Ludzie Bezdomni, ludzie bez, „LUDZIE BEZDOMNI”


„Ludzie bezdomni”

Koncepcja intelektualna utworu może być zawarta w motcie („Romantyczność”), w przedmowie od autorskiej („Dziady”) lub tytule („Ludzie bezdomni”). W niektórych utworach tytuł może być sugestią skierowaną do czytelnika dotyczącą przesłania intelektualnego utworu. Uogólnienie o charakterze poznawczym.

Bezdomność to bark oparcia, poszukiwania domu (w sensie emocjonalnym, rodziny), samotność, brak swojego miejsca w świecie.

Bezdomny to samotny, ubogi, bez pomocy, nieszczęśliwy, bez miejsca do mieszkania, odrzucony i wyobcowany.

Ludzie bezdomni w utworze to mogą być ludzie ubodzy, biedota, mieszkańcy ulicy Ciepłej i Krochmalnej np. Ciotka Pelagia mieszkająca w domu brata będąc na jego łasce. Przeludnienie mieszkań robotniczych, robotnicy mieszkają wraz z krewnymi. Brak odrębności i swobody życia. Bogaci się nimi brzydzą. Odrzuceni przez społeczeństwo. Wyobcowani. Wykorzystywani są poprzez pracę fizyczną, ale nikt nie zapewnia im warunków do życia. Brak ciepła rodzinnego.

Bezdomność to brak domu, bezdomność społeczna, duchowa - pragnień, marzeń. Bezdomność materialna (ubóstwo, opisy drastyczne, opis brzydoty świadomie i celowo).

Tłumy, zbiorowiska budzą niechęć. Odrażają. Jednak indywidualne postacie budzą litość.

Tomasz Judym

Nie miał prawdziwego ogniska domowego. Sierota bo rodzice zmarli. Wychowywany przez bogatą ciotkę. Tam nie zaznał szczęścia rodzinnego. Był służącym, chłopcem na posyłki, lekceważyli go wszyscy. Miał też szansę opieki. Środowisko z którego się wywodził odtrąciło go, stracił przynależność do tej klasy. Inteligencja (lekarze) odrzucili go także, brak zgody z jego poglądami, nie akceptowano jego pochodzenia. Tak też postąpiła arystokracja z którą się kontaktował. Judym wywodził się z biedoty, ale się jej brzydził. Nie znajduje też miejsca wśród lekarzy i arystokracji. Nie przynależał do żadnego środowiska. Inna forma bezdomności to samotność - z wyboru. Tomasz świadomie rezygnuje z rodziny i małżeństwa z Joanną. Jest on bezdomny bo nie może wrócić do rodzinnego domu bo po prostu on nie istnieje. Tuła się. Po pobycie w Warszawie jedzie do Cisów, a potem do Zagłębia Dąbrowskiego, ale nigdzie nie znalazł oparcia. Był samotny w propagowaniu idei. Z poglądami jego nikt się nie solidaryzował. Bezdomność duchowa - nie miał bratniej duszy, przyjaciela.

Joanna Podborska

Bezdomna. Sierota, po stracie rodziców mieszkała u ciotki w Kielcach. Tam się uczyła, ale nie mogła liczyć na uczucia. Po skończeniu gimnazjum pojechała do Warszawy. Pani Niewadzka zatrudniła ją jako guwernantkę. Bezdomnością jest strata majątku, domu rodzinnegio. Tuła się ona po innych domach. Joanna nie czuje przynależności do żadnej klasy społecznej. Stara majątku, brak akceptacji ze strony ziemiaństwa. Wyobcowana. Jest ona samotna, nikt nie akceptuje jej poglądów (prócz Judyma, który ma poodobne). Widzi ona na świecie zło i stara się z nim walczyć, ale jej zapał jest lekceważony lub traktowany z pobłażliwością. Nie znajduje poplecznika, który by wraz z nią działalność tą kontynuował. Jest bezdomna bo zostaje odtrącona przez Tomasza i traci nadzieję na dom rodzinny. Jej bezdomnością jest emancypacja. Jest to uznawane za niecodzienny przejaw kobiecości.

