Zarządzanie personelem (7 stron)


  1. Istota zarządzania personelem

Zmiany w polityce kadrowej przedsiębiorstwa były i są wielorako uwarunkowane. Jedną z podstawowych przyczyn reorientacji w podejściu do spraw kadrowych jest duża dynamika zmian warunków ekonomicznych w otoczeniu . Kurczenie się zasobów naturalnych , poszukiwanie nowych rynków zbytu produktów i usług , wzrost konkurencji na rynku , wdrożenie nowych materiałowooszczędnych i energooszczędnych technologii wytwarzania spowodowało , że zwrócono większą uwagę na racjonalne wykorzystanie zasobów ludzkich w przedsiębiorstwach , zwłaszcza wysoko wykwalifikowanych specjalistów oraz osób zajmujących kluczowe stanowisko kierownicze . Taka reorientacja z zasobów materialnych na zasoby ludzkie zapoczątkowana została w latach 70 i była kontynuowana w latach 80 . W istocie rzeczy wówczas sprowadzała się ona do zmiany owych priorytetów.1

W przedsiębiorstwie czynniki produkcji , tj. : kapitał , praca , informacje itp. , dają wtedy efekty , gdy w sprzyjających warunkach są połączone zarządzaniem . Ponieważ warunki gospodarowania są bardzo zmienne , dlatego i zarządzanie często ulega licznym zmianom. Teorie zarządzania wykorzystywane są do budowy organizacji i prowadzenia ich ku określonym celom , zaś zrozumienie całego kontekstu zarządzania może pomóc menadżerom w unikaniu błędów popełnianych przez innych .

Definicji zarządzania jest bardzo wiele . Jedna ze starszych definicji mówi , że zarządzanie to „ dokładne poznanie tego , czego oczekuje od ludzi , a następnie dopilnowanie , by wykonali to w najlepszy i najtańszy sposób „. 2

Zarządzanie jest traktowane jako jedna z form kierowania w węższym znaczeniu i oznacza różne działania , które składają się na proces kierowania ludźmi w procesie gospodarowania zasobami organizacji . Zarządzanie ma na celu zapewnienie realizacji celów organizacji zgodnie z zasadą racjonalnego gospodarowania . Zarządzanie odnosi się do „ działalności gospodarczej i osiągania w niej korzystnych rezultatów oraz obejmuje ono oddziaływanie na ludzi wykorzystujących zasoby w procesie gospodarowania .” 1

Zarządzanie jest procesem złożonym , obejmuje cztery podstawowe funkcje :

Można więc powiedzieć , że zarządzanie to „ zestaw działań obejmujących planowanie i podejmowanie decyzji , organizowanie , przewodzenie , tj. kierowanie ludźmi i kontrolowani , skierowanych na zasoby ludzkie , finansowe , rzeczowe, informacyjne i wykorzystywanych z zamiarem osiągnięcia organizacji w sposób sprawny i skuteczny „. 2

Rysunek 1 : Proces zarządzania .

0x08 graphic
0x08 graphic

0x08 graphic
0x08 graphic

Źródło : R.W.Griffin : Podstawy zarządzania organizacjami , PWVN, Warszawa 1996 , s. 40

Ludzie zawsze dążyli do pełnego zaspokojenia swoich potrzeb . Ograniczoność zasobów uniemożliwia zaspakajania potrzeb w pożądanym stopniu . Ogromny i złożony jest problem ograniczoności zasobów przed którymi stoi każde przedsiębiorstwo . Mając dostępne zasoby trzeba decydować się jak mają one być używane oraz które dobra i w jakich ilościach maja być produkowane . Tradycyjnie wyróżnia się trzy podstawowe grupy zasobów , a mianowicie :

Zarządzanie przedsiębiorstwem polega na wykorzystaniu wszystkich zasobów , którymi ono dysponuje , dla osiągnięcia założonych celów . Do zasobów tych należy m.in. zatrudnienie pracownicy . Pracowników ( personel ) uważa się za jeden z najważniejszych zasobów , jakimi dysponuje przedsiębiorstwo działające w gospodarce rynkowej . Zarządzanie tymi zasobami musi jednak uwzględniać ich odmienność w porównywaniu do pozostałych zasobów firmy . Można tu wskazać na co najmniej dwie istotne cechy . Po pierwsze zasoby ludzkie tym różnią się od pozostałych zasobów , że mogą się stać zawodnym elementem firmy , zawłaszcza wówczas , gdy zarządza się nimi po amatorsku , gdy stosuje się inżynierskie podejście do ludzi . Zarządzający tymi zasobami powinien akceptować ludzką odmienność , a jednocześnie kreować warunki umożliwiające pracownikom wykorzystanie ich zdolności z pożytkiem dla firmy . Po drugie zasoby ludzkie charakteryzuje nietransferowalność praw własności , co znaczy , że pracodawca nabywa jedynie w drodze umowy o prace prawo do korzystania w określony sposób zdolności , umiejętności i doświadczenia pracownika , ale nie staje się jego właścicielem . W gruncie rzeczy to pracownik decyduje o tym, w jaki sposób będzie angażował się w powierzoną pracę .1

Funkcjonowanie organizacji zawsze wymaga kierowania ludźmi . Niezbędne było i jest ich rekrutowanie oraz dostosowanie ich kompetencji ( wiedzy , umiejętności , doświadczenia , postaw ) do pełnia ról odpowiadających potrzebom organizacyjnym . Trzeba tez zapewnić pracownikom pełniącym te role wynagrodzenie wynikające ze zobowiązań administracyjnych i umownych . Trzeba im dać możliwość wyrażania się w podzielonej na części działalności zespołowej . W stosunku do przyszłości trzeba zdawać sobie sprawę z prawdopodobnych przekształceń organizacji , co wymaga także dostosowania rozmiarów zatrudniania i kwalifikacji pracowników , a więc przynajmniej minimalnego stosowania metod prognostycznego kierowania zasobami ludzkimi . Kierowanie zasobami ludzkimi dotyczy jednocześnie :

* otoczenia ,

* organizacji,

wyrażania myśli , poglądów , postaw w organizacjach .

Postulaty dotyczące człowieka zmieniały się wraz z rozwojem zarządzania . Począwszy od częściowego postrzegania człowieka jako elementu w „ rachunkach ekonomicznych „ , do „ potrzeb psychologicznych „ i „ indywidualnych projektów zawodowych „. 2

Obecnie zarządzanie zasobami ludzkimi jest centralnym problemem funkcjonowania i rozwoju każdego przedsiębiorstwa.

Wynika to z następujących powodów :

Teza, że ludzie są najważniejszym zasobem, przedsiębiorstwa nie jest nowa : już twórcy teorii human relations z lat dwudziestych naszego wieku wybitnie podkreślali znaczenie tego czynnika . Obecnie jednak spojrzenie na role ludzi w organizacjach jest zupełnie inne , za najważniejszy uznaje się bowiem intelektualny wysiłek człowieka . Podobnie teoria rozwoju oparta na zasobach społecznych nie jest zupełnie nowym w literaturze ; wiele lat wcześniej E.F .Schumacher w podobny sposób przestrzegał czynniki rozwoju uznając , że źródłem rozwoju nie są towary , lecz ludzkie , ich sposoby organizacji , zdyscyplinowanie i wiedza. Bez tych elementów wszystkie bogactwa i środki pozostaną ukryte , potencjalne , niewykorzystane . 1

Priorytetowe znaczenie zasobów ludzkich wynika z faktu , iż to ludzie decydują o wykorzystaniu wszystkich innych zasobów firmy. Można więc rzec , że to właśnie od produktywności pracowników zaczyna się efektywność działania firmy . Produktywność tę kształtują zdolności , wykształcenie , doświadczenie , postawy i zachowania , cele i wartości , cechy osobowości , a także motywacja do pracy . Ludzie są ważni w firmie , bo to z ich przyczyny powstaje większość problemów , ale równocześnie to oni rozwiązują te problemy . Ludzie są najcenniejszym zasobem firmy , ponieważ to oni są kreatywni , przedsiębiorczy , posiadają możliwości uczenia się , doskonalenia swojego potencjału - są więc strategicznym zasobem firmy . Jak każdy zasób są źródłem szans i zagrożeń . Zarządzanie ludźmi powinno więc zmierzać do wykorzystania tych pierwszych i ograniczenia tych drugich . Posiadanie takiego zasobu wymaga odpowiedniego zarządzania ( kierowania ) nim. Funkcjonowanie każdej organizacji zawsze wymaga kierowania ludźmi , tyle , że podejście do problemu wykorzystania zasobów ludzkich zmieniało się , ponieważ zmieniały się same organizacje , otoczenie oraz sami ludzie , przynajmniej w zakresie tego , co wiadomo o ich możliwościach wyrażania myśli , poglądów czy postaw w organizacji . Zarządzanie zasobami ludzkimi podlegało profesjonalizacji . Zarządzanie zasobami ludzkimi przeszło ewolucje od tzw. niezinstytucjonalizowanej polityki kadrowej oraz modelu stosunków międzyludzkich aż do współczesnej koncepcji zarządzania zasobami ludzkimi .

Tabela 1: Model zinstytucjonalizowanej polityki kadrowej w przedsiębiorstwie

MODEL

CHARAKTERYSTYKA

Klasyczny model polityki kadrowej

( przełom XIX i XX w.)

Traktowanie ludzi jako rzeczy , dominacja metod administracji , w tym biurokratycznych.

Model stosunków międzyludzkich ( lata 30-te XX w.)

Tworzenie dla wszystkich pracowników takich warunków pracy , w których uzyskują oni zadowolenie , co w konsekwencji zwiększa ich wydajność pracy.

