSL?

Karta QSL o bogatszej grafice

3. Godzinę rozpoczęcia łączności wg

UTC (czas uniwersalny).

4. Data przeprowadzonej łączności

(rok − miesiąc − dzień).

5. Raport dla korespondenta (przy łącz−

nościach fonicznych − dwucyfrowy,
przy telegraficznych − trzycyfrowy).

6. Pasmo, na którym przeprowadzono

łączność (w MHz).

7. Rodzaj emisji (wpisywać drukowa−

nymi literami).

8. Podpis operatora (pełny lub skrót).
9. QTH (miejscowość zainstalowania

radiostacji; zaleca się podawanie
również lokatora).

10. Własny znak nadawczy lub nasłu−

chowy (czytelny, dużymi drukowa−
nymi literami).

11. Znaczek organizacyjny (PZK lub

ZHP czy LOK).

12. Wymiary kart powinny wynosić

90x140mm (waga nie więcej jak 4g).
IARU zaleca pozostawienie w dolnej
części karty QSL niezadrukowanego
marginesu o wysokości 12 mm.

13. W przypadku kart jednostronnych

wpisanie na odwrocie w lewym
górnym rogu znaku korespondenta
(dla ułatwienia ekspedycji w biu−
rach).

14. Podanie informacji o skrócie woje−

wództwa (np. WA for POLSKA
AWARD).

Oprócz ww. informacji obowiązko−

wych na karcie można zamieszczać na−
stępujące informacje dodatkowe:
− typ używanego sprzętu nadawczo−

odbiorczego,

− typ stosowanej anteny,
− dokładny adres operatora lub stacji

klubowej,

− adres centralnego biura QSL,
− informację o QSL (PSE/TNX/QSL),
− informację o przynależności klubo−

wej czy zdobytych dyplomach,

− zdjęcie lub rysunek, jako wizytówka

indywidualnego krótkofalowca.

Adresy CB QSL
i Okrêgowych Biur QSL

CB QSL (Polski Związek Krótkofa−

lowców, Centralne Biuro QSL): skrytka
pocztowa 54, 85−613 Bydgoszcz 13

SP1:

Władysław

Wdowczyk

SP1AEN, Osiedle 35−lecia 7/14, 77−310
Debrzno

SP2: Jerzy H. Wojniusz SP2PI, ul.

Matejki 56/39, 87−100 Toruń

SP3: Adam Gawroński SP3EAX, ul.

Roosevelta 62/2, 64−920 Piła

SP4: Tadeusz Breś SP4GFG, skrytka

pocztowa 147, 15−957 Białystok 2

SP5: Jan, Sylwester Pielaszek

SP5XOL, al. Niepodległości 148 m. 1,
02−554 Warszawa

SP6: Stanisław Nowak SP6GNO,

skrytka pocztowa 40, 59−900 Zgorzelec

SP7: Jerzy Śleżnik SP7CVW, skrytka

pocztowa 221, 25−953 Kielce

S8: Aleksander Karamon SP8ASP,

skrytka pocztowa 48, 38−200 Jasło

SP9: Polski Związek Krótkofalow−

ców, Jacek Kowalczyk SP2QVU, skryt−
ka pocztowa 54, 85−613 Bydgoszcz 13