Wiktor Judym

Też jest bezdomny. Żyje w nędzy, ubóstwie (elemennty bezdomności biedoty). Sierota bez domu rodzinnego. Judymowie za granicą czują się obco i nie mogą się odnaleźć w innej rzeczywistości. Bezdomność polega na braku przywiązania się do domu. Wiktor traci ojczyznę (emigracja zarobkowa) - też bezdomność.

Leszczykowski

Wywodził się ze szlacheckiej rodziny spod Cisów. W wyniku represji stracił majątek. Wyjechał za granicę. Tęskni do ojczyzny. Pracowity kupiec wspomagający utalentowanych Polaków i rodzinne Zagłębie. Powstaniec i demokrata.

Kożecki

Dekadent, myśli o śmierci. Nie jest rozumiany przez ludzi. Człowiek zagubiony w zdegenerowanym świecie. Jego poglądy są przyczyną odrzucenia. Nieprzystosowany do życia, popełnia samobójstwo.

Daszkowska

Samotna, nieszczęśliwa widzi kres swojego życia. Pozbawiona serdeczności i ciepła rodzinnego. Umarła.

Wieloznaczność bezdomnośi

  1. brak domu, dachu nad głową

  1. ubóstwo, nędza materialna, brak opieki

  2. sieroctwo

  3. wyobcowanie społeczne

  4. osamotnienie wobec zła i egoizmu na świecie

  5. dobrowolne staranie się o bezdomność (Judym)

  6. samotność - brak poparcia dla swoich poglądów

  7. metafizyczna wobec idei świata

  8. pozbawienie ojczyzny

Dom dla Joanny to miejsce wypełnione szczęściem, radością i stabilizacją rodzinną. Dom to ukoronowanie pragnień dla wszystkich, którzy cierpią, są skrzywdzeni. Dom może uwięzić Judyma, pozbawić swobody ruchu. Obawia się swojej słabości, dom byłby balastem, przeszkodą w pracy społecznej, w urzeczywistnieniu ideałów. Chce być sam by nikt ani nic nie przeszkodziło mu w realizacji misji.

Dzieje Tomasza Judyma

Urodził się w biednej rodzinie szewca, wcześnie został sierotą. Zaopiekowała się nim ciotka, pomiatała nim, ale dała możliwość nauki. Wstąpił do gimnazjum. Ukończył studia medyczne. Wyjechał do Paryża na roczne stypendium medyczne. Zwiedza Paryż z częścią dla biednych i bogatych. Widzi dwoistość świata: pięknego, świata sztuki oraz brzydkiego i biednego. Powrócił do Warszawy gdzie odwiedził rodzinę mieszkającą na ulicy Ciepłej. Przeraża go to, że bratowa pracuje w fabryce cygar w ciężkich warunkach. Widzi biedę w swojej rodzinie. Czuje odrazę do biedy i biedaków. Czuje się skrępowany tymi ludźmi, ale lituje się nad nimi. Czuje z nimi więź z poczucia obowiązku. Jego stosunek do nich jest ambiwalentny bo:

  1. współczuje im z obrzydzeniem

  1. chce im pomóc wyrwać z tej nędzy.

To jest rodzaj długu, rodzina go wychowała więc czuje za swój obowiązek pomóc jej. Nie jest to więź emocjonalna. Chce tępić zło, które doprowadziło ich na skraj nędzy. Poczuwa się odpowiedzialny za nich. Przeklęty dług zaciągnięty przez przypadek. Świadomie narzuca sobie misję tępienia zła. Zwiedza Warszawę, zbiera notatki i obserwuje. Odczytał też swoją pracę na spotkaniu lekarzy u doktora Czernisza. Opisał im biedę w Paryżu i Warszawie. Uważał, że lekarze powinni zapobiegać chorobom, a nie tylko je leczyć. Lekarze zaczęli protestować. Judym nazwał ich lekarzami bogatych. Ze względu na swoje przekonania nie jest on akceptowany. Pragnie by inni porzucili majątki. To ich oskarża o szerzenie zła. Pracował w szpitalu i w prywatnej klinice, ale po wygłoszonym wykładzie nikt tam nie przychodził oprócz kobiet proszących o datek. Ludzie biedni nie przychodzili bo mu nie ufali, dziwiło go to. Doktor Węglikowski proponuje mu wyjazd do Cisów. Utopijne poglądy porzucenia leczenia bogatych na rzecz biednych. Chce im zapewnić ulgowe warunki. W sposób obraźliwy prosi o pomoc innych lekarzy. Przyczynia się on do rozwoju szpitala. Pragnie wysuszyć sztuczne sadzawki, które są przyczyną malarii w czworakach. Administrator i kierownik nie zgadzają się na to przedsięwzięcie z powodu kosztów. Judym boryka się z przeciwnościami losu, walczy ze światem zewnętrznym. Ma wątpliwości czy walczyć skoro gardzi tym, i o których walczy.

