PAMIĘĆ

• FAZY PAMIĘCI:

1. ZAPAMIĘTYWANIE - jest procesem czynnym w wyniku, którego to co dociera z zewnątrz zostaje przetworzone. Ma 2 fazy:

1. odbiór informacji - człowiek musi być w stanie czuwania i uaktywnić odpowiedni receptor,

2. kodowanie informacji (rejestrowanie) - koncentracja uwagi.

3 zabiegi psychologiczne ułatwiające zapamiętywanie:

• werbalizacja informacji - przy materiale słuchowym (ogromną rolę odgrywa instrukcja słowna),

• wizualizacja - przy materiale wzrokowym,

• organizacja materiału - klasyfikujemy, grupujemy materiał wg własnego kryterium.

3 czynniki wg Włodarskiego wpływające na zapamiętywanie:

1. sytuacja zapamiętywania,

2. właściwości jednostki:

- właściwości gatunkowe,

- właściwości rozwojowe,

- właściwości indywidualne - osobnicy zależący do tego samego gatunku, w tej samej fazie rozwoju różnie zapamiętują (inteligencja, zainteresowania, zdolności),

3. aktywność jednostki:

• motywacja,

• emocje pozytywne,

• nastawienie pozytywne,

• organizacja materiału.

2. PRZECHOWYWANIE - następuje bezpośrednio po zapamiętaniu, a ujawnia się z 3 fazie. Jest to proces wybiórczy, bo nie wszystko co zapamiętaliśmy zostanie przechowane. W 2 fazie pojawiają się ubytki pamięciowe.

KRZYWA UBYTKÓW PAMIĘCIOWYCH EBBINGHOUSA

Ubytki pojawiają się nierównomiernie. Najwięcej ubytków jest w ciągu 4h po zaprzestaniu uczenia. Potem ubytków jest coraz mniej. Na przechowywanie wpływają 2 procesy:

1. sen - wpływa bardzo korzystnie na proces przechowywania, ubytki pojawiają się po 2h. Najkorzystniej jest bezpośrednio po uczeniu się iść spać.

2. czuwanie - wpływa niekorzystnie na proces przechowywania, nawet umiarkowana aktywność, która następuje po procesie uczenia, a nie jest związana z procesem uczenia się ma niekorzystny wpływ na zapamiętywanie.

Leżenie => stan bezczynności 2h.

3. PRZYPOMINANIE - nie jesteśmy w stanie w danej chwili przypomnieć sobie wszystkiego, co zapamiętaliśmy:

• jest procesem wybiórczym,

• koncentracja uwagi.

Występują 4 wskaźniki przypominania:

1. reprodukcja - odtwarzanie,

2. rozpoznawanie,

3. rekonstrukcja - polega na odtwarzaniu tego, co było wcześniej z elementów ponownie spostrzeganych,

4. oszczędność czasu.

Czynniki wpływające na przypominanie:

1. rozgrzewka - maksymalna wydolność przypominania nie występuje w momencie startu, ale dopiero po pewnym czasie (ok. 3-5 min.),

2. nastawienie:

• na czas - przyspieszanie, bądź opóźnianie wpływają negatywnie,

• na rodzaj treści,

• pozytywna atmosfera - wpływa mimika, słowa - klucze,

• poczucie bezpieczeństwa.

• ZABURZENIA PAMIĘCI:

1. AMNEZJA (NIEPAMIĘĆ) - jest to nagłe pojawienie się luk w pamięci. Przyczyny:

• urazy głowy,

• urazy psychiczne,

• zatrucia (czadem),

• neuroinfekcje,

• nadmierna cenzura emocjonalna.

Rodzaje amnezji:

1. amnesia retrogranda: b) amnesia anterogranda:





1. KONFABULACJE - wypełnienie luk w pamięci fantazjowaniem,

2. OSŁABIENIE PAMIĘCI - zaburzenie orientacji co do miejsca, czasu, własnej osoby.

• CECHY PAMIĘCI:

1. TRWAŁOŚĆ - dotyczy przechowywania. Czas, w którym materiał przechowuje się w pamięci. Występuje największe zróżnicowanie indywidualne,

2. SZYBKOŚĆ - dotyczy zapamiętywania. Informuje nas o tym jak szybko potrafimy zapamiętywać dany materiał. Na tę cechę wpływa najbardziej treść materiału,

3. DOKŁADNOŚĆ (WIERNOŚĆ) - dotyczy wszystkich faz pamięci. Można ją bardzo łatwo badać. Określa się ilością określonych błędów,

4. GOTOWOŚĆ - szybkość przypominania. Najważniejsza cecha w procesie uczenia się,

5. POJEMNOŚĆ - zakres pamięci. Dorosłego i zdrowego człowieka 5 - 9 podczas jednej reprodukcji.

• RODZAJE PAMIĘCI (WG WŁODARSKIEGO):

1. PAMIĘĆ GATUNKOWA - ma na uwadze doświadczenia poprzednich pokoleń,

2. PAMIĘĆ OSOBNICZA - dotyczy indywidualnych doświadczeń jednostki (pamięć własnych przeżyć). Jest zróżnicowana ze względu na:

1. przedmiot:

• obrazowa,

• słowna (myśli),

• uczuć,

• epizodyczna,

• semantyczna,

2. rozumienie:

• mechaniczna,

• logiczna,

3. udział woli:

• dowolna,

• mimowolna,

4. trwałość przechowywania:

• bezpośrednia,

• odroczona,

• ultrakrótkotrwała,

• długotrwała,

5. rodzaj przypomnień:

• rozpoznawcza,

• odtwórcza.

---