"ODA DO MŁODOŚCI" - program ideowy młodego pokolenia, utwór, który wywołał największe poruszenie wśród klasyków. a) kontrastowe ukazanie świata ludzi starych i młodych osią konstrukcyjną utworu i wyrazem jednoznacznego opowiedzenia się Mickiewicza po stronie rodzącego się romantyzmu: * cechy świata "starych", reprezentujących poglądy klasyczne; - nieczułość, apatia, zwątpienie ("Bez serc, bez ducha"); - martwota, bezruch, brak aktywności; - dostrzeganie tylko świata materialnego, będącego w zasięgu ręki; - egoizm, izolowanie się od życia; - świat pełen chaosu, zamętu, waśni i wojen; - życie w świecie materialnym, ograniczanie się jedynie do tego, co materialne; * cechy świata "młodych", reprezentujących rodzący się romantyzm; - uczuciowość, nadzieja, optymizm; - aktywność, chęć tworzenia, wyznaczanie sobie wysokich celów ("Młodości! ty nad poziomy wylatuj"); - przenikanie całego kosmosu, postrzeganie pozazmysłowe, z peresektywy słońca; - altruizm, wspólne działanie dla dobra innych ("Razem młodzi przyjaciele !"); - świat pełen harmoni, ładu, pokoju, miłości; - wiara w istnienie świata duchowego (idealizm); b) formuła utworu, zawarte w nim hasła i sposób ich przedstawienia wynkiem starcia się dwóch prądów literackich; * cechy klasyczne: - oda jako gatunek literacki wywodzący się ze starożytności; - nawiązania do literatury antycznej (mit o Heraklesie); - idee oświeceniowe: optymistyczna wiara w lepszą przyszłość, utylitarna postawa dążenia do szczęścia wszystkich ludzi i wiara w postęp ludzkości, idea braterstwa i solidarności ludzi; - stosowanie słownictwa abstrakcyjnego o dużym zakresie

* cechy romantyczne: - żywiołowość, dynamizm, emocjonalność jako sposób wyrażania myśli; - wiara że, miłość jest cechą umożliwiającą zrealizowanie nawet nieosiągalnych celów; - wiara w istnienie świata pozarozumowego, którego poznanie wymaga nowych sposobów; - aprobata dla gwałtownych metod działania ("Gwałt niech się gwałtem odciska"); - pogarda dla zastanego świata i chęć jego zmiany; BALLADA "ROMANTYCZNOŚĆ" jako utwór zawierający zasady programowe literatury romantycznej i ostateczny rozrachunek Mickiewicza z poglądami klasyków. - bohaterką utworu, Karusia, postać romantyczna (pochodzenie ludowe, wrażliwość, uczuciowość, emocjonalność, konflikt ze światem, kierowanie się miłością jako jedyną wartością w życiu) żyjąca we własnym świecie, i mająca kontakt ze światem duchowym (rozmowa z nie żyjącym Jasieńkiem); - wiara prostego ludu w kontakt Karusi ze światem niematerialnym i krytyka takiej postawy przez starca; - opowiedzenie się przez narratora po stronie ludu kierującego się "czuciem i wiarą" i "prawdami żywymi" zgodnie z poglądami romantyków, a zdecydowane odrzucenie poglądów starca reprezentującego "prawdy martwe" i poznającego świat jedynie przez "szkiełko i oko" tak jak klasycy; formułą przyjętą przez Mickiewicza do wyrażenia własnych poglądów - ballada, gatunek typowo romantyczny.

---