Zalety Tomasza

Człowiek ofiarny, obowiązkowy, konsekwentny, wierny sobie.Mimo osamotnienia realizuje swoje idee.

Wady Tomasza

Brak taktu i dobrego zachowania. Brak obycia i ogłady. Dzięki tym wadom jest on postacią realną.

Tomasz podejmuje walkę wiedząc, że jest uważany za odmieńca i skrajnego utopistę. Szokujący dla innych. Treści sztuczne - błędne realizacje.

Związek Judyma i Joanny

Ona widziała go wcześniej w warszawskim tramwaju. On ją poznał w Luwrze. Oprowadził ją po dworze i zaproponował wycieczkę do Wersalu. Ponownie spotkali się w Cisach. Początkowo zauroczony jest Natalią, ale ona ucieka z Karbowskim. Zaczyna się interesować Joanną. Dostrzega w niej pełną uczuć kobietę do której się on przywiązuje. Fascynuje go zrozumienie dla niego i piękno zewnętrzne. Miała podobne dążenia, chciała pomagać biednym. Delikatna, uczciwa, samodzielna, umiała walczyć. Joanna uważa go za bardzo atrakcyjnego, zakochała się w nim co przysłania jej wszystko. Oświadczyny są dla nich czymś oczywistym.

Motywy decyzji Judyma

  1. obawa, że będąc szczęśliwym nie wypełni swej misji

  1. idealista, ślepow dąży do wypełnienia misji

  2. pasmo cierpień dla rodziny, przenoszenie się itp.

  3. zaślepiony ideą nie dostrzega tych, którzy mogli by mu pomóc (lekarze).

  4. nie robi tego z potrzeby serca czuje, że musi spłacić dług własnego sumienia.

  5. Odtrącając Joannę składa ofiarę. Widzi potrzebę pomocy, ale nie potrafi sobie zjednać sojuszników.

Uniwersalność

  1. stały niepokój pozwala mu godzić się na zło świata

  1. znalezienie celu i sensu życia, uparcie dąży do niego walcząc z przeciwnościami losu.

  2. konsekwencja, ustawiczne ścieranie się z przeciwnościami losu.

  3. postawa pełna pasji, altruistycznego społeczeństwa, chciał ją spełnić za wszelką cenę.

Idee Judyma

  1. Jego zawód jest szczególny i wymaga poświęcenia

  1. chce zapewnić biedocie odpowiednie warunki życia.

  2. higienizacja

  3. bezpłatne leczenie

  4. lepsze warunki bytu poprzez opiekoweanie się nimi i ich leczenie

  5. traktowanie ich na równi z innymi

Język klasy robotniczej

Grupy nie formalne to te co oficjalnie nie istnieją

Żargon to język charakterystyczny dla danego środowiska

  1. Gwara fleksyjna - zmiany w końcówkach (dzieciami - dziećmi)

  1. Gwara leksykalna - odmienne znaczenie specyficznego słownictwa (Bryndza = bieda, facet = mężczyzna, drynda=dorożka, tachać=włóczyć, zrugać=skrzyczeć, granda=osoba skupiająca uwagę na sobie)

  2. Gwara semantyczna - nauka o znaczeniu wyrazu (urżnąć=upić-odciąć, wylać=wyprowadzić-rozlać).

  3. Gwara fonetyczna - o wymowie wyrazu (mogię, tera, letka, przyńdzie)

Nieprawidłowości polegają na zwiększeniu spółgłosek g i k. Wprowadzani skróconych form wyrazu. Nie używanie pierwszej osoby w czasie przeszłym, ale trzeciej. Gwara służy:

  1. charakterystyce bohaterów bez wykształcenia

  1. ożywia dialogi i wzbogaca zasób leksykalny

  2. uprawdopodobnia postacie

  3. nadają kolor otoczeniu



Wyszukiwarka