Dagmara Krysiak

EKSPERTYZA I BIEGLI

Wprowadzenie:

- status biegłego określony jest przepisami prawa tzn. art. 192, 193-203, 205-206, 209 KPK,

Biegły:

- może występować w dwóch rolach - konsultanta (pomocnika organu procesowego) oraz opiniodawcy,

- jako konsultant biegły nie przeprowadza odrębnych badań ani nie wydaje opinii, a jedynie uczestniczy w czynnościach wykonywanych przez organ procesowy, udzielając porad i wskazówek

- rolę biegłego konsultanta należy odróżnić od roli specjalisty w rozumieniu art. 205 KPK, którego rola polega na obsłudze techniczno - dokumentacyjnej, pracują pod kierunkiem organu procesowego, nie są samodzielni,

- jako opiniodawca biegły zgodnie z postanowieniem organu procesowego wykonuje ekspertyzę, przez którą rozumiemy ogół prowadzonych badań jak i opinię,

- organ powołuje biegłego, gdy stwierdzenie jakiś faktów wymaga wiadomości specjalnych,

- wyróżniamy ekspertyzę jednostkową i kompleksową (jeden przedmiot badany jest przez biegłych min. dwóch różnych specjalności),

- wykazy biegłych sądowych prowadzi sąd wojewódzki tzw. biegli z listy, powoływani mogą być także biegli ad hoc, którzy nie są na liście, ale posiadają konieczną wiedzę specjalistyczną, powoływani doraźnie, jednorazowo,

- organ procesowy powołując biegłego wydaje postanowienie,

- kwalifikacje biegłego:

* posiada odpowiednią wiedzę w danej dziedzinie,

* posiada odpowiednie doświadczenie,

* wysokie kwalifikacje moralne,

* dysponuje aparaturą konieczną do przeprowadzenia ekspertyzy,

* jest sprawny fizycznie i psychicznie w takim stopniu, które umożliwia wyk. badań,

- opinia biegłego składa się ze: sprawozdania i wniosków,

- biegły może zostać poproszony o tzw. ekspertyzę abstrakcyjną czyli ogólną informację z zakresu jakiejś dziedziny wiedzy

Ekspertyza:

- zespół czynności badawczych wymagających wiadomości specjalnych i dlatego wykonywanych przez biegłego na zlecenie organu procesowego, zakończonych opinią, która może mieć charakter samoistnego dowodu w procesie,

- mogą być dokonywane w każdej sferze życia,

- mogą być wykonywane przez:

* instytuty naukowe lub naukowo badawcze,

* zakłady specjalistyczne,

* powołane do tego instytucje,

* biegłych sądowych,

* każdą osobę posiadającą szczególne wiadomości specjalne,

Jakość i harmonizacja ekspertyzy:

- problem dyktatu biegłego - problem polega na dysponowaniu tak dużej w porównaniu do prawnika wiedzy z danego zakresu, że może to wykluczyć dokonanie rzetelnej, samodzielnej oceny wyników ekspertyzy,

- zasady międzynarodowej standaryzacji badań i zapewnienie jakości prac laboratoryjnych,

- najważniejszym podmiotem zajmującym się harmonizacją działań badawczych jest Europejska Sieć Laboratoriów Nauk Sądowych,

- ostatecznym celem harmonizacji metod badawczych jest osiągnięcie podwójnej przejrzystości - standaryzacja kwalifikacji badaczy, a część druga dot. kryminalistycznych metod badawczych,

- w każdym laboratorium kryminalistycznym działa komórka ds. zapewnienia jakości

---