Zarządzanie zasobami ludzkimi ( lata 70-te XX w. do chwili obecnej )

Silny związek polityki kadrowej ze strategią firmy i kompleksowe ujecie problemów . Zarządzanie strategiczne zasobami ludzkimi zorientowane na długofalowy rozwój pracowników i tworzenie innowacyjnego klimatu w przedsiębiorstwie .

Źródło: S. Marek : Podstawy ekonomiki przedsiębiorstwa , Zrzeszenie Studentów Polskich ,

Szczecin 1997 , s. 305

Rola polityki kadrowej zmieniała się w czasie i ewoluowała od czysto operacyjnej do strategicznej . Rozwój funkcji personalnej przebiegał na świecie w trzech fazach :

W literaturze przedmiotu prezentowane są różne podejścia do problemu zarządzania zasobami ludzkimi J.A.F. Stoner i Ch.Wankel traktują zarządzanie zasobami ludzkimi jako proces kadrowy , w którego skład wchodzą :

M. Armstrong pisze ,że „ zarządzanie zasobami ludzkimi obejmuje te decyzje , które mają podstawowe i dalekosiężne znaczenie dla polityki zatrudnienia i rozwoju ludzi w przedsiębiorstwie , a także te , które wpływają na wzajemne relacje między kierownictwem i personelem „. 1

Według niego to głównie strategia ekonomiczna firmy wyznacza pole działania dla działania zasobów ludzkich w następujących dziedzinach :

M.Kostera używa pojęcia zarządzanie potencjałem społecznym , na który składają się następujące etapy :

K.Lanz używa terminu zarządzania personelem i wyodrębnia następujące jego elementy :

Powyższe rozważania dotyczące istoty procesu zarządzania kadrami , choć nie wyczerpują one wszystkich twierdzeń i wielu podejść prezentowanych w literaturze przedmiotu , pozwala wskazać na główne składniki zarządzania zasobami ludzkimi :

1 Praca zbiorowa po redakcją prof. S.Marka , Elementy ekonomiki przedsiębiorstw, Fundacja na rzecz

Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 1999 , s. 388

2 S.Marek, Podstawy ekonomiki przedsiębiorstw , Zrzeszenie studentów polskich , Szczecin 1997 , s. 177

1 K.Krzakiewicz , Podstawy zarządzania , TNOIK, Poznań 1996 , s. 19

2 R.W.Griffin : Podstawy zarządzania organizacjami , PWVN, Warszawa 1996 , s. 36

1 P.Louart, Kierowanie personelem w przedsiębiorstwie , Warszawa 1997 , s. 13-14

1 Praca zbiorowa po redakcją prof. S.Marka , Elementy ekonomiki przedsiębiorstw, Fundacja na rzecz

Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 1999 , s. 387

2 P.Louart, Kierowanie personelem w przedsiębiorstwie , Warszawa 1997 , s. 13-14

1 Praca zbiorowa po redakcją prof. S.Marka , Elementy ekonomiki przedsiębiorstw, Fundacja na rzecz

Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 1999 , s. 388-389

1 Praca zbior. Pod red. S.Marka , Podstawy ekonomiki przedsiębiorstw , Zrzeszeni4e Studentów Polskich ,

Szczecin 1997 , s. 154-158

1

2 J.A.F. Stoner , Ch.Wankel , Kierowanie , PWE, Warszawa 1996 , s. 278-279

1 M.Armstrong , Zarządzanie zasobami ludzkimi - strategia i działanie , Biblioteka Menedżerska , Wydanie

Profesjonalnej Szkoły Biznesu , Kraków 1996 , s.56

2 M. Kostera : cyt. praca , s.31

1 K.Lanz , Zatrudnienie i zarządzanie personelem ,PWN, Warszawa 1994 , s.73

Organizowanie

Planowanie i podejmowanie decyzji

Przewodzenie

Kontrolowanie



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Zarządzanie personelem (18 stron)
Podstawy prawne zarządzania personelem Obowiązki i odpowiedzialność stron stosunku pracy(1)
Zarządzanie kadrami (7 stron), materiały naukowe, zarządzanie
spr z ZP, Zarządzanie i inżynieria produkcji, Semestr 4, Zarządzanie personelem
Problematyka w zarządzaniu jakością (5 stron)
Nowe techniki i metody zarządzania (12 stron) ZN5N5QEPRDX5754223EL7VZOG3W2N5BTM2QMDGI
Zarządzanie personelem projekt+=
Zarządzanie personelem (2)
Zarządzanie jakością (7 stron)
Zarządzanie personelem, Studia, ZARZĄDZANIE, ZZL
uslugi finansowe, WSZiB w Poznaniu Zarządzanie, 3 rok zarządzanie 2009-2010 i coś z 1 i 2 roku, Zarz
Zarządzanie personelem
Organizacja i zarządzanie (35 stron)
Zarządzanie (18 stron), Zarządzanie - polega na wykonywaniu określonych zadań przez zespoły pracowni
Motywowanie w zarządzaniu personelem
Metody zarządzania (14 stron) GVFIKIHLMMYRIYKPW3KU3CWZ67EAGKNO3JOGAEA

więcej podobnych